HH ǵasyrdyń basynda qazaq halqynyń maqsat-múddesi men ǵasyrlar boıy qapasta jatqan armanyn júzege asyrýdy ózderine paryz sanaǵan – Alash qaıratkerleri ekendigi daý týdyrmaıdy. 1905-1917 jyldary óristegen Alash qozǵalysy aıasynda qazaq zıalylaryn bir maqsat-múddege jumyldyrǵan ulttyq-demokratıalyq «Qazaq» gazetin shyǵaryp, «Alash» partıasyn quryp, óz aldyna táýelsiz memlekettik qurylym «Alash» avtonomıasyn jarıalaǵan, Alash qaıratkerleriniń ıdeıalary men júzege asyrǵan isteri búgingi táýelsiz Qazaqstan kezeńinde jalǵasyn tapty.
Qozǵalystyń basynda oqyǵan, saıası saýatty, eń bastysy – ultyn súıetin uly tulǵalar: Á.Bókeıhanov, A.Baıtursynov, M.Dýlatov, J.Aqbaev, M.Tynyshbaev, B.Qarataevtar men olardyń izin basqan: S.Sádýaqasov, J.Aımaýytov J.Dosmuhamedov, M.Jumabaev, S.Seıfýllın, M.Shoqaı, T.Rysqulov syndy sańlaqtar turdy. Olar ulty úshin aıanbaı qyzmet etti, kózdegeni – halyq múddesi, maqsaty – jastardy ulttyq dúnıetanym negizinde oqytý, ana tilin damytý bolatyn.
«Áleýmettik mańyzy bar jobalardy iske asyrý ortalyǵy men Almaty qalasy Ortalyqtandyrylǵan Kitaphana júıesi №6 kitaphana bólimshesi, №64 mektep jáne №53 mektep gımnazıasy birigip, Alash Ordanyń 100 jyldyǵyna oraı kezdesý keshin ótkizdi. Kezdeý keshiniń maqsaty: Qazaqstan qoǵamyn jańǵyrtýda Alash qozǵalysynyń táýelsizdik murattary úshin kúrestegi róli men mańyzyn, Alash arystarynyń eńbegin jas urpaqqa nasıhattaý.
Kezdesý keshiniń arnaı qonaqtary: Alashtyń qoǵam qaıratkeri, belgili ǵalym Ahmet Baıtursynulynyń jıeni Aıman Qabıdenqyzy, tarıhshy Ǵanı Meńlibaev, «Kenesary han» qoǵamdyq qorynyń dırektory, qoǵam qaıratkeri Muhtarhan Abaǵan, «Áleýmettik mańyzy bar jobalardy iske asyrý ortalyǵy» qoǵamdyq qorynyń jetekshisi Berik Aǵybaev qatysty. Aıman apaı balalarǵa atasy týraly estelikterin aıtyp berdi. Tarıhshy Ǵanı Meńlibaev Alashorda, Alash qaıratkerleri týraly tarıhı derekterge toqtala otyryp, sol kezdegi tarıhı kezeń týraly sholý jasady, qoǵam qaıratkeri Muhtarhan Abaǵan Alash qaıratkerleriniń ómiri men qyzmetteri jaıynda sóz qozǵady.
Oqýshylar Alash orda azamattarynyń jalyndy jyrlaryn oqyp, qatysýshylardy bir jigerlendirip aldy. Osydan 100 jyl buryn qurylǵan Alash orda armanynyń búgingi kórinisi – Táýelsiz Qazaqstan. Al osy Táýelsiz Qazaqstan sol arystardyń bizge qaldyrǵan amanaty. Alash ıdeıasyn búgingi jas urpaq boıyna sińirý maqsatynda ótkizilgen osyndaı is-sharalardyń mańyzy qashan da joǵary bolmaq.
Kesh barysynda oqýshylarǵa Alash qozǵalysy jaıynda estelikter aıtyldy. Alash ıdeıasyn búgingi jas urpaq boıyna sińirý maqsatynda ótkizilgen kezdesý jas jetkinshekterdiń zerdesinde qalary sózsiz. Alash arystary kósemsózde, aqyndyq ónerde, kásibı maman retinde de arttarynda óshpesteı iz qaldyrdy. Olardyń eńbekterin tereń de túbegeıli zertteý qazirgi kúnniń, búgingi jastarymyzdyń enshisinde. Óz zamanyndaǵy ozyq bilimmen qarýlanyp, túrli kásibı maman ıeleri retinde Alash zıalylarynyń qaı qyryn alsaq ta búgingi urpaqqa úlgi, ónege. Bul ultymyzdyń jasampazdyq rýhyn oıatý úshin asa qajet. Az sandy Alash zıalylarynyń sol bir tarıhı syn saǵatta shamalarynyń jetkeninshe, óz múmkindikterin sarqa jumsap, ulttyń múddesi úshin áreket jasaýǵa umtylýy, eren erlikke saı. Bul kezeńniń tarıhy taǵylym men sabaqqa toly. Munyń bári bizge tarıhtan sabaq alýǵa, ótkennen tıisti qorytyndy jasaı bilýge shaqyrady. Kezdesý sońynda «Áleýmettik mańyzy bar jobalardy iske asyrý ortalyǵy» qoǵamdyq qorynyń jetekshisi Berik Aǵybaev myrza kesh qonaqtaryna Almaty qalasy ákimdigi İshki saıasat basqarmasynyń qoldaýymen Alashordanyń 100 jyldyǵyna oraı shyǵarylǵan «Bes arys» atty kitapty syıǵa tartty.
Hadısha JUMADİL, №6 kitaphana qyzmetkeri
