Qazaqstan men Armenıanyń kóptegen onjyldyqtar boıy olardy biriktirip kele jatqan dostyq pen ortaq qundylyqtarǵa negizdelgen ózara túsinistik pen yntymaqtastyqtyń uzaq tarıhy bar. Tarıhı turǵydan alǵanda, Qazaqstan myńdaǵan armándardyń úıine aınalyp, olardyń kópshiligi keńestik qýǵyn-súrgin jáne deportasıa jyldarynda keldi.
Qazaqstan óziniń qonaqjaılylyq jáne keń peıildilik dástúrlerimen armán dıasporasyna óziniń mádenı jáne ulttyq tamyrlaryn saqtap qalýǵa múmkindik berdi, bul armándar qazaqstandyq qoǵamǵa belsendi kirigip otyrdy.
Qazaqstanda turatyn armándar el ekonomıkasynyń, mádenıeti men ǵylymynyń damýyna eleýli úles qosady, bul halyqtar arasyndaǵy baılanysty nyǵaıtady. Bul ózara is-qımyl gýmanıtarlyq jáne mádenı baılanystardan bastap ekonomıkalyq jáne saıası seriktestikke deıingi barlyq deńgeıdegi yntymaqtastyqtyń berik negizin qalady.
Keńes Odaǵynyń ydyraýymen jáne táýelsizdik alýymen Qazaqstan men Armenıa saıası turaqtylyqtaǵy, ekonomıkalyq yntymaqtastyqtaǵy jáne óńirlik qaýipsizdiktegi ortaq múddelerdi basshylyqqa ala otyryp, ekijaqty qatynastardy belsendi damytýdy jalǵastyrdy. Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq (EAEO) jáne Ujymdyq qaýipsizdik týraly shart uıymy (UQSHU) sıaqty halyqaralyq uıymdarǵa múshe elder retinde eki el de saýda, qaýipsizdik jáne dıplomatıa salasynda tyǵyz baılanysta.
Qazaqstan men Armenıanyń halyqaralyq arenada bir-birin qoldaýǵa daıyndyǵyn erekshe atap ótken jón. Qazaqstan ǵasyrlar boıǵy dıplomatıa men bitimgershilik dástúrleri bar memleket bola otyryp, halyqtar arasyndaǵy dıalogta jáne Eýrazıalyq óńirdegi qaýipsizdikti nyǵaıtý jónindegi kúsh-jigerde mańyzdy ról atqarady. Armenıa óz kezeginde Qazaqstanmen, ásirese saýda, kólik jáne energetıka salasyndaǵy strategıalyq áriptestikti baǵalaıdy.
Armenıa Prezıdenti Vaagn Hachatýránnyń Qazaqstanǵa sapary osy yntymaqtastyqtyń jalǵasýynyń jáne bolashaqta ony tereńdetýge baǵyttalǵandyǵynyń jarqyn aıǵaǵy bolyp tabylady. Sondyqtan, bul maqalada eki memleket arasyndaǵy ózara qarym-qatynas pen seriktestiktiń ótken kezdegi jetistikteri men nátıjeleri, osy kezdegi máselelerdiń Armenıa Prezıdentiniń Qazaqstanǵa resmı sapary kezinde talqylanýy men aıtylýy, jańa bastamalarǵa sholý jasalady, sonymen qatar osy eki memlekettiń bolashaqtaǵy seriktestigi men alar asýlarynyń qalaı bolatyndyǵyna boljamdar jasalady.
Armenıa Prezıdenti Vaagn Hachatýránnyń 2024 jylǵy 15 qazandaǵy Qazaqstanǵa resmı sapary qazaq-armán qatynastarynyń damýyndaǵy mańyzdy oqıǵa boldy. Bul sapar eki el arasyndaǵy kópjyldyq dostyq baılanystardy nyǵaıtyp qana qoımaı, ekonomıka, kólik, sıfrlandyrý jáne mádenıet sıaqty strategıalyq salalardaǵy yntymaqtastyq úshin jańa perspektıvalar ashty.
Armenıa Prezıdentiniń kelýiniń aldynda 14 qazanda Armenıa Premer-Mınıstri Nıkol Pashınán men Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev arasyndaǵy telefon arqyly sóılesý boldy. Osy áńgime barysynda kóshbasshylar saýda-ekonomıkalyq jáne mádenı-gýmanıtarlyq salalardaǵy yntymaqtastyqty odan ári nyǵaıtý perspektıvalaryn talqylady. Qazaqstan Prezıdentiniń 2024 jylǵy sáýirdegi Armenıaǵa sapary barysynda qol jetkizilgen ýaǵdalastyqtardy sapaly iske asyrýǵa erekshe nazar aýdaryldy.
Bul joǵary deńgeıdegi qarym-qatynas Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy dıplomatıalyq baılanystardyń ózara syılastyq pen uzaq merzimdi áriptestikke umtylý rýhynda qalaı damıtynynyń jarqyn mysaly bolyp tabylady.
15 qazanda Aqordada Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev pen Vaagn Hachatýránnyń saltanatty kezdesý rásimi ótti, onda Qasym-Jomart Toqaev óziniń armán áriptesin jyly qarsy aldy. Eki eldiń kóshbasshylary tarıhı dostyqqa, ortaq mádenı qundylyqtarǵa jáne ekonomıkalyq múddelerge negizdelgen ekijaqty qatynastardyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Prezıdent Toqaev Qazaqstannyń yntymaqtastyqty sapaly jańa deńgeıge kóterýge múddeli ekenin atap ótip, búgingi ýaǵdalastyqtar osy qatynastardy nyǵaıtýǵa yqpal etetinine senim bildirdi.
Toqaev Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy dostyq jáne yntymaqtastyq týraly shartqa qol qoıylýynyń 25 jyldyǵynyń mańyzdylyǵyn atap ótip, ony ekijaqty qatynastar tarıhyndaǵy mańyzdy kezeń dep atady:
– Búgingi ýaǵdalastyqtar ózara baılanystyń nyǵaıa túsýine yqpal etedi dep senemin. Biz qazaq-armán seriktestiginiń negizi sanalatyn joǵary deńgeıdegi kezdesýlerimizge erekshe mán beremiz. Qazaqstan Armenıamen dostyq qarym-qatynasty joǵary baǵalaıdy. Qazaq eliniń armán halqyna yqylasy erekshe. Armenıa – elimizdiń senimdi ári ýaqyt synynan ótken jaqyn seriktesi. Bizdiń halyqtardy berik dostyq, ortaq tarıh jáne uqsas mádenı-gýmanıtarlyq qundylyqtar baılanystyrady. Ekijaqty qatynastar barlyq salada qarqyndy damyp kele jatqanyn aıryqsha atap ótkim keledi, – dedi.
Óz kezeginde Armenıa Prezıdenti jyly qabyldaǵany úshin alǵysyn bildirip, Qazaqstannyń joǵary damý qarqynyn atap ótti:
– Qasıetti qazaq jerine kelgenime qýanyshtymyn. Qazaqstannyń damý jáne órkendeý qarqynyna tánti boldym. Eki el arasyndaǵy dostyq qarym-qatynastar uzaq jyldarǵa jalǵasady dep senemin. Óıtkeni onyń tarıhı tamyry tereńde jatyr. Qazaqstan – bizdiń senimdi ári dostas seriktesimiz. Budan bólek, eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq baılanys tabysty damyp kele jatqanyn atap ótkim keledi, – dep Armenıa prezıdenti eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq qatynastardyń sátti damyp kele jatqanyn ataǵan bolatyn.
Kelissózder barysynda kóshbasshylar birqatar negizgi baǵyttardaǵy ekijaqty ózara is qımyldy odan ári tereńdetýdi talqylady, onyń ishinde kelesi baǵyttardy bólip kórsetsek:
- Saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyq. Taraptar taýar aınalymyn ulǵaıtýǵa jáne ózara ınvestısıalardy jandandyrýǵa nıet bildirdi. Armenıa Prezıdenti Qazaqstan armán ekonomıkasy Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq sheńberinde belsendi ózara is-qımyl jasaıtyn mańyzdy seriktes bolyp tabylatynyn atap ótti.
- Kóliktik-logıstıkalyq ózara is-qımyl. Kavkaz ben Ortalyq Azıany baılanystyratyn kólik dálizderin damytýdyń strategıalyq mańyzdylyǵy atap ótildi. Bul tek Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy ǵana emes, búkil óńir aıasyndaǵy saýda men ekonomıkalyq baılanystardy nyǵaıtýǵa jańa múmkindikter ashady.
- Agrarlyq sektor. Aýyl sharýashylyǵy eki el de tájirıbe almasý jáne birlesken jobalardy júzege asyrý múmkindikterin kóretin mańyzdy sala bolyp tabylady, bul ásirese jahandyq klımattyq ózgerister jaǵdaıynda ózekti.
- Sıfrlandyrý jáne ınovasıa. Eki kóshbasshy da sıfrlyq tehnologıalar men ınovasıalar salasyndaǵy yntymaqtastyqty damytýǵa daıyn ekendikterin bildirdi, bul ekonomıkany jańǵyrtý úshin jańa kókjıekter ashady.
- Mádenı-gýmanıtarlyq yntymaqtastyq. Toqaev 2023 jyly Armenıada qazaq teatrynyń kúnderin ótkizý jáne 2025 jyly Armenıada Qazaqstan mádenıetiniń onkúndigin uıymdastyrý josparlaryn eske túsire otyryp, elder arasyndaǵy mádenı almasýlardyń óskenin qanaǵattanýshylyqpen atap ótti. Aǵymdaǵy sapar aıasynda Qazaqstanda Armenıanyń mádenıet kúnderi saltanatty túrde ashyldy, bul ekijaqty qatynastar úshin mádenı baılanystardyń mańyzdylyǵyn kórsetedi.
Kelissózderde óńirlik qaýipsizdik jáne halyqaralyq kún tártibi máseleleri erekshe oryn aldy. Prezıdent Toqaev Qazaqstannyń Ázirbaıjan men Armenıa arasynda beıbitshilik shartyn jasasý boıynsha kelissózder júrgizý úshin Almaty alańyn usynýǵa daıyn ekenin rastady. Bul Qazaqstannyń Eýrazıalyq aımaqtaǵy beıbitshilik pen turaqtylyqqa umtylatyn beıtarap jáne syndarly kúsh retindegi rólin kórsetedi.
Vaagn Hachatýránnyń resmı sapary eki eldiń yntymaqtastyqty odan ári damytýǵa daıyn ekendigin kórsetti, alaıda alda belgili bir syn-qaterler tur. Olardyń ishinde jahandyq turaqsyzdyq jaǵdaıynda ekonomıkalyq baılanystardy nyǵaıtý, kólik ınfraqurylymy men sıfrlyq júıelerdi jaqsartý, sondaı-aq óńirlik qaýipsizdik máselelerin sheshý qajettigi bar. Osyǵan qaramastan, kópjyldyq dostyq qarym-qatynastar men eki halyqtyń ıgiligi úshin jumys isteýge daıyn bolýdyń arqasynda Qazaqstan men Armenıa ózara tıimdi áriptestikti damytýdy jalǵastyra otyryp, osy syn-qaterlerdi eńsere alady.
