Álıa Nazarbaeva: «Ortaq kelisimge kelmeı ekologıany qutqarý múmkin emes»

Dalanews 03 qar. 2021 05:40 590

Qazaqstandaǵy ekologıalyq uıymdardyń Asosıasıa basshysy COP26 klımattyń ózgerýi jónindegi jahandyq samıt týraly jáne elimizdiń BUU-nyń ǵalamshardy qutqarý boıynsha josparyna qatysýy týraly aıtty.

Shotlandıanyń Glazgo qalasynda BUU-nyń klımattyń ózgerýi boıynsha samıti ótip jatyr. Oǵan premer-mınıstr Asqar Mamın bastaǵan ekologıa mınıstrligi, qoǵam ókilderi men sarapshylar bar qazaqstandyq delegasıa qatysýda.

Bul samıtti álemdik baspasóz uıymdary tarıhı sátke teńeýde. Al birneshe kún buryn Ulybrıtanıa úkimet basshysy Borıs Djonson Glazgodaǵy konferensıany «kúlli álem úshin eleýli sát» dep atady. Bizdiń elimiz úshin klımattyń ózgerýimen kúres jáne «kómirtek beıtaraptyǵy» máseleleri óte mańyzdy. Qazaqstandaǵy ekologıalyq uıymdardyń Asosıasıa basshysy Álıa Nazarbaevanyń jıynǵa qatysýy - osynyń dáleli.



«Qazaqstan jáne Orta Azıa turǵyndary adam jáne onyń turmystaǵy is-áreketi ekologıaǵa qanshalyqty áser etetinin jaqsy bilemiz. Shıkizat óndirýge baǵyttalǵan ekonomıkanyń saldarlary bizge jaqsy tanys, - deıdi Á. Nazarbaeva. – Shól dalalardyń ulǵaıýy, erip jatqan muzdyqtar, aýyz sýdyń azaıýy, zıandy, qaýipti, ýly qoqystar kóleminiń shekten tys ósýi – biz osyndaı máselelermen betpe-bet kelip otyrmyz».

Ekoodaq basshysynyń aıtýynsha, táýelsiz halyqaralyq zertteýlerge súıensek, Qazaqstan Evropa men Orta Azıa elderiniń arasynda qorshaǵan ortanyń organıkalyq zattarmen lastanýy boıynsha 2-orynda. Qalalardaǵy atmosferadaǵy qatty bólshekter Eýroodaq elderindegi kórsetkishterden birneshe ese kóp. Sarapshylardyń pikiri boıynsha, eldegi 6 myńnan astam mezgilsiz ólimder las aýanyń sebebinen.

«Bul kún tártibindegi kezek kúttirmeıtin másele, - deıdi Á. Nazarbaeva. – Sondyqtan Qazaqstan jasyl ekonomıkaǵa ótýdiń aımaqtyq bastamasyn usynýda. Sol úshin elimizde ekologıa, geologıa jáne jáne tabıǵı resýrstar  mınıstrligimen birge Halyqaralyq jasyl tehnologıalar jáne ınvestısıalyq jobalar ortalyǵy qurylǵan. Bizdiń maqsatymyz – turaqty «jasyl» bolashaq úshin memlekettiń, halyqaralyq uıymdar, qoǵam men iri bıznestiń kúshin biriktirý».



Elimizde oılap shyǵarylǵan daǵdarysqa qarsy konsepsıa ekologıalyq qaýipterdiń aldyn alý, monıtorıń, analız, boljam jasaýǵa arnalǵan bazalyq platforma bolmaq. «Yntymaqtastyq bolmasa, ekogologıany qutqara alýymyz ekitalaı. Orta Azıa ekojúıesin qutqarý josparyn kórshiles eldermen, halyqaralyq ınstıtýttarmen birikpeı júzege asyrý múmkin emes», - dep túsindirdi ekologıalyq uıymdar Assosıasıasynyń basshysy.

Onyń aıtýynsha, osy jyly Qazaqstan Respýblıkasynda parnıktik gazdardyń shyǵyndaryn azaıtý boıynsha ulttyq saıasatty jańartý kózdelýde. Sonymen qatar, Orta Azıa ózge de memleketteriniń ókilderi taıaý bolashaqqa josparlarymen bólispek. Birikken jáne josparlanǵan is-sharalardyń arqasynda Parıj kelisiminiń nátıjesinde klımat pen qorshaǵan orta jaǵdaıy sátti damıdy degen senim bar.

«Aımaq elderin Orta Azıalyq Klımattyq hab aıasynda klımatty qutqarý úshin birigýge shaqyramyn. Ortaq úıimizdiń turaqty damýy úshin bir maqsatqa jumylý qajet», - deıdi Á.Nazarbaeva. 

Konferensıanyń 26 jyldyq tarıhynda tuńǵysh ret Orta Azıa ókilderi ortaq aımaq retinde birlesken pozısıamen sóz sóıledi. Sondaı-aq, Orta Azıanyń aımaqtyq ekologıalyq ortalyǵynyń kómegimen birlesken aımaqtyq Pavılon ókilderi «jasyl» ınvestısıalyq qaýqaryn jáne qarjylandyrý, tehnologıalar jáne ekologıalyq ekspertıza boıynsha qajettilikteri kórsetildi.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar