قازاقستان گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىندا تەڭىزگە شىعا المايتىن الەمدەگى ەڭ ءىرى مەملەكەت رەتىندە تىركەلگەن. بۇل ەلىمىزگە قاتىستى جالعىز جەتىستىك ەمەس.
الايدا مۇنداي رەكوردتار نە ءۇشىن جانە كىم ءۇشىن قويىلادى دەگەن زاڭدى سۇراق تا تۋىندايدى. مۇنىڭ ەلگە پايداسى بار ما، الدە جاي عانا ۋاقىتشا جاڭالىق پا؟ Dalanews.kz ءتىلشىسى ەلدە ورناتىلعان رەكوردتارعا شولۋ جاساپ، جۋرناليست ءارى قوعام بەلسەندىسى گۇلبانۋ ابەنوۆانىڭ وسى تۇرعىداعى ويىن ءبىلدى.
عارىشكەر
قازاقستاننىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى توقتار اۋباكىروۆ 1989 جىلدىڭ 1 قاراشاسىندا اۆياسيا تاريحىنا التىن ارىپپەن جازىلعان ەرلىك جاسادى. ول العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ "ميگ-29ك" رەاكتيۆتى ۇشاعىن اۆياتاسۋشى كرەيسەردىڭ الاڭقايشاسىنا اسا شەبەرلىكپەن قوندىردى. الەم نازارى "تبيليسي" كرەيسەرىنەن جاڭا ادىسپەن ۇشاق كوككە كوتەرىلگەن ساتكە اۋدى.
بۇل ءادىس بويىنشا ۇشاق ترامپلين سەكىلدى الاڭقايدان تومەن قاراي سەرپىلە ءتۇسىپ، ساناۋلى سەكۋندتار ىشىندە اسپانعا كوتەرىلۋى ءتيىس ەدى. ءبىر ساتكە دە كىدىرسە، تەڭىز تۇبىنە قۇلاۋ ءقاۋپى بولدى. توقتار اۋباكىروۆ شەبەرلىگىنىڭ ارقاسىندا ءارى قۇلديلاپ، ءارى كوتەرىلۋ مانيەۆرىن ءساتتى ورىندادى. اۆياسيا تاريحىندا تۇڭعىش رەت جۇزەگە اسقان بۇل ءتاسىل قازاق ۇشقىشىنىڭ ەسىمىن گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزدى.
فوتو: قازاقپارات
ال تالعات مۇسابايەۆ ءبىر اي ىشىندە اشىق عارىشتا بەس رەت (جالپى ۇزاقتىعى – 30 ساعات 8 مينۋت) بولعانى ءۇشىن رەكوردتار كىتابىنا ەندى. ونىڭ عارىش ساپارلارىنىڭ بىرىندە عاجايىپ جاعداي ورىن الدى. عارىشكەردىڭ ايتۋىنشا، اشىق عارىشقا شىققان ساتتە كەمەگە بەكىتەتىن تەتىگى اجىراپ كەتكەن. سول كەزدە ول كەمەدەن الشاقتاپ، ەندى قايتىپ ورالمايتىن ساتكە تاياعاندا، بەلگىسىز ءبىر كۇش ونى اجال اۋزىنان امان الىپ قالعان.
ەڭ كىشكەنتاي دومبىرا
قىتايداعى ەتنيكالىق قازاق بولاتبەك كارىمحان ۇلى 2012 جىلى الەمدەگى ەڭ كىشكەنتاي دومبىرانى ويلاپ جاساعان. ۇزىندىعى نەبارى 45 مم، ەنى 14 مم بولاتىن بۇل ەرەكشە تۋىندىسى ءۇشىن ول گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزىلدى.
فوتو: ازاتتىق
1111 مەتر قازى
جۇڭگو ازاماتى جارقىن بارماق ۇلى قازىنى "قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق تاعامى" رەتىندە گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزگەن. ول جالپى ۇزىندىعى 1111 مەتر بولاتىن قازىنى جاساۋ ءۇشىن 44 جىلقىنىڭ ەتىن پايدالانعان. سالماعى 4572 كەلىگە جەتكەن بۇل تاعام ديامەترى 6،5 مەتر الىپ تاباققا قويىلعاندا، اينالما قاباتى 71 قاتار بولىپ شىعىپ، بيىكتىگى 4 مەترگە دەيىن كوتەرىلگەن.