Armenıa prezıdentiniń Qazaqstanǵa resmı saparynyń birinshi bóligi bul ekijaqty qatynastardyń strategıalyq mańyzdylyǵyn atap ótken jáne yntymaqtastyq úshin jańa perspektıvalar ashqan mańyzdy oqıǵalarǵa toly boldy. Eki eldiń kóshbasshylary Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy dostyqty jáne olardyń halyqtarynyń ıgiligi úshin ózara is-qımyldy damytýdy jalǵastyrýǵa múmkindik beretin barlyq negizgi salalarda áriptestikti nyǵaıtý baǵytyna óz mindettemelerin rastady.
2024 jylǵy 15 qazanda Astanada Prezıdent Vaagn Hachatýránnyń sapary aıasynda Armenıanyń mádenı kúnderi ashyldy. Bul oqıǵa Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy mádenı-gýmanıtarlyq baılanystardy nyǵaıtýdaǵy mańyzdy qadam boldy. Eki prezıdent Qasym-Jomart Toqaev pen Vaagn Hachatýrán halyqtar arasyndaǵy ózara túsinistik pen dostyqty tereńdetý úshin mádenı almasýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti.
Saltanatty shara Qalıbek Qýanyshbaev atyndaǵy Qazaq ulttyq mýzykalyq drama teatrynda ótti. Saltanatty konsert bastalar aldynda prezıdentter aty ańyzǵa aınalǵan armán rejıseri Sergeı Paradjanovtyń 100 jyldyǵyna arnalǵan fotokórmeni tamashalady. Toqaev mádenıet «Halyqtardy biriktiretin kópir» ekenin atap ótti.
Konserttik baǵdarlamaǵa Armenıanyń memlekettik jaz orkestri jáne Armenıanyń Memlekettik jaz orkestri men Inga Arshakán, Gor Sýdján sekildi ónerpazdary álemge áıgili armán kompozıtorlary Komıtastyń, Sharl Aznavýrdyń, Jorj Garvarenstiń jáne Arno Babadjanánnyń mýzykalyq shyǵarmalaryn oryndady.
Sonymen qatar, 15-16 qazan aralyǵynda Astanada armán kınosynyń kúnderi ótedi, al «Amazgaın» teatry Danııl Harmstyń týyndylary negizinde «Lú-Bef» spektaklin usynady, bul eki el arasyndaǵy mádenı dıalogty jalǵastyrady.
Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy ekonomıkalyq jáne mádenı yntymaqtastyq kópjyldyq ózara tıimdi qatynastarmen nyǵaıtylǵan turaqty ósýdi kórsetýdi jalǵastyrýda. Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev pen Armenıa Prezıdenti Vaagn Hachatýrán bul baılanystardy damytýdyń mańyzdylyǵyn birneshe ret atap ótti, bul ásirese sońǵy jyldary ekonomıkalyq yntymaqtastyq jańa deńgeıge ótken kezde baıqaldy.
Qazaqstan men Armenıa saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty keńeıtýge senimdi túrde barady, bul ózara saýda kóleminiń edáýir ulǵaıýymen rastalady. 2023 jyldyń qorytyndysy boıynsha eki el arasyndaǵy taýar aınalymy 2,4 ese ósip, 33,5 mıllıon dollarǵa jetti, bul ósý serpini men ekonomıkalyq ózara is-qımylǵa ózara múddelilikti kórsetedi. Qazaqstan Armenıaǵa 26,9 mıllıon dollarlyq ónim eksporttady, onyń ishinde temirden jasalǵan jalpaq prokat, alúmını jáne tamaq ónerkásibi ónimderi. Óz kezeginde Armenıa etıl spırtin, tońazytqyshtardy, dárilik preparattardy jáne elektr jabdyqtaryn eksporttaı otyryp, Qazaqstanǵa taýarlardy jetkizýdi 19,6 mıllıon dollarǵa ulǵaıtty.
