Ol, salystyrmaly túrde, muny basqalar alǵa ilgerilep, sony úlgidegi kólik minip júrgende seniń astynda qaqalyp-shashalǵan eski-qusqy «Zaporojdyń» bolýyna teńeıdi. «Artta qalǵan» degen sóz jaı bergi jaǵy, sol eskirgen GES-terimiz qystaǵy Ekibastuzdyń jylý júıeleri sekildi syr berip júrmese deseńiz, árıne onyń betin aýlaq qylsyn», - deıdi Ahmetkárim Qurmanǵazın.
«Kórip otyrǵandaryńyzdaı, jyl ótken saıyn tehnıka, tehnologıa qaryshtap damyp, kúndelikti turmys-tirshiligimizge dendep enip jatyr. Adam tutynysyndaǵy barlyq tehnıka energıany qajet etedi. Ony aıtasyz, tipti energıamen jylynatyn bútin turǵyn úı keshenderi de bar bizde qazir.
«Jyly eden» degen de áldeqashan sánge aınalǵan. Osynyń barlyǵy energıa tutynysyna degen salmaqty arttyryp jatyr.
Biraq, soǵan saı energetıka óndirisi kesheni bizde múlde jańarmaǵan. Salystymaly túrde aıtsaq, bul qazir kóp mensine bermeıtin eski «Zaporoj» kóligimen júrgen sekildi ǵoı. Negizinen, aqıqaty osy. Sondyqtan osy sala mamany retinde men atom elektr stansasy bar elderge qyzyǵa ári qyzǵana qaraımyn», - deıdi ol.
Ardager maman óz zamanynda bul salada ómir burq-sarq qaınap jatatynyn eske alady. Ol kezde onyń paıdasy bolǵanymen, búginderi, ókinishke qaraı, odan túk qyzyq joq.
«Bizdi bir ornymyzda kóp turalatpaıtyn. Sibirdiń jarty aı, bir-eki aı kún bolmaıtyn óńirlerinde de bolyp, tájirıbe almasyp jatatynbyz. Ony ákelip, ózimizde qoldanýǵa qam jasaıtynbyz. Árıne, Táýelsizdik alǵan egemen elimizge alys sheteldermen tájirıbe almasý múmkindigi týǵan shyǵar. Biraq, odan paıda ne?
Olardyń tájirıbesin bizge ákelip bárin birdeı qoldana alamyz ba? Joq, árıne. Jańany eskige qalaı paıdalanasyz? Sodan keıin de ásirese tehnıka men tehnologıa boıynsha myqty-myqty mamandardan aıyrylyp qalyp jatyrmyz. Shetelge ketip jatyr barlyǵy.
Energetıka salasyndaǵy qyzmetkerler, árıne ózine júktelgen jumysty isteıdi, biraq onyń mashaqaty kóp bolyp tur. Olar da jańa dúnıemen jumys istegisi keledi, maman retinde damyǵysy keledi. Biraq eskimen qaıda barasyz?», - deıdi ol.
Sala mamany AES qurylysy degende adamdar boıynda uıalaǵan úreı - qoǵamda keńinen taralǵan jemqorlyq máselesine de qatysty óz oıymen bólisti.
- Jemqorlyq – Qazaqstanǵa ǵana tán dúnıe desek jańylysamyz. Aq pen qara, jaqsy men jaman sekildi qatar júretin qubylys qoı ol qoǵamdaǵy. Árıne, shek pen shekara bolý kerek. Bizde asyra silteýge jol berilgen. Ásirese, táýelsizdik alǵan tustarda, kapıtalızmniń ıisi murynǵa barmaıtyn kezde.
Qazir zaman damyp jatyr. Qundylyqtar da jańǵyrýda. Birer on jyl buryn «ýaqyt – aqsha» dese, kóbisi kúletin. Qazir ýaqyt valútaǵa aınalǵan zaman. Onyń ústine 4G, 5G degen keldi bizge.
Meniń túsinigimde, bul – ashyq memleket, ashyq qoǵam, ashyq ekonomıka. Qazir bolǵan nárse qolyńyzdaǵy telefonda saırap, kórsetilip jatady. Buryn jasyryp, jamap-jasqaýǵa bolatyn. Qazir ol jaǵy, ózderińizge málim, qıyndap barady. Bir sózben aıtqanda, bedelińiz bolsa, jumys ta aqsha da keledi sizge. Al bedel tússe, túk joq sizge. Soǵan aqyryndap kele jatyrmyz ózi. AES degen bir mezette úı turǵyzǵan sekildi salyna salatyn nárse emes, ókinishke qaraı. Oǵan kóp jyldar kerek. Ashyq qoǵamǵa aıaq bastyq qoı, AES salynyp bitedi degenshe, ol jaǵy da ilgerileı beredi dep oılaımyn, - deıdi A. Qurmanǵazın.
Sondaı-aq maman jemqorlyq dese, Almatyda qurylysy bastalyp, biraq jyldar boıy turalap turǵan kópirler, metro esine túsetinin aıtady.
«Kezinde elimizde kópirlerdiń qurylysy turalap turdy. Metro da saqaldy qurylysqa aınaldy. Mine, osylardy jemqorlyqtyń kózi dep toqtatyp salsaq, ne bolar edi?.. Almatyda búginderi kólikter alasapyrany oryn alar ma edi, qalaı? Burynǵydaı emes, qazir kópir qurylysy jyldam júrýde. Metro qalanyń kórikti nysany, adamdarǵa dittegen jerine jyldam jetýdiń balamaly quraly bolyp, bizde damý baryn ózgelerge baıqatyp qalyp jatady. Sol sekildi ǵoı, menińshe, jemqorlyq bar dep AES qurylysyn tusaýlasaq, odan biz utylmasaq utpaımyz», - deıdi ol.