فوتو: اشىق دەرەككوزدەن
اسا اۋقىمدى قازىنىڭ تەك 10 مەترى عانا اۋكسيوندا ساتىلدى. "گيننەسس كىتابىنا ەنگەن قازاقستاندىق رەكوردتار" ماقالاسىنداعى دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، ونى "سايا" ونەر مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى، جاس اعارتۋشى باعدانا ءادىلقان قىزى شامامەن 20 مىڭ دوللارعا ساتىپ العان.
دومبىرا ساباعى
نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىندە وتكەن دومبىرا ساباعى – الەمدە تۇڭعىش رەت ءبىر مەكتەپتىڭ مىڭعا جۋىق وقۋشىسى ۇلتتىق اسپاپتى مەڭگەرىپ، بىرگە كۇي ورىنداعان ەرەكشە وقيعا بولىپ تاريحتا قالدى. بۇل اۋقىمدى دومبىرا ساباعىن قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ پەداگوگى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن مادەنيەت قايراتكەرى ايتجان توقتاعان باسقاردى.
فوتو: Baribar.kz
Baribar.kz تاراتقان مالىمەتكە سايكەس، گيننەسس رەكوردتار كىتابىنىڭ تالاپتارىنا ساي ساباقتى 25-تەن استام ستيۋارد پەن ەكى كۋاگەر باقىلادى. تاۋەلسىز ستيۋاردتار ءارقايسىسى 50 قاتىسۋشىدان قۇرالعان توپتارعا جاۋاپتى بولدى. ال كۋاگەرلەر GWRء-دىڭ سەنىمدى وكىلى رەتىندە رەكوردتىڭ تىركەلۋىن جانە بارلىق تالاپتاردىڭ تولىق ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتتى.
تۇيە كوتەرۋ
"Qazaq titan" دەگەن لاقاپ اتپەن تانىلعان قازاقستاندىق سترونگمەن المات جۇمانوۆ تاعى ءبىر رەكورد ورناتىپ، ەسىمىن گيننەسس كىتابىنا ەنگىزدى.
فوتو: vesti.kz
قاجىمۇقان اتانىپ كەتكەن سپورتشى ارقاسىنا سالماعى 280 كەلى تۇيەنى كوتەرىپ، سونداي-اق جالپى سالماعى 4 توننا 68 كەلىنى قۇرايتىن ءۇش كولىكتى 13 مەتر قاشىقتىققا دەيىن سۇيرەگەن. مۇنداي ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن المات جۇمانوۆ ءبىر اي بويى ارنايى دايىندىقتان وتكەن.
حان شاتىر
استانادا ورنالاسقان "حان شاتىر" ويىن-ساۋىق جانە ساۋدا ورتالىعى دا گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا ەندى. بيىكتىگى 150 مەتردى قۇرايتىن بۇل عيمارات الەمدەگى ەڭ بيىك شاتىر رەتىندە تىركەلگەن.
قارا جورعا ءبيى
2011 جىلدىڭ 16 جەلتوقسانىندا ەل جاستارى جاپپاي "قارا جورعا" ءبيىن بيلەپ، ەرەكشە فلەشموب ۇيىمداستىردى. قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 20 جىلدىعىنا ارنالعان بۇل شارا كەيىن گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزىلدى.
وسىلايشا تاۋەلسىزدىك قۇرداستارى ەلىمىزدىڭ اتىن ۇلتتىق بولمىسىمىزدى ايشىقتايتىن تاعى ءبىر قازىنا ارقىلى تانىتتى. استاناداعى "حان شاتىر" ورتالىعىندا وتكەن بۇل بي فلەشموبىنا 399 جاس قاتىستى.
10 مىڭ ليتر قىمىز – الەمدىك رەكورد
2019 جىلى قازاقستاندا قىمىز پىسۋدەن تەڭدەسى جوق رەكورد ورناتىلدى. اۋقىمدى شارا قاراعاندى وبلىسىندا جاڭاارقا اۋدانىنىڭ 90 جىلدىعى مەن ساكەن سەيفۋلليننىڭ 125 جىلدىعىنا وراي ۇيىمداستىرىلدى.
بۇل وقيعاعا 12 اۋىل مەن 2 كەنتتەن جينالعان 1000 ادام قاتىستى. ولار ءبىر مەزەتتە 1000 كۇبىدە 10 مىڭ ليتر قىمىز دايىندادى.
