جەلتوقسان جاڭعىرىعى

Dalanews 16 جەل. 2021 08:32 1026

بيىل كسرو-نىڭ ىدىراۋىن جەدەلدەتكەن الماتىداعى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە تۋرا 35 جىل. 1986 جىلدىڭ 16 جەلتوقسانىندا برەجنيەۆ الاڭىنا (قازىرگى رەسپۋبليكا) جينالعان مىڭداعان جاس د. قونايەۆتىڭ قىزمەتتەن كەتۋىنە نارازىلىقتارىن ءبىلدىرىپ، قكوك-نىڭ 1-حاتشىسى بولعان كولبيننىڭ ورنىنا قازاق ازاماتىن تاعايىنداۋدى تالاپ ەتكەن بولاتىن. جينالعان توپتىڭ وڭايلىقپەن تارامايتىنىن بىلگەن كەڭەس بيلىگى جاستاردى الاڭنان كۇشتەپ قۋدى.

جەلتوقسان وقيعاسىندا قانشا ادامنىڭ قازا تاپقانى ءالى كۇنگە دەيىن ناقتى ەمەس. رەسمي دەرەكتەردە قايتىس بولعان ءتورت ادامنىڭ عانا اتى ايتىلسا، بەيرەسمي دەرەككوزدەر مارقۇم بولعاندار سانىنىڭ بۇدان الدەقايدا كوپ ەكەنىن مالىمدەپ كەلەدى. سونداي-اق، وسى كوتەرىلىسكە قاتىسقان 99 جاس ازامات سوتتالىپ، 264 ستۋدەنت وقۋدان شىعارىلعان.

جالپى، الماتىداعى جەلتوقسان كوتەرىلىسىن پوستكەڭەستىك ەلدەردىڭ ساراپشىلارى كسرو-نى قۇلاتۋعا بىردەن-بىر تۇرتكى بولعان وقيعا ەكەنىن ايتادى. وزگە ەلدەر مويىنداعانىمەن، قازاقستان بيلىگى اتالعان وقيعاعا ءالى ناقتى باعاسىن بەرگەن ەمەس.

دەسە دە جەلتوقسان كوتەرىلىسىنىڭ 35 جىلدىعى قارساڭىندا جەر-جەردە رەسمي شارالار ۇيىمداستىرىلىپ، 1986 جىلعى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە ساياسي باعا بەرۋ كەرەكتىگى ايتىلىپ تا ءجۇر.

بۇكىل قازاقستان بويىنشا 1986 جىلى جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە قاتىسقان ادامداردىڭ ءتىزىمىن ءتۇزۋ دە قولعا الىنىپ كەلە جاتقان سەكىلدى.

كەزىندە وسى كوتەرىلىسكە قاتىسقانى ءۇشىن قۋدالانىپ، جازالانباۋ ءۇشىن جەلتوقساندىقتار  العان دەنە جاراقاتىن، كورگەن ازابىن جاسىرۋعا ءماجبۇر بولدى. سونداي  جاستاردىڭ قاتارىندا ءبىزدىڭ ارىپتەسىمىز وزەنبەك قىزى پەرۋزا اسىلبەك (اسيلبەكوۆا). ول كۇرەستەن تايىنباي، وقيعانىڭ ورتاسىندا جۇرگەنىن ءوزىنىڭ ازاماتتىق بورىشى ساناعاندىقتان بولار، سول ءبىر قاندى وقيعاعا قاتىسقانىن دالەلدەۋگە تىرىسقان دا ەمەس.

دەگەنمەن ۋاقىت وتە رەسمي قۇجاتتار ارقىلى ونىڭ جەلتوقسانشى ەكەنى انىقتالىپ، جۋىردا وتكەن ەلىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن كۇرەسكەن جەلتوقسانشىلاردى ماراپاتتايتىن جينالىسقا قاتىسىپ، ءتيىستى مارتەبەسىن الىپ قايتتى.

بۇگىنگى كۇننىڭ باتىرى اتانعان پەرۋزا وزەنبەك قىزى 1964 جىلدىڭ قاڭتار ايىندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، كەلەس اۋدانى، كوممۋنار اۋىلىنداعى ۇستازدار وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن.