Prezıdent Toqaev óz sózinde eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq yntymaqtastyqty odan ári tereńdetý úshin eleýli áleýetti atap ótti. Ol energetıka, ınovasıa jáne ónerkásiptik jobalar salasynda jańa múmkindikter qurýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Armenıa Prezıdenti Vaagn Hachatýrán ekijaqty saýdany keńeıtýdiń jáne jańa baǵyttarda birlesken jobalardy iske asyrýdyń mańyzdylyǵyn atap ótip, ózara is-qımyldyń aǵymdaǵy deńgeıine qanaǵattanýshylyǵyn bildirdi.
Investısıalyq yntymaqtastyqqa erekshe nazar aýdaryldy. Elder arasyndaǵy tikeleı sheteldik ınvestısıalar aǵyny ósýde: Qazaqstan Armenıa ekonomıkasyna 56,5 mıllıon dollar ınvestısıalady, al armán ınvestısıalary Qazaqstanǵa 2023 jyly eki esege ósip, 6 mıllıon dollarǵa jetti. Almatyda «Mantasháns» iri armán kásipkerlik odaǵynyń ókildigin ashý eki el arasyndaǵy iskerlik baılanystardy nyǵaıtý úshin mańyzdy qadam boldy.
Armenıanyń geografıalyq jaǵdaıy, ásirese onyń Iranmen shekarasy Qazaqstan aldynda Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq (EAEO) sheńberindegi ekonomıkalyq ózara is-qımyldy keńeıtý úshin jańa múmkindikter ashady. Eki el de EAEO-nyń Iranmen erkin saýda aımaǵyn qurýdy belsendi túrde qarastyrýda, bul taýar aınalymynyń odan ári ósýi men ınvestısıalar kóleminiń ulǵaıýy úshin mańyzdy faktorǵa aınalady. Bul josparlarda Ońtústik Kavkaz aımaǵynda kólik baılanysyn qalpyna keltirý de mańyzdy ról atqarady.
Qazaqstanda eki eldiń isker toptary ókilderiniń qatysýymen ótken bıznes-forým mańyzdy oqıǵa boldy. Forýmda týrızm, munaı-hımıa jáne ınvestısıalar sıaqty salalardaǵy yntymaqtastyq týraly memorandýmdarǵa qol qoıyldy, bul strategıalyq mańyzdy sektorlardaǵy ózara is-qımyldy keńeıtýge umtylysty kórsetedi. 2024-2025 jyldarǵa arnalǵan saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyq jónindegi Jol kartasyna qol qoıý uzaq merzimdi yntymaqtastyq josparlaryn qurylymdaýdaǵy basty qadam boldy
Ekonomıkalyq yntymaqtastyq jónindegi úkimetaralyq komısıalar deńgeıindegi turaqty kezdesýler de qarym-qatynastardy nyǵaıtýǵa yqpal etedi. 2023 jyly Erevanda ótken komısıanyń 9-shy otyrysy mańyzdy kezeń boldy, onda qala qurylysy, metalýrgıa, ǵylym jáne farmasevtıka sıaqty salalardaǵy odan ári ózara is-qımyl perspektıvalary talqylandy.
Eýrazıalyq ıntegrasıa sheńberinde Qazaqstan men Armenıa saýda-ekonomıkalyq saladaǵy qol jetkizilgen tabystarǵa súıene otyryp, yntymaqtastyqty odan ári keńeıtýdi josparlap otyr. Bul josparlarda týrızmdi, ındýstrıalyq jobalardy jáne birlesken ınvestısıalardy damytý mańyzdy ról atqarady. 2024 jyldyń kókteminde Erevanda Qazaqstan-armán bıznes-forýmyn ótkizý ekonomıkalyq baılanystardy nyǵaıtý jáne jańa seriktestikterdi damytý jolyndaǵy kezekti qadam bolmaq.
Osylaısha, Qazaqstan men Armenıa ekonomıkadan mádenıetke deıingi túrli salalarda óz qarym- qatynastaryn senimdi túrde nyǵaıtýdy jalǵastyrýda. Saýdadaǵy ilgerileý, ınvestısıalardyń ósýi jáne mádenı almasýdyń jandanýy ózara senim men ortaq múddelerdi damytýǵa degen umtylysqa negizdelgen odan ári yntymaqtastyq úshin berik negiz jasaıdy.
Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy yntymaqtastyq sońǵy onjyldyqtar boıy turaqty serpindi kórsete otyryp, damýyn jalǵastyrýda. Bul saladaǵy jetistikter saýda-ekonomıkalyq saladaǵy eleýli kórsetkishtermen, iskerlik baılanystardy nyǵaıtýmen jáne halyqaralyq arenada ózara qoldaýmen rastalady. Bul jetistikter ekonomıkalyq ózara is-qımyldy nyǵaıtýǵa yqpal etip qana qoımaı, odan ári seriktestik úshin berik negiz jasaıdy. Sońǵy jyldary Qazaqstan men Armenıa ekonomıkalyq yntymaqtastyqta aıtarlyqtaı jetistikterge jetti. 2023 jyly elder arasyndaǵy taýar aınalymy 2,4 ese ósti, bul ekijaqty saýdada aıtarlyqtaı ilgerileýdi kórsetedi. Armenıaǵa qazaqstandyq eksportqa temir, alúmını, qaǵaz selúlozasynan jáne tamaq ónerkásibi ónimderi, al armán taýarlary etıl spırtimen, tońazytqysh jabdyqtarymen jáne elektr tehnıkasymen usynylǵan taýarlar tasymaldanady.
2024-2025 jyldarǵa arnalǵan saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyq jónindegi Jol kartasyna qol qoıý basty jetistik boldy, ol týrızm, munaı-hımıa jáne ınvestısıalar salalaryndaǵy kooperasıa úshin jańa perspektıvalar ashady. Bul saýda aǵyndaryn ártaraptandyrý jáne eki el úshin de ınvestısıalyq múmkindikterdi keńeıtý jolyndaǵy mańyzdy qadam. Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev yntymaqtastyqtyń negizgi maqsaty ekonomıkalyq ósý úshin ortaq áleýetti paıdalaný ekenin atap ótti. Bul turǵyda ekonomıkalyq baılanystardy nyǵaıtyp qana qoımaı, Qazaqstan men Armenıanyń halyqaralyq arenadaǵy mańyzdylyǵyn arttyratyn energetıka, ınovasıa jáne ınfraqurylym salasyndaǵy birlesken jobalardy qurý mańyzdy bolyp tabylady.
Ekijaqty qatynastardy saıası qoldaý joǵary deńgeıde qalyp otyr. Resmı delegasıalardyń saparlary, ekonomıkalyq yntymaqtastyq jónindegi úkimetaralyq komısıanyń turaqty otyrystary jáne basqa da is-sharalar oń dınamıkany saqtaýǵa jaǵdaı jasaıdy. Qazaqstanda Armenıanyń mádenı kúnderin ótkizýdi qosa alǵanda, mádenı almasý halyqtar arasyndaǵy tulǵaaralyq jáne mádenı baılanystardy nyǵaıtýda da mańyzdy ról atqarady. Prezıdent Toqaev mádenıettiń halyqtar arasyndaǵy kópir ekendigine basa nazar aýdarady jáne bıznesti damytý men gýmanıtarlyq ózara is-qımyl úshin senimdi atmosfera qurýdyń mańyzdylyǵyn atap kórsetedi.
