Atyraý oblysyna jumys saparymen kelgen «Qazaq onkologıa jáne radıologıa ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń» dırektory, medısına ǵylymdarynyń doktory, profesor, Ulttyq ǵylym akademıasynyń akademıgi Dılára Qaıdarova Atyraý oblysy ákiminiń orynbasary Baqytgúl Hamenovanyń qatysýymen ótken úılestirý keńesi otyrysynda Atyraýda sońǵy tórt jylda onkologıalyq aýrýdyń tirkelý dınamıkasynda báseńdeý baryn atap ótti.
– Oń kórsetkish sońǵy jyldary salanyń 26 kadrmen tolyǵýyna da baılanysty. Buryn naýqastar em alý úshin Almatyǵa kelip qaralatyn bolsa, qazirgi ýaqytta onkologıalyq aýrýǵa shaldyqqan emdelýshilerge joǵary sapaly kómek jergilikti medısınalyq oryndarda da kórsetip otyr. Atyraýdyń medısınalyq mekemeleri sońǵy úlgidegi qurylǵylarmen jabdyqtalǵan. Jáne hırýrgıalyq kúrdeli ota jasaýǵa da múmkindikter bar, – dep atap ótti ol.
Atyraý oblysy Densaýlyq saqtaý basqarmasy basshysy Ashan Baıdýalıevtiń aıtýynsha, Atyraýda sút bezi, ókpe obyry, asqazannyń qaterli isigi aýrýlary jıi kezdesedi.
– Sol sebepti, medısınalyq mekemeler erte merzimde dıagnostıkadan ótkizip, zertteýge múmkindik beretin jáne kúrdeli ota jasalatyn qurylǵylarmen jabdyqtalǵan. Dese de, oblystaǵy basty onkologıalyq dıspanser ǵımaratynyń kóne ekeni ras. Búgingi tańda osy máselege baılanysty aımaq basshysyna usynys daıyndalýda, – dedi Atyraý oblysy densaýlyq saqtaý basqarmasy basshysy Ashan Baıdýalıev.
Atap óterligi, Atyraý oblysynda barlyq medısınalyq mekemeler ortaq júıege qosyldy. Bul júıe qala, aýdandardaǵy tomografıa, rentgendik zertteýlerdiń qorytyndylaryn ortaq bazada jınaqtap, zerdeleýge múmkindik beredi. Jáne qaterli isikterdi búginde Atyraýda jasandy ıntellekt kómegimen anyqtaýǵa múmkindik jasalǵandyǵy aımaq medısınasy úshin úlken jańalyq.
– Jasandy ıntellekt qaterli isikterdi meıilinshe erte merzimde anyqtaýǵa múmkindik beredi. Biz obyrǵa shaldyqqan naýqastyń ómir súrý uzaqtyǵyn keminde 5-6 jylǵa soza alsaq, munyń ózi úlken jetistik, – dep naqtylady Atyraý oblysy densaýlyq saqtaý basqarmasy basshysy Ashan Baıdýalıev.
Qazaqstannyń bas onkolog dárigeri Dılára Qaıdarovanyń aıtýynsha, onkologıalyq aýrýlardy anyqtaýdyń eń tıimdi joly – medısınalyq skrınıng. Qaterli isik erte anyqtalǵan jaǵdaıda mamandar naýqasqa 70-80 paıyzǵa deıin kómek kórsete alady. «Sol úshin de azamattardy óz densaýlyǵyna salǵyrt qaramaýǵa, medısınalyq skrınıngten ýaqtyly ótýge shaqyramyn» degen Bas onkolog dáriger emhanalardaǵy skrınıngtik tekserýlerdi uıymdastyrý jumystaryn joǵary deńgeıde atqarýdy tapsyrdy.
Eske sala ketelik, Qazaqstanda qaterli syrqatqa qarsy skrınıngtik tekserýler 25 jastan bastalady.
Áıelder arasynda jatyr moıyny obyryna qarsy tekserý 30-35 jasta, sút bezi obyryna qarsy tekserý 50-60 jas aralyǵynda, erler arasynda qýyq bezi obyryna qarsy medısınalyq skrınıng 50-54, 58-62 jas aralyǵynda ótkiziledi.
Asqazan, óńesh obyryna qarsy tekserý er, áıel adamdar úshin de 50 jastan bastalady. Al, baýyr obyryna qarsy tekserýden pasıent kez kelgen jasta óte alady.
Atyraý oblysynda onkologıalyq esepte 4500 naýqas tur. Sońǵy bir jylda qaterli isik 1150 adamnan anyqtalǵan.
Atyraý oblysyna jumys sapary aıasynda Qazaq onkologıa jáne radıologıa ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń mamandary Atyraý oblystyq onkologıalyq dıspanserine arnaıy baryp ondaǵy naýqastardy emdeý boıynsha konsýltasıalyq keńester berdi jáne jergilikti dárigerler úshin sheberlik sabaqtaryn ótkizdi.
Aıdyn KAKIMOV, Atyraý oblysy.