1981 جىلى ورتا مەكتەپتى، 1987 جىلى س.م. كيروۆ اتىنداعى قازمۋ – دى (ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ) بىتىرگەن. ەڭبەك جولىن «لەنينشىل جاس» گازەتىنىڭ كوررەكتورى بولىپ باستاعان جاس جۋرناليست 1994 جىلدان باستاپ «بايلانىس» گازەتى رەداكسياسىنىڭ شىعارماشىلىق قىزمەت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشى قىزمەتىنە جوعارىلاتىلادى. 1997-2002 ج. ج. ارالىعىندا ق ر كولىك جانە كوممۋنيكاسيا مينيسترلىگىنە قاراستى «ۆاش ترانسكۋرەر» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارادى.

2009 جىلدان باستاپ «بوبەك» ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق، ءبىلىم بەرۋ جانە ساۋىقتىرۋ ورتالىعى» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك قازىنالىق كاسىپورنىندا، 2011 جىلدان كۇنى بۇگىنگە دەيىن «الماتى ۇستازى/ۋچيتەل الماتى» رەسپۋبليكالىق اقپاراتتىق-ادىستەمەلىك جۋرنالىنىڭ جاۋاپتى رەداكتورى قىزمەتىندە قالامىن ۇشتاپ كەلەدى.

2012 جىلدان باستاپ «ورلەۋ» بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ ۇلتتىق ورتالىعى» اكسيونەرلىك قوعامىنىڭ فيليالى الماتى قالاسى بويىنشا پەداگوگيكالىق قىزمەتكەرلەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ينستيتۋتىنىڭ قوعاممەن بايلانىس جانە باسپا قىزمەتى ءبولىمىنىڭ باستىعى قىزمەتىندە بولعان ۋاقىت ارالىعىنداعى پ. ءو. اسىلبەكتىڭ باعا جەتپەس ۇلەسىن اتاپ ءوتۋ ماڭىزدى. «ورلەۋ» باۇو» اق قىزمەتىن رەسپۋبليكالىق تەلەديداردا، رەسپۋبليكالىق باق-تا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە تانىمال ەتىپ كەلەدى. پاندەميا جاعدايىندا قاشىقتىقتان ءبىلىم بەرۋدى قولداۋ بويىنشا «ورلەۋ» باۇو» اق فيليالى الماتى قالاسى بويىنشا پق باي ترەنەرلەرىنىڭ ساپالى قىزمەتىن قامتاماسىز ەتۋدە بەلسەندىلىگىمەن ەرەكشەلەندى.

2014 جىلى پەداگوگيكا جانە پسيحولوگيا ماماندىعى بويىنشا «تۇركىلىك مۇرالارداعى وتباسى تاربيەنىڭ قالىپتاسۋى مەن دامۋى» تاقىرىبىندا پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى اكادەميالىق دارەجەسىن قورعادى.

اسىلبەك پ. ءو. – «ماڭگىلىك مۇرالارداعى وتباسى تاربيەسى»، «ءتىل – تانىم جانە پاتريوتتىق تاربيە قۇرالدارى»، «قازاق حالقىندا وتباسى تاربيەسىنىڭ قالىپتاسۋى» اتتى عىلىمي ماقالالاردىڭ اۆتورى.

پەرۋزا وزەنبەك قىزى جوعارى كاسىبي جۋرناليست، بىلىكتى باسشى جانە ادال قىزمەتكەر رەتىندە دە تانىمال. 2021 ج. 31-مامىردا ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى «اق جول» قازاقستان دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 100 جىلدىعىنا وراي الاش ۇلتتىق يدەياسىن ناسيحاتتاۋعا، دەموكراتيا قاعيداتتارىن قورعاۋعا قوسقان ۇلەسى ءۇشىن مەدالىن كەۋدەسىنە تاقتى. ارىپتەسىمىز ەرەكشە ەڭبەگى ءۇشىن بىرنەشە رەت «ورلەۋ» باۇو» اق جانە الماتى قالاسى ءبىلىم باسقارماسىنىڭ قۇرمەت گراموتالارىمەن جانە بىرنەشە دۇركىن العىس حاتتارمەن ماراپاتتالعان. قازاقتىڭ كۇرەسكەر قىزى، ارىپتەسىمىز – پەرۋزانىڭ الار اسۋى، شىعار شىڭى بيىكتەي بەرسىن.

ءيا، جەلتوقسان جاڭعىرىعى ءالى تالاي تاعدىرلى زامانداستارىمىزدى جاريا ەتەرى ءسوزسىز. تاريح تارازىسىنا تۇسكەن بۇل وقيعا ءجاي وقيعا ەمەس، ۇلت-ازاتتىق كۇرەس دەمەسكە امالىڭ بار ما، اعايىن؟!

ش. بيتەن

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار