قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ باستاماسىمەن قۇرىلعان حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسى جىل سايىن ءداستۇرلى تۇردە قازاق-قىرعىز زيالىلارىنىڭ فورۋمىن ۇيىمداستىرىپ كەلەدى.

اتالمىش فورۋم بيىل دا ءوز جالعاسىن تاۋىپ، كيەلى جەتىسۋ جەرىندە  ۇيىمداستىرىلدى.

فورۋمنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى جەەنبەك كۋلۋبايەۆ، قىرعىز رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى سۋلتان رايەۆ، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ءتوراعاسى ۇلىقبەك ەسداۋلەت، تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، ق ر ۇعا اكادەميگى مامبەت قويگەلدييەۆ جانە وبلىس اكىمى اماندىق عابباس ۇلى قاتىستى. سونىمەن قاتار جيىنعا ەلشىلەر مەن ديپلوماتتار، كورنەكتى عالىمدار مەن اقىن-جازۋشىلار، بەلگىلى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرىدە ارنايى كەلدى.

كەزدەسۋ بارىسىندا ەكى ەل اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق قارىم-قاتىناستى ودان ءارى نىعايتۋ، ساۋدا-ەكونوميكالىق، مادەني-گۋمانيتارلىق، تۋريستىك سالالاردى دامىتۋ جونىندە اڭگىمە ءوربىدى.

الدىمەن ءسوز قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستانداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى جەەنبەك كۋلۋبايەۆكە بەرىلدى.

«وبلىس ورتالىعى تالدىقورعان قالاسىنا ءبىرىنشى كەلىپ وتىرمىن. قالالارىڭىز ءوسىپ، وركەندەپ، ەكونوميكالىق جاعىنان دامىپ كەلە جاتقان كورىكتى شاھارلاردىڭ بىرىنە اينالۋدا ەكەن. جاقىندا ەلدەرىڭىزدىڭ جاڭا پرەزيدەنتى سايلاندى. قۇتتىقتايمىز! مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ جۇمىس ساپارىمەن بىشكەككە كەلدى. وندا شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ XII سامميتىنە قاتىسىپ، قىرعىز پرەزيدەنتىمەن كەزدەسىپ قايتتى. ءقازىر قوس ەلدىڭ دوستىق قارىم-قاتىناسى نىعايىپ، ساياسي، ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە مادەني جاعىنان بايلانىستار وركەندەپ كەلەدى.

الىپ الاتاۋدىڭ ارعى-بەرگى بەتىن ەن جايلاعان قازاق پەن قىرعىز ەجەلدەن ءورىسى ءبىر باۋىرلاس حالىق. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، بۇگىندە ءتۋريزمدى دامىتۋعا مۇمكىندىكتەر قاراستىرىلۋدا. ىستىقكولگە الماتى وبلىسىنان ادام كوپ كەلەدى. دەمالۋشىلارعا ءوز العىسىمىزدى بىلدىرەمىز. قازاقستاندىق تۋريستەرگە ەسىگىمىز ءاردايىم اشىق. قوس ەلدىڭ تابيعاتى دا بىر-بىرىنە ۇقسايدى. بۇل ءتۋريزمدى، اسىرەسە اۋىل، سونىڭ ىشىندە، مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا ەرەكشە سەپتىگىن تيگىزۋدە. سوندىقتان، سىزدەرمەن بىرلەسە جۇمىس ىستەپ، ىنتىماقتاستىعىمىزدى وركەندەتۋگە ءازىرمىز»، -دەپ تۇيىندەدى.

ءۇشىنشى فورۋمنىڭ تالدىقورعان قالاسىندا وتكىزىلۋىنىڭ دە وزىندىك تاريحي سەبەبى بار. قىرعىزدىڭ بارشا الەمدى تاڭقالدىرعان ۇلى «ماناس» ەپوسى بارلىق تۇركى حالىقتارى ءۇشىن، ونىڭ ىشىندە قىرعىز بەن قازاق ءۇشىن ەرەكشە مۇرا ەكەندىگى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.

