قازاقستان قارجىگەرلەرى قاۋىمداستىعى ساراپشىلارىنىڭ 2024 جىلدىڭ 9 ايىنداعى ەلىمىزدىڭ بانك سەكتورىنا جۇرگىزگەن ەكونوميكالىق شولۋى جاريالاندى. وعان سايكەس، 2024 جىلدىڭ قاڭتار-قىركۇيەك ايلارى ارالىعىندا بانك سەكتورى ەكونوميكا سۋبەكتىلەرىنە رەكوردتىق سومادا، ياعني 26،1 ترلن تەڭگە كولەمىندە جاڭا نەسيەلەر ۇسىنعان، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ال بۇل ءجىو-نىڭ 19،4%-ىن قۇرايتىن كولەم، وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا (21،3 ترلن تەڭگە) اتالعان كورسەتكىش 4،7 ترلن تەڭگەگە نەمەسە 22،2%-عا ءوستى. بۇل اراداعى 20%-دان استام ءوسىمدى جەكەلەگەن (+23،3%) جانە كورپوراتيۆتىك زاەمدار (+21،2%) قۇرايدى. نەسيەلەردىڭ ءبىرشاما ۇلكەن ۇلەسى (50،3%) كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرگە تيەسىلى.
بانك سەكتورىنداعى باستى قۇبىلىستار
بيزنەستى نەسيەلەندىرۋدەگى ەلەۋلى ءوسىم ونىڭ بارلىق سەگمەنتىندە بايقالادى: شاعىن +20،5%، ورتاشا +16،0%، ءىرى كاسىپكەرلىك + 23،6%. بۇل قارىزدار بويىنشا باعا جانە باعاعا جاتپايتىن شارتتاردى جۇمسارتۋ، جاڭا ونلاين-ونىمدەردىڭ ىسكە قوسىلۋى، ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ، كاسىپورىنداردىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ (وندىرىلگەن ءونىم، كورسەتىلگەن قىزمەتتەر مەن ورىندالعان جۇمىستار كولەمى 9،9%-عا، جىل بويىنداعى التى ايدا 6،1 %- عا ءوستى)، شوب قارىز الۋشىلارى ءۇشىن باسەكەلەستىكتىڭ كۇشەيۋى، سونداي-اق 2023 جىلى كەيىنگە قالدىرىلعان سۇرانىستى (ءىرى بيزنەستە) قاناعاتتاندىرۋ سىندى جاعدايلارعا بايلانىستى مۇمكىن بولدى.
تۇتىنۋشىلاردىڭ جوعارى بەلسەندىلىگى جالاقىنىڭ وسۋىنە (+10،3%)، جاڭا كليەنتتەردىڭ تاعى دا ۇستەمەلەنۋىنە (+241 مىڭ 9م24)، ءبولىپ تولەۋ ءتۇرىنىڭ كەڭ تانىمالدىلىعىنا، ماركەتينگتىك اكسيالاردىڭ وتكىزىلۋىنە، جيناقتارى بار حالىقتىڭ تومەن ۇلەسىنە (31%، جيناق كوەففيسيەنتى 4،9%-عا دەيىن تومەندەدى) بايلانىستى بولۋى مۇمكىن.
بازالىق سىياقى مولشەرلەمەسىنىڭ بايقاستاپ تومەندەۋى اياسىندا بيزنەسكە ارنالعان كرەديتتەر بويىنشا باعا شارتتارى بىرتىندەپ جاقسارادى، ءبىراق بۇل، نەگىزىنەن ورتا (-130 ب.پ.) جانە ءىرى بيزنەسكە (-190 ب.پ.) قاتىستى سىياقى مولشەرلەمەلەرىن تومەندەتۋ ەسەبىنەن ورىندالادى. شاعىن بيزنەس ءۇشىن نەسيە سىياقىسىنىڭ مولشەرلەمەلەرى ءوستى (+180 ب.پ.)، ءبىراق ولاردىڭ تۇپكىلىكتى قۇنى "دامۋ" كدق سۋبسيديالارى مەن كەپىلدىكتەرى ەسەبىنەن قامسىزداندىرۋ سيپاتىندا ايتارلىقتاي تومەندەۋى مۇمكىن.
بولشەك سەگمەنتتە ورتاشا ماندەگى ستاۆكالارعا پايىزسىز ءبولىپ تولەۋ بويىنشا جۇرگىزىلگەن ماركەتينگتىك اكسيالار ايتارلىقتاي اسەر ەتكەن. تومەندەگەن جىلدىق ءتيىمدى سىياقى مولشەرلەمەسىنىڭ اسەرى ءالى بايقالمايدى، مۇنداي وزگەرىس 2024 جىلدىڭ تامىز ايىنىڭ سوڭىندا ەنگىزىلگەن بولاتىن. دەگەنمەن، اكتيۆتەردىڭ كىرىستىلىگى مەن قورلاندىرۋ جۇيەسىندەگى ستاۆكالاردىڭ جالپى تومەندەۋى اياسىندا ونداعى 2022 جىلدان بەرى بايقالعان ءوسىم توقتادى جانە ءتورتىنشى توقساندا دا تومەندەۋى مۇمكىن.
مىندەتتەمەلەر جۇيەسى ءوسىمىنىڭ درايۆەرى قازاقستاندىقتاردىڭ سالىمى (ءوسىمنىڭ 67%) بولىپ تابىلادى. ولاردىڭ جيناعى تارتىمدى جوعارى ستاۆكالار، سالىقتىق اۋدارىمداردىڭ از بولۋى جانە پايىزداردى كاپيتالداندىرۋ ەسەبىنەن نومينالدى تابىستاردىڭ جانە كومپانيالاردىڭ قارجى ناتيجەلەرىنىڭ ۇلعايۋى اياسىندا ءوستى.
بيزنەستىڭ جالپى دامۋى، تۇراقتى پورتفەلدىڭ ساپاسى جانە پايىزدىق مارجا (6،5%) سەكتوردىڭ تابىسىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتتى، بۇل ءوز كەزەگىندە ونىڭ كاپيتالداندىرۋ دەڭگەيىنە وڭ اسەر بەردى.
"2024 جىلى بانكتىك نەسيەلەندىرۋ ەكونوميكالىق ءوسىمنىڭ جالپى باياۋلاۋىنا قاراماستان جوعارى جانە تۇراقتى بولىپ قالدى: 2023 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىندەگى 4،9%-دان 4%-عا دەيىن جانە بازالىق سىياقى مولشەرلەمەسى 15،75%-دان 14،25%-عا دەيىن تومەندەتىلدى. بۇل، كوبىنەسە بانكتەردەگى اكتيۆتەر مەن كاپيتالدىڭ 30% وتىمدىلىكتى قامسىزداندىرعان قورىنىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولدى: مەنشىكتى كاپيتال — 8،3 ترلن تەڭگە، بۇل ولارعا اقشا رەسۋرستارىنا دەگەن سۇرانىستى قاناعاتتاندىرۋعا جانە كرەديتتەۋدىڭ جوعارى قارقىنىن ۇستاۋعا، سونداي-اق سالىمشىلار الدىنداعى ءوز مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋعا جانە ىقتيمال تاۋەكەلدەردى جابۋعا مۇمكىندىك بەردى"، - دەپ اتاپ ءوتتى ققق ساراپشىلارى.
بيزنەسكە ارنالعان كرەديتتەر پورتفەلى ءوسىمىنىڭ جەدەلدەۋى بايقالادى: ءبىر جىل بۇرىنعى 6،6%-دان 7،4%-عا دەيىن، ءبىراق قاراپايىم حالىققا ۇسىنىلعان قارىزدار پورتفەلىندەگى ءوسىم باياۋلادى: 18،5%-دان 16،6%-عا دەيىن. بۇل ەكونوميكادا تۇتىنۋشىلىق سۇرانىسقا قاراعاندا ينۆەستيسيالىق سۇرانىسقا كوبىرەك قولداۋ جاسالعانىن بىلدىرەدى.
بيزنەستىڭ تۇراقتى ءوسىمى، قارجى ناتيجەلەرى مەن سەكتوردى كاپيتالداندىرۋدىڭ جاقسارۋى رەيتينگتىك اگەنتتىكتەردىڭ سيفرىندا دا كورىنىس تاپتى: جىل باسىنان بەرى ولار ەدب رەيتينگتەرىن سەگىز رەت كوتەردى؛ التى ەدب بولجامدارىن جاقسارتۋ تۇرعىسىندا قايتا قارادى. سونداي-اق "جاعىمدى" بولجامدى تاعى سەگىز ەدب ساقتاپ قالدى، بۇل رەيتينگتەردىڭ ودان ءارى ءوسۋ الەۋەتىنىڭ ساقتالا بەرەتىنىن تانىتۋى مۇمكىن.
"سەكتور جيناقتار مەن ينۆەستيسيالاردى ءتيىمدى قايتا ءبولىپ قاراستىرۋ تۇرعىسىنداعى باستى فۋنكسياسىنان بولەك، مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىڭ سالىق تۇسىمدەرىندە دە ماڭىزدى ءرول اتقارا وتىرىپ، ەلدەگى يننوۆاسيالاردىڭ درايۆەرى بولۋدا: 2023 جىلعى ەكونوميكاداعى ۇلەسى - 11،2%، جۇمىسپەن قامتۋ — 200 مىڭنان استام ادام"، دەپ تۇسىندىرەدى ساراپشىلار.
بۇعان دەيىن ءبىز اناليتيكالىق كرەديتتىك رەيتينگ اگەنتتىگى ساراپشىلارىنىڭ ەلىمىزدىڭ 2025-2027 جىلدارىنا ارنالعان ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرىنە جاساعان ەكونوميكالىق تالداۋىن جاريالاعان بولاتىنبىز.