Memleketter arasyndaǵy qarym-qatynastyń ózgerýi de múmkin, bul ekonomıkalyq yntymaqtastyq úshin eleýli kedergiler búrokratıalyq kedergiler men EAEO ishindegi saýda-ekonomıkalyq saıasattyń sáıkes kelmeýinen de týyndaýy múmkin. Bul úkimetaralyq komısıalar deńgeıinde neǵurlym belsendi ózara is-qımyldy jáne osy problemalardy sheshýdiń kelisilgen tásilderin ázirleýdi talap etedi. Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy yntymaqtastyqtyń negizgi maqsaty turaqty ekonomıkalyq ósýge qol jetkizý jáne saıası jáne mádenı baılanystardy nyǵaıtý bolyp tabylady. Tabystyń mańyzdy kórsetkishteri taýar aınalymynyń ósýi, ınvestısıalardyń ulǵaıýy jáne energetıka, aýyl sharýashylyǵy, týrızm jáne ónerkásip sıaqty negizgi salalarda ekijaqty jobalardyń jandanýy bolady.
EAEO aıasyndaǵy ıntegrasıalyq jobalardyń jáne Iran men Ońtústik Kavkaz arqyly jańa saýda marshrýttaryn qurýdyń arqasynda elder arasyndaǵy ekonomıkalyq qatynastar sapaly jańa deńgeıge shyǵady dep kútilýde. Negizgi nátıje logıstıka, ındýstrıalyq jobalar jáne ınovasıalar salasyndaǵy tereńirek yntymaqtastyq bolady, bul óz kezeginde eki el halqynyń ómir súrý deńgeıine oń áser etedi. Osylaısha, Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy yntymaqtastyq odan ári ósý men damý úshin aıtarlyqtaı áleýetke ıe, bul rette qazirgi syn-qaterlerdi oıdaǵydaı eńserý ózara tıimdi nátıjelerge qol jetkizý úshin aıqyndaýshy faktor bolady.
Qazaqstan men Armenıa ózara yntymaqtastyqty nyǵaıtý jáne keńeıtý baǵytynda senimdi túrde qozǵalýda. Saıası qoldaýdyń joǵary deńgeıi, órshil ekonomıkalyq jobalardyń bolýy jáne mádenı ózara is-qımyl ekijaqty qatynastardyń odan ári ósýine berik negiz jasaıdy. Geosaıası turaqsyzdyq jáne ekonomıkalyq kedergiler sıaqty qıyndyqtardy jeńý birlesken bastamalardy sátti júzege asyrýdyń mańyzdy faktory bolady. Alaıda, seriktestiktiń jalpy áleýeti men strategıalyq mańyzdylyǵyn eskere otyryp, Qazaqstan men Armenıa Eýrazıalyq óńirde turaqtylyq pen órkendeýge yqpal ete otyryp, óz baılanystaryn damytýdy jalǵastyrady dep boljaýǵa bolady.
Qazaqstan men Armenıa arasyndaǵy yntymaqtastyq, onyń jarqyn mysaly Armenıa Prezıdentiniń jýyrdaǵy sapary boldy, eki memleket úshin de jańa kókjıekter ashady. Kezdesýler men kelissózder barysynda Saýda, Ekonomıka, mádenı almasýlar men qaýipsizdikke qatysty mańyzdy kelisimderge qol jetkizildi. Bul yntymaqtastyq ekijaqty qarym-qatynastardy nyǵaıtyp qana qoımaı, óńirde odan ári birlesken damý úshin berik negiz jasaıdy. Taraptar birlesken kúsh-jiger azamattardyń ómir súrý deńgeıin arttyrýǵa jáne halyqaralyq saıasattaǵy ustanymdaryn nyǵaıtýǵa ákeletinine senim bildiredi. Sapar barysynda qol jetkizilgen jetistikter bolashaqta órkendeý men úılesimdilik úshin senimdi irgetas qura otyryp, qazirgi jaǵdaıda dıalog pen ózara túsinistiktiń mańyzdylyǵyn kórsetedi. Eki el de seriktestikti belsendi damytýǵa baǵyttalǵan, bul yntymaqtastyqty tereńdetý jáne jalpy ál-aýqatty qalyptastyrý úshin perspektıvalar ashady.