گيننەسس رەكوردتار كىتابىنىڭ وكىلى يۋدەلكيس دياس سول كەزدە:
"مەن بۇل رەكوردتى تىركەۋ ءۇشىن كۋبادان ارنايى كەلدىم. كولەمى، قاتىسۋشىلار سانى جانە قولدانىلعان ىدىس ءبارى ەسەپكە الىندى. الەمدە ءتۇرلى رەكوردتار بار، ءبىراق مۇندايدى العاش رەت كورىپ تۇرمىن. بارلىعىن تەكسەرىپ، ولشەپ الدىق. ءبىر ايدىڭ ىشىندە ناتيجە رەسمي سايتىمىزدا جاريالانادى"، - دەگەن ەدى.
ۇلتتىق كيىم
بيىل 22 ناۋرىزدا اقتاۋ قالاسىندا قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمىن كيگەن 5000 ادام جينالىپ، "قازاق ۇلتتىق كيىممەن ەڭ كوپ ادام جينالىسى" نوميناسياسى بويىنشا گيننەسس رەكوردىن ورناتتى. رەكورد ورناتۋ ءراسىمى كاسپيي تەڭىزى جاعالاۋىندا ءوتتى. الدىن الا تىركەلگەن قاتىسۋشىلار ارنايى دايىندالعان الاڭعا جينالىپ، ۇلىبريتانيادان كەلگەن گيننەسس رەكوردتار كىتابىنىڭ رەسمي وكىلدەرى ەسەپ جۇرگىزدى. بىرنەشە ساعاتقا جالعاسقان ساناۋ قورىتىندىسىندا بارلىق تالاپتاردىڭ تولىق ورىندالعانى راستالىپ، قازاقستاننىڭ جاڭا الەمدىك رەكورد يەسى اتانعانىن دالەلدەيتىن سەرتيفيكات تابىستالدى.
فوتو: gov.kz
وسىلايشا قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمى گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزىلدى.
قوس تۇلپاردىڭ ۇستىندە شاباتىن جىگىت
ايتا كەتەيىك، 20 قىركۇيەكتە الماتى يپپودرومىندا ەرنار جاسۇزاق ەكى تۇلپاردىڭ ۇستىندە تۇرىپ، ساعاتىنا 60 شاقىرىم جىلدامدىقپەن ەكى شاقىرىم ءجۇرىپ جاڭا رەكورد ورناتپاق.
ەلىمىزگە بەلگىلى جۋرناليست گۇلبانۋ ابەنوۆا مۇنداي رەكوردتار پيار ءۇشىن جاسالادى دەپ ەسەپتەيدى.
"ءبىر جاعىنان حالىقتىڭ مادەني بولمىسىنا – قازاقتارعا نازار اۋدارتۋ، ءداستۇردى كورسەتۋ جاقسى. ءبىراق داستۇرگە نازار اۋدارىپ، ونى ەسكە سالۋ ءۇشىن رەكورد ورناتۋدىڭ مۇنداي جولى دۇرىس ەمەس سياقتى. بۇل – جاي عانا كوزبوياۋشىلىق، رەكورد ءۇشىن جاسالعان ارەكەت.
مىسالى، مىڭداعان دومبىراشى الاڭعا جينالىپ كۇي تارتقاندا، ول ماعان قىزىق ءارى اسەرلى بولىپ كورىندى. بۇل – ادەمى كورىنىس ءارى ۇلتتىق مۋزىكامىزدى، جاس مۋزىكانتتاردى جانە، ارينە، دومبىرامىزدى پاش ەتۋدىڭ جولى. بالالار دايىندالادى، ەڭبەك سىڭىرەدى – بۇل ءارى ادەمى، ءارى مازمۇندى شارا"، - دەيدى جۋرناليست.
گۇلبانۋ ابەنوۆا تاماققا قاتىستى قويىلاتىن رەكوردتارعا دا ءوز كوزقاراسىن ءبىلدىردى.
"ال تاماققا قاتىستىسى مۇلدەم باسقاشا. بۇل ۇلتتىق اسحانانى كورسەتۋ ەمەس، ءداستۇردى ەسكە سالاتىن ءىس-شارا دا ەمەس. قازاق حالقىندا مۇنداي ءداستۇر بولماعان. كەرىسىنشە، ىسىراپ بولىپ ەسەپتەلەدى. ەڭ ۇلكەن باۋىرساق نە شۇجىق جاساۋ ءۇشىن توننا-توننا ۇن، ەت، پياز جانە باسقا دا ونىمدەر كەتەدى. ونىڭ ۇستىنە بۇل – تاعام، سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق تالاپتار ساقتالا ما، جوق پا دەگەن سۇراق تۋادى. قۇرامىنىڭ تەپە-تەڭدىگى دۇرىس پا؟ الدە مەتر قۋالاپ ءجۇرىپ، قولدارىنا تۇسكەننىڭ ءبارىن سالا بەرە مە؟"، - دەيدى جۋرناليست.
فوتو: جەكە ارحيۆ
گۇلبانۋ ابەنوۆا "رەكورد ورناتۋ ءۇشىن جاسالعان تاعام قايدا جىبەرىلەدى؟" دەگەن سۇراق قويدى.
"حالىققا تاراتا ما؟ وندا ونىڭ قاۋىپسىزدىگى كۇماندى، مىسالى، فەستيۆالگە قاتىسقاندار ۋلانىپ قالۋى مۇمكىن. سوندا بۇل – ءبىر ساتتىك اسەر عانا: رەكورد سول مەزەتتە تاڭعالدىرادى، ءبىراق ۇزاق مەرزىمدى پايداسى جوق. بۇل – ىسىراپ پەن پايداسى جوق شارا. ءبىر رەكورد ءۇشىن توننالاعان ازىق-تۇلىك ءراسۋا بولادى. ەگەر ولاردى قايىرىمدىلىققا تاراتپاسا، بۇل اشىقتان-اشىق ىسىراپ بولىپ كورىنەدى"، - دەيدى ول.
جۋرناليست ودان دا سول توننا ەت پەن ۇندى مۇقتاجدارعا، كوپبالالى وتباسىلارعا نەمەسە زەينەتكەرلەرگە تاراتسا، الدەقايدا پايدالى بولار ەدى دەپ ەسەپتەيدى.
“قوعامدا ەتتى مۇلدەم ساتىپ الا المايتىندار بار. ولار ونى تەك مەرەكە سايىن كورەدى. ءقازىر ەت قىمباتتاپ كەتتى، كوپتەگەن جالعىزباستى قاريالار ەت، ۇن، كوكونىس ساتىپ الۋعا شاماسى كەلمەيدى. ەگەر وسىنداي رەكورد جاسالسا – مىسالى، "3 توننا ەتتى قارتتارعا تەگىن تاراتتىق" دەگەن پايدالى ءارى ءماندى رەكورد بولار ەدى. بۇل ءارى پيار، ءارى مۇقتاجدارعا كومەك"، - دەيدى مامان.
گۇلبانۋ ابەنوۆا رەكوردتار تەز ۇمىتىلادى، ال جاڭالىق ءۇشىن سونداي ءبىر كۇندىك اكسيا جاساعانشا، مۇقتاجدارعا كومەك بەرگەن الدەقايدا پايدالى دەيدى.
“نەمەسە اۋىل حالقىنا، مەكتەپتەرگە، اۋرۋحانالارعا، بالالارعا قاجەت دۇنيەلەردى سىيلاۋ – مىنە، ناعىز رەكورد سول بولار ەدى. بۇل جاعدايدا الەۋمەتتىك اسەر دە، كومپانيانىڭ ءيميدجى دە ارتادى. ويتكەنى ونداي رەكوردتاردى ۇيىمداستىرۋشىلار تەك پيار ءۇشىن عانا ەمەس، ناقتى قوعامعا پايداسى بار ءىس جاسايدى. مىسالى، 2 توننا باۋىرساق ءپىسىرىپ، ونى بالالارعا، زەينەتكەرلەرگە، بالالار ۇيلەرىنە تەگىن تاراتسا – بۇل شىن مانىندە قوعامعا يگىلىكتى ءىس بولار ەدى"، - دەيدى جۋرناليست.
ول كەز كەلگەن ىستە اقىلعا قونىمدىلىقتى، پراكتيكالىقتى جانە قوعامعا پايدالى بولۋىن قولدايتىنىن جەتكىزدى.
“ءبىر كۇندىك جاڭالىق ءۇشىن، رەكوردتار كىتابىنا كىرۋ ءۇشىن ىسىراپ جاساۋدىڭ قاجەتى جوق. اسىرەسە تاماققا قاتىستى بولسا، مەن تاعامدى "كۋلتكە" اينالدىرۋعا قارسىمىن. ال ەگەر رەكورد رۋحاني، زياتكەرلىك نەمەسە ماتەريالدىق ەمەس سالادا بولسا، وندا مەن مۇنى قۇپتايمىن جانە قازاقستاننىڭ الەم الدىنداعى ءيميدجىن كوتەرەتىن وسىنداي باستامالاردى قولدايمىن"، - دەيدى جۋرناليست.
