Joǵary sanatty pýlmonolog-dáriger, medısına ǵylymdarynyń doktory, Astana medısına ýnıversıtetiniń Otbasylyq medısına kafedrasynyń meńgerýshisi Natalá Latypovanyń aıtýynsha, tómengi tynys joldarynyń koronavırýsqa shaldyǵýy men bakterıalyq pnevmonıanyń aıtarlyqtaı aıyrmashylyǵy bar. Mamannyń pikirinshe, ókpeni zaqymdaıtyn koronavırýsty tumaý men qyzylsha sıaqty ınfeksıalarmen salystyrýǵa bolmaıdy.
– Qazir búkil álemde koronavırýs pnevmonıasy degen termındi joıý týraly usynys qarastyrylýda jáne bakterıalyq pnevmonıa men koronavırýs pnevmonıasynyń aıyrmashylyqtaryna ekpin jasaý úshin tómengi tynys joldarynyń vırýstyq zaqymdanýy, koronavırýs pnevmonıasy sıaqty ataýlardyń nusqalaryn usynady, – dep habarlady dáriger.
Pnevmonıa órship ketpeý úshin jótel, entigý, jaısyzdyq, tynys alýdyń qıyndaýy jáne keýdeniń aýrýy sıaqty sımptomdardy qadaǵalaý kerek. Bul rette, ádette, pnevmonıanyń, JRVI belgileri baıqalsa besinshi-jetinshi kúnnen erte paıda bolmaıdy.
– Eger 7 kúnde bul sımptomdar órshimese jáne temperatýra kóterilmese, meniń oıymsha, alańdaýdyń qajeti joq. Bul antıbıotık qabyldaýǵa jáne kompúterlik tomografıaǵa túsýge sebep emes. Eger osy sımptomdar paıda bolǵannan keıin 2-3 kún boıy ekinshi ret dene qyzýy baıqalsa, ókpe qatty zaqymdanýy múmkin jáne zertteý men emdeý taktıkasyn aýystyrýdy, terapıany kúsheıtýdi talap etedi, – dedi Natalá Latypova.
Emdeý úrdisterdiń dınamıkasy men kezeńdiligine taldaý jasaý arqyly tańdalady. Osylaısha, bastapqy kezeńde aǵza óz ımýndyq kúshterimen kúresken kezde, synı jaǵdaılardy qospaǵanda, antıbıotıkter men gormondardy taǵaıyndaý qajet emes. Sarapshy antıbıotıkterdi taǵaıyndaý erekshe jaǵdaılarda, qabynýdyń vırýstyq emes, bakterıalyq ekenine senimdi bolǵan kezde nátıje beretinin aıtty. Jalpy, bastapqy kezeńde usynystar qarapaıym: joǵary temperatýrany tómendetýge jáne deneniń syrqyraýyn jeńildetýge múmkindik beretin qabynýǵa qarsy quraldardy paıdalaný, kóp suıyqtyq ishý. Keıbir jaǵdaılarda dáriger qandy suıyltatyn preparat taǵaıyndaı alady.
Ekinshi kezeńde, shamamen jetinshi-onynshy kún, prosestiń dınamıkasyn baǵalaý mańyzdy. Eger satýrasıanyń tómendep, demikpe asqynsa, onda bul dárigerge shuǵyl qaralý kerek nemese jedel járdem shaqyrý qajet degen sóz. Sodan keıin antıkoagýlánttar taǵaıyndalýy múmkin, qabynýǵa qarsy terapıa kúsheıtiledi, al qaıtalama bakterıalyq ınfeksıanyń belgileri nemese zerthanalyq kórsetkishteri paıda bolǵan jaǵdaıda – antıbıotıkter taǵaıyndalady.
– Erekshe qaýip tobyna júrektiń ıshemıalyq aýrýy, dıabet, arterıalyq gıpertenzıa, búırek aýrýlary, semizdik jáne t.b. sıaqty patologıasy bar 65 jastan asqan adamdar kiredi, – dep atap ótti maman.
Kóptegen naýqastarda aýrý eki aptaǵa sozylady.
– Osydan keıin qalpyna keltirý kezeńinde álsizdik, sharshaý, jeńil jótelý, tynys alýdyń keıbir shekteýleri saqtalýy múmkin, biraq ol úshin alańdaýdyń qajeti joq. Óıtkeni biz aýrýdyń qansha ýaqytqa jalǵasatynyn bilmeımiz. Ýaqyt kórsetedi. Basqa vırýstyq ınfeksıalarǵa qaraǵanda uzaq merzimge sozylýy múmkin, – dedi spıker.
Bul kezeńde tynys alý gımnastıkasyn qosý, taza aýada jaıaý júrý usynylady.
Aldyn alý sharalaryna keler bolsaq, Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń sońǵy zertteýlerine sáıkes, vırýs aýada qalady, aerozoldyq jolmen berilýi múmkin.
– Biz qazir kóshede kóptegen adamnyń maskasyz júretinin kórip otyrmyz. Adamdar kóp jınalatyn oryndarǵa, dúkenderge kirgende ǵana maska kıińiz. Sondyqtan biz osy málimetterdi eskere otyryp, maskalardy tek adam jınalǵan jerlerde ǵana emes, kóshede de kıý kerektigin eske salamyz, – dep túsindirdi medısına ǵylymdarynyń kandıdaty, dosent, jedel medısınalyq járdem, Anestezıologıa jáne qarqyndy terapıa kafedrasynyń meńgerýshisi Nurıla Maltabarova.
Maska kıý pnevmonıanyń órshýine sebep bolýy múmkin be degen suraqqa, sarapshylar múmkin emes dep jaýap berdi. Al maskalardyń jaramdylyq merzimi bar ekenin jáne olardy belgili bir ýaqytta aýystyrý qajet.
QR Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Baspasóz qyzmeti
