قازاقستاننىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورى (قدكبق) "Elim" ماركەتينگتىك جانە الەۋمەتتىك زەرتتەۋ ينستيتۋتىمەن بىرلەسىپ، ارنايى ساۋالناما جۇرگىزدى. ونداعى ماقسات – ەل ازاماتتارىنىڭ جيناق اقشالارعا جانە دەپوزيتتەرگە دەگەن كوزقاراستى جانە سالىمداردى قورعاۋ تۋرالى اقپاراتتان قانىقتىلىعى دەڭگەيىن انىقتاۋ، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
قوردىڭ مالىمەتىنشە، 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا حالىقتىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ جۇيەسىنە قاتىسۋشى بانكتەردەگى دەپوزيتتەرىنىڭ كولەمى 24،5 ترلن تەڭگەگە جەتتى.
"ساۋالناما بۇكىل ەلىمىز بويىنشا 4 000 رەسپوندەنت اراسىندا جۇرگىزىلدى. ناتيجەلەر كورسەتكەنىندەي، رەسپوندەنتتەردىڭ ۇشتەن ءبىرى (33%) جيناق اقشالارىن بانك دەپوزيتتەرىندە ساقتايدى، كوبىنەسە ولار ءىرى قالالاردىڭ تۇرعىندارى: 42،1% – الماتىدا، 41،9% – قاراعاندىدا، جانە 37،4% – استانادا. بۇل رەتتە رەسپوندەنتتەردىڭ 85%-ى جيناقتارىن ۇلتتىق ۆاليۋتادا، 12% – اقش دوللارىندا، ال 2،5% – باسقا دا شەتەل ۆاليۋتالارىندا ساقتاعاندى ءجون سانايدى"، دەلىنگەن حابارلامادا.
اقشا جيناۋداعى باستى ماقساتتار – كۇتىلمەگەن جاعدايلار ءۇشىن دەپ قور جيناۋ (18،4%) جانە جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ الۋ (17،7%). سالىمشىلاردىڭ ۇشتەن ءبىرىنىڭ ايتۋىنشا (30%)، ولار دەپوزيتتەردى اشاردا قانداي دا ءبىر ماقساتتى كوزدەمەگەن نەمەسە اينالاسىنداعىلاردىڭ وڭ تاجىريبەسىنە سۇيەنە وتىرىپ اشقان.
"رەسپوندەنتتەر دەپوزيتتى تاڭداۋ بارىسىندا پايىزدىق مولشەرلەمەگە (46،5%)، اقشانى سالىمنان مەرزىمىنەن بۇرىن ەمىن-ەركىن شەشىپ الۋ مۇمكىندىگىنە (35،3%)، بانكتىڭ بەدەلىنە (32%)، ءموبيلدى قوسىمشاسىنىڭ قولايلى بولۋىنا (23%)، سونداي-اق بونۋستارىنا، كەشبەككە نەمەسە جەڭىلدىكپەن كرەديت بەرۋ شارتتارىنا (13%) كوڭىل بولەدى"، - دەيدى قوردىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.
جاستار اراسىندا اقشا جيناۋعا ارنالعان نەگىزگى ۆاليۋتا كوزى – تەڭگە – 80،2%، ال تەڭگەمەن اقشا جيناۋدا اۋىل جاستارى اراسىنداعى رەسپوندەنتتەردىڭ ۇلەسى ەڭ جوعارى (85،5%). ءاربىر ءتورتىنشى جاس سالىمشى اقشانى وڭاي شەشىپ الۋ جانە تولىقتىرۋ مۇمكىندىگى بار دەپوزيتتەردى قالايدى (28%). سونىمەن قاتار ءاربىر ءۇشىنشى سالىمشى پايىزدىق مولشەرلەمەگە كوڭىل بولەدى (35%)، سالىمشىلاردىڭ 24%-ى بانكتىڭ بەدەلىنە باعا بەرەدى.
"30 بەن 65 جاس ارالىعىنداعى جاستىق توپقا كەلەر بولساق، جالپى قالالاردا رەسپوندەنتتەردىڭ ورتا ەسەپپەن 34%-ىنىڭ، ونىڭ ىشىندە استانادا – 38%-ىنىڭ، الماتىدا – 41%-ىنىڭ بانكتەردە دەپوزيتتەرى بار. 30 بەن 65 جاس ارالىعىنداعى اۋىل تۇرعىندارى اراسىندا بانك سالىمشىلارىنىڭ الار ۇلەسى 30%-دى قۇرايدى"، - دەيدى قورداعىلار.
دەپوزيتتەرى جوق رەسپوندەنتتەردىڭ ىشىندە 17،7%-ى بانك كارتوچكاسىن پايدالانادى. رەسپوندەنتتەردىڭ 13%-ى اقشالارىن بيزنەسكە سالادى جانە جىلجىمايتىن مۇلىكتەر ساتىپ الادى. ازداعان بولىگى قور نارىعىنا ينۆەستيسيالايدى، قىمبات مەتالدار ساتىپ الادى نەمەسە اقشالارىن ۇيدە ساقتايدى. جاپپاي ساۋالناما بارىسىندا جاۋاپ بەرۋشىلەردىڭ 27،6%-ى جيناق اقشالارىنىڭ مۇلدەم جوقتىعىن ايتقان.
"رەسپوندەنتتەردىڭ 42%-ى سالىمدارىنىڭ قورعالعاندىعىن جاقسى بىلەدى. بانك بانكروتقا ۇشىراعان جاعدايدا سالىمشىلارعا كەپىلدى وتەم سوماسىنىڭ بەرىلەتىندىگى تۋرالى قالا تۇرعىندارى، 30-59 جاستاعى رەسپوندەنتتەر جانە قازاق تىلىندە سويلەۋشىلەر اناعۇرلىم حاباردار".
بانك مەنەدجەرلەرى – رەسپوندەنتتەردىڭ 35%-ى ءۇشىن – نەگىزگى اقپارات كوزى.
"بانك مەنەدجەرلەرىنەن الىنعان اقپاراتتار دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ جۇيەسىنە دەگەن سەنىممەن ءبىرقالىپتى ۇيلەسەدى. بۇل بانك ارقىلى حاباردار بولعان كليەنتتەردىڭ اتالمىش جۇيەگە دەگەن سەنىمىنىڭ ەداۋىر جوعارى ەكەندىگىن كورسەتەدى"، - دەيدى "ەلىم" ورتالىعىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى.
دەپوزيتتەر بويىنشا كەپىلدىكتەر تۋرالى باسقا تانىمال اقپارات بەرۋ ارنالارى – بۇل تەلەديدارداعى جانە ونلاين-بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنداعى جاڭالىقتار. قاتىسۋشىلاردىڭ كوپشىلىگى رەسمي اقپارات كوزدەرىنە سەنىم ءبىلدىردى.
جاپپاي ساۋالناما جۇرگىزۋ كورسەتكەنىندەي، رەسپوندەنتتەردىڭ 49%-ى دەپوزيتتەر بويىنشا كەپىلدىكتەر تۋرالى اقپارات تىكەلەي بانكتەن، ونىڭ ىشىندە مەنەدجەرلەردەن، بانكتىڭ قوسىمشالارىنان نەمەسە نەمەسە رەسمي سايتىنان العاندى ءجون سانايدى.
زەرتتەۋ اياسىندا سونداي-اق فوكۋس-توپتىق تالقىلاۋلار وتكىزىلدى. قارجىلىق ساۋاتتىلىق نەگىزدەرى – شىعىندار مەن تۇسىمدەردى ەسەپكە الۋ دەڭگەيىندە فوكۋس-توپتارعا قاتىسۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى كرەديتتەر بويىنشا تولەمدەر سەكىلدى ءىرى شىعىنداردى عانا تىركەيدى ەكەن، ال كۇندەلىكتى شىعىندار ەسكەرۋسىز قالۋى مۇمكىن. جاپپاي ساۋالناما جۇرگىزۋ بارىسىنداعى رەسپوندەنتتەر سەكىلدى فوكۋس-توپتارعا قاتىسۋشىلار قارجىلىق «قاۋىپسىزدىك كوپشىگىنىڭ» بولى وتە ماڭىزدى ەكەندىگىن اتاپ ءوتتى. ءىس جۇزىندە ولاردىڭ كوپشىلىگى كۇتپەگەن شىعىندارعا قاراماستان، ەرتەڭگى كۇنگە اقشا جينايدى.
"قاتىسۋشىلار قىزىعۋشىلىق تانىتۋدا جانە سالىمشىلاردىڭ قارجىلىق قورعاۋشىسى رەتىندە قازاقستاننىڭ دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ قورىنا سەنىم بىلدىرەدى. قور ەلدىڭ قارجىلىق قاۋىپسىزدىگىنىڭ ماڭىزدى ەلەمەنتى رەتىندە قابىلدانادى، جانە ءتىپتى حاباردارلىعى تومەن ازاماتتار اراسىندا سەنىمنىڭ جوعارى ەكەندىگى بايقالادى. بۇل مەملەكەتتىك ينستيتۋتتارعا دەگەن سەنىمدى بىلدىرەدى"، – دەيدى "Elim"ء-نىڭ زەرتتەۋشىلەرى.
ەسكە سالامىز، ەگەر بانك ليسەنياسىنان ايىرىلسا، سالىمشى – جەكە تۇلعالاردىڭ وتەم الۋعا دەگەن قۇقىعى زاڭدا قاراستىرىلعان. قدكبق ماكسيمالدى كەپىلدىك سوماسى دەپوزيتتىڭ ءتۇرى مەن ۆاليۋتاسىنا تىكەلەي تاۋەلدى:
- تەڭگەدەگى جيناق سالىمدار بويىنشا – 20 ميلليون تەڭگەنى،
- تەڭگەدەگى جيناق سالىمداردان باسقا كارتوچكالار، شوتتار جانە دەپوزيتتەر بويىنشا – 10 ميلليون تەڭگەنى،
- شەتەل ۆاليۋتاسىنداعى سالىمدار، كارتوچكالار جانە شوتتار بويىنشا – 5 ميلليون تەڭگەنى قۇرايدى.
"دەپوزيتتەرگە كەپىلدىك بەرۋ جۇيەسىنە قاتىسۋشى ءاربىر بانكتەگى دەپوزيتتەرگە جەكە كەپىلدىك بەرىلەدى. دەپوزيتتەر بويىنشا كەپىلدىكتەر تۋرالى كوبىرەك ءبىلىڭىز: www.kdif.kz، 1460 (قوڭىراۋ شالۋ تەگىن)"، - دەيدى قورداعىلار.
بۇعان دەيىن سايتىمىزدا "تەڭگە تۇرىندەگى سالىمدارعا شەكتى مولشەرلەمەنى بەلگىلەۋ توقتاتىلادى. بۇل نەنى بىلدىرەدى" دەگەن ماقالا جاريالانعان بولاتىن.