قازاقتىڭ ۇلى عالىمى شوقان ءۋاليحانوۆ 1856 جىلى «ماناس» ەپوسىن تۇڭعىش رەت قاعازعا ءتۇسىردى. ارادان عاسىر وتكەننەن كەيىن، 1952 جىلى قازاقتىڭ ۇلى جازۋشىسى مۇحتار اۋەزوۆ «ماناس» ەپوسىن ەسكىنىڭ قالدىعى دەپ قارالاۋشىلاردان قورعاپ قالدى. ۇلى مۇحتار مەن ونىڭ ءىزباسار ءىنىسى، ۇلى قالامگەر شىڭعىس ايتماتوۆتىڭ اعا-ىنىلىگىنىڭ، ۇلى دوستىعىنىڭ دانەكەرىنە اينالعان «ماناس» ەپوسىنا بۇگىنگى فورۋمنىڭ ارنالۋى ەكى حالىقتىڭ اراسىنداعى دوستىقتىڭ دا سيمۆولى ىسپەتتەس.

وسى ورايدا بيىلعى القالى باسقوسۋدى ۇيىمداستىرا وتىرىپ، باۋىرلاس ەكى ەل اراسىنداعى ادەبي جانە مادەني بايلانىستاردى جانداندىرۋعا قوماقتى ۇلەس قوسقان الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق عابباس ۇلى باتتالوۆقا ءسوز بەرىلدى.

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ باستاماسىمەن قۇرىلعان حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسى جىل سايىن ءداستۇرلى تۇردە قازاق-قىرعىز زيالىلارىنىڭ فورۋمىن ۇيىمداستىرىپ كەلەدى. بيىلعى فورۋمنىڭ كيەلى جەتىسۋ جەرىندە جالعاسىن تابۋى - ءبىز ءۇشىن ۇلكەن مەرەي. قازاق-قىرعىز تاريحىنىڭ تامىرى تەرەڭدە جاتىر. ەجەلدەن باۋىرلاس ەلدىڭ تۇتاس تاريحىنا زەر سالساق، قانشاما ۇلى ادامدار، باتىرلار مەن بيلەر شىققان. ولاردىڭ اسىل مۇرالارىن ساقتاپ، رۋحىنا تاعزىم ەتۋ -ۇرپاق پارىزى»، - دەدى.

ەكى كۇنگە جوسپارلانعان فورۋم الماتى وبلىسىنىڭ كەر­بۇلاق اۋدانىندا جالعاستى. شوقان ماڭگىلىك تىنىس تاپقان مەكەندە مەيمانداردى الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى اقان ابدۋالييەۆ پەن كەربۇلاق اۋدا­نىنىڭ اكىمى ماحاببات بيگەلدييەۆ كۇتىپ الدى. ەكى ەل زيا­لىلارىنىڭ توبى وسى ءوڭىر­دە شو­قان ءۋالي­حانوۆتىڭ مەمو­ريال­دىق كەشەنىنە ءتاۋ ەتىپ، «ماناس» فەس­تيۆالىنە قا­تىستى. فەس­تي­ۆال­دە قازاق-قىر­عىز جىرشى­لارى «ما­ناس» جى­رىن جاتقا ايتۋدان جا­رىسقا ءتۇستى.

ايتا كەتۋ كەرەك، قازاق-قىرعىز زيالىلارىنىڭ فورۋمى ءداستۇرلى تۇردە جىل سايىن حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن ۇيىمداستىرىلۋدا. اتالعان فورۋمنىڭ العاشقىسى حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن 2018 جىلدىڭ 25 ساۋىرىندە استانا قالاسىندا «ايتماتوۆ تاعىلىمى» دەگەن اتاۋمەن وتكىزىلگەن بولاتىن. ال ەكى ەل زيالىلارىنىڭ كەلەسى فورۋمى ىستىقكول جاعالاۋىندا وتەتىن بولادى.

 

 

بالجان جۇمانبەكوۆا