قازاقستان قارجىگەرلەرى قاۋىمداستىعىنىڭ اناليتيكالىق ورتالىعى 2025 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتى جىلدىعىندا كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەردى نەسيەلەندىرۋ سەگمەنتىنە جۇرگىزگەن شولۋدى جاريالادى. نەسيەنىڭ قىمباتتاعانىنا قاراماستان، 2025 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتى جىلدىعىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا بانك سەكتورى بيزنەسكە 9،4 ترلن تەڭگە جاڭا قارىز بەردى (جىلىنا +12% نەمەسە 1 ترلن تەڭگە)، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
نەسيەنىڭ جەدەلدەتىلگەن ءوسىمى ينفراقۇرىلىمدىق جانە ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ، نەسيەنىڭ قىسقا مەرزىمدى قىمباتتىعىنا اسا سەزىمتالدىق تانىتپاۋ، وتىنىمدەردىڭ كوپتەپ ماقۇلدانۋى، سونداي-اق كرەديتتەردىڭ ورتاشا مولشەرىنىڭ ۇلعايۋى اياسىندا ءىرى بيزنەسكە كوبىرەك نەسيە بەرۋ (+18%) بايقالادى (جىل باسىندا 8،8 ملرد تەڭگە، ال ءقازىر 12،9 ملرد تەڭگە).
ءىرى بيزنەس سۋبەكتىلەرى اراسىندا ەڭ ۇلكەن سۇرانىستى قۇرىلىس (+27%)، ونەركاسىپ (+42%) جانە كولىك (+51%) سالاسى قالىپتاستىرادى، بۇل ولاردىڭ وسى سالالارداعى جوعارى ۇلەسىن جانە اعىمداعى جىلى ەكونوميكالىق ءوسىمدى جەدەلدەتۋگە قوسۋشى نەگىزگى ۇلەسىن تانىتادى. جوعارى سالالىق رەنتابەلدىلىك (قۇرىلىس — 22،5%، وڭدەۋ ونەركاسىبى — 24،7%، ءوندىرۋشى — 40،5%، كولىك — 34،4%) نەسيەلىك «تابەتتى» ساقتاپ تۇر. وسىلايشا، بۇل سالالار نەسيەلىك رەسۋرستارعا دەگەن نەگىزگى سۇرانىستى قالىپتاستىرىپ، كورپوراتيۆتىك نەسيەلەۋ قۇرىلىمىن انىقتايدى.
شوب سەگمەنتىندە جاڭا نەسيەلەردىڭ بەرىلۋ دەڭگەيى سىياقى مولشەرلەمەلەرىنىڭ وسىمىنە جوعارى سەزىمتالدىق، قارجىلىق تۇراقتىلىقتىڭ شەكتەلۋىنە بايلانىستى وتىنىمدەر بويىنشا ماقۇلداۋلاردىڭ ءداستۇرلى تۇردە ۇلەستىڭ ازايۋى (شاعىن كومپانيالاردىڭ ۇلەسى 39%-عا جۋىق، ورتاشا — 22% - عا، ىرىلەر - 17% )، سونداي-اق ىسكەرلىك ورتاداعى كەدەرگىلەر (سالىق اۋىرتپالىعىنىڭ دەڭگەيى، باسەكەلەستىك، ەكونوميكانىڭ جاي-كۇيى جانە ت.ب.) اياسىندا تومەن بولدى.
قارىزداردى تارتۋدىڭ باسىم ماقساتى اينالىم قاراجاتىن قارجىلاندىرۋ بولىپ تابىلادى (65%)، ال نەگىزگى قۇرالدارعا جاسالعان ينۆەستيسيالارعا ارنالعان كرەديتتەردىڭ ۇلەسى قالىپتى تۇردە 2،2% - عا دەيىن ءوستى (ءبىر جىل بۇرىنعى 1،3% - دان)، بۇل بيزنەستىڭ ۇزاق مەرزىمدى ينۆەستيسيالار بولىگىندە ساقتىقتى ساقتاپ، كومپانيالاردىڭ ۇزاق مەرزىمگە رەسۋرستاردىڭ جوعارى قۇنىن بەلگىلەۋگە شەكتەۋلى دايىندىعىن كورسەتەدى.
ۇزاق مەرزىمدى كرەديتتەردىڭ ۇلەسى (>1 جىل) قارىز رەسۋرستارىنىڭ تۇپكىلىكتى قۇنىن تومەندەتەتىن "دامۋ" كدق جەڭىلدەتىلگەن مەملەكەتتىك باعدارلامالارىنىڭ، سۋبسيديالارىنىڭ جانە كەپىلدىكتەرىنىڭ قولجەتىمدىلىگى اياسىندا ەڭ جوعارى ۇلەس شوب وكىلدەرىنە (26-57%) تيەسىلى.
سونىمەن قاتار، ءىرى بيزنەستىڭ نەسيەلەۋ قۇرىلىمى ارتۇرلىلىگىمەن ەرەكشەلەنەدى: ولار قىسقا مەرزىمدى نەسيەلەردى بەلسەندى پايدالانادى، ال ۇزاق مەرزىمدى نەسيەلەردىڭ ۇلەسى تومەن بولىپ كەلەدى (10%). 2025 جىلدىڭ ءىىى-توقسانىندا ءىرى بيزنەس تاراپىنان كرەديتتەرگە سۇرانىستىڭ جوعارى ديناميكاسى ساقتالادى دەپ