ونىڭ ويىنشا، تەڭگەنى ەركىن باعامعا جىبەرۋ قازاقستان ەكونوميكاسىن ديەۆالۆاسيانىڭ شوعىنان قۇتقارا المادى.
بيىل ناۋرىزدا دوللار باعامى 320 تەڭگە بولسا، بەس ايدىڭ ىشىندە تەڭگە 14 پروسەنتكە ارزانداعان. بۇل باياعى ءبىر رەتتىك ديەۆالۆاسيالارمەن بىردەي عوي. 2009 جىلدىڭ اقپانىندا تەڭگە 18 پايىزعا ديەۆالۆاسيالانعان (122 تەڭگەدەن 144 تەڭگەگە)، ال 2014 جىلدىڭ اقپانىندا — 19 پايىزعا (155 تەڭگەدەن 185 تەڭگەگە). ءقازىر بولسا ۇلتتىق بانك باعام «اۋىتقىپ» تۇر دەيدى. شىن مانىندە مۇنداي اۋىتقۋ ديەۆالۆاسيا دەپ اتالادى. تەك بۇرىنعىداي ءبىر رەتتىك ەمەس، ونىڭ «باياۋ» ءتۇرى«، – دەدى دەپۋتات.
ول تاعى دوللارسىزداندىرۋ ساياساتىن دا سىنعا الدى.
«ۇلتتىق بانك دەپوزيتتەردى دوللارسىزداندىرىپ، دوللارلىق دەپوزيتتەردى 2016 جىلدىڭ قاڭتار ايىنداعى 70 پايىزدان بيىل جازدا 45 پايىزعا دەيىن تومەندەتتى.
سوندا ۇلتتىق بانككە سەنگەندەر الدانىپ قالىپ وتىر. ولاردىڭ تەڭگەلەرى قۇنسىزدانىپ بارادى.
بۇرىن تەڭگە باعامى مۇنايمەن بايلانىستى دەپ كەلدى. ناۋرىزدا مۇناي باررەلى 65-70 دوللار تۇرعاندا دوللاردىڭ باعامى 320 تەڭگە بولعان، ءقازىر مۇناي 72 دوللار تۇرادى، ال تەڭگەنىڭ باعامى – 360 تەڭگە. بۇل دەگەنىمىز، باعام مۇناي باعاسىنان تولىقتاي باس تارتتى.
بىزگە ەندى فەدەرالدىق جۇيەنىڭ ساياساتى مەن انتيرەسەيلىك سانكسيالار دەپ «قۇلاقتان تەۋىپ» وتىر.
سىرتتا بىرەۋ تۇشكىرىپ قالسا دا ديەۆالۆاسيانى سودان كورۋدى قاشان دوعارامىز«، — دەپ قوستى ءماجىلىس دەپۋتاتى.
ونىڭ ويىنشا، قازىرگى جاعدايدا حالىق پەن كاسىپكەرلەر ابدىراپ تۇر.
«ۆاليۋتا باعامىنىڭ ەرتەڭ قانداي بولاتىنىن ەشكىم بىلمەيتىن كەزدە بيزنەس قالاي كەلىسىمشارتتار جاساسپاق؟ حالىق تا انە-مىنە بولادى دەگەن ديەۆالۆاسييالار مەن ينفلياسييانى كۇتىپ وتىر. يمپورتقا تاۋەلدى ەلمىز. ءاربىر ديەۆالۆاسيا بىزدە ينفلياسيانى كۇشەيتە تۇسەدى. ءبىز ءبارىن ءوزى وندىرەتىن تۇركيا دا ەمەسپىز، رەسەي دە ەمەسپىز. ولار عوي، يمپورتتىڭ ورنىن ءوز وندىرىسىمەن الماستىرا الادى«، — دەيدى دەپۋتات جامالوۆ.
دەپۋتات جاعداي قيىن دەيدى.
«ءالسىز باعام ەلدىڭ باسەكەگە قابىلەتىن ارتتىرادى دەيدى.
ءبىراق قازاقستان سىرتقا شيكىزات ساتقاننان باسقا نەسىمەن باسەكەلەس؟ ەندى بيۋدجەتتىك باعدارلامالار توقتاپ قالۋى مۇمكىن.
بيۋدجەتءتى ءبىر دوللار 340 تەڭگە دەپ ەسەپتەپ قويعانبىز. ۇلتتىق بانك ءوز مىندەتىن ورىنداي المادى، المايدى دا. ءقازىر بيزنەستەن باستاپ بارلىعىمىز ديەۆالۆاسيا بولادى دەپ كۇتىپ وتىرمىز، سپەكۋلياسيالىق سيپات ءورشىپ تۇر. قازىرگى جاعدايدا شۇعىل دا ناقتى ءبىر شەشىمدەر كەرەك«، — دەدى دەپۋتات.
- سوڭعى جاڭالىقتاردا دوللار باعامى 363 تەڭگە بولدى دەلىنەدى.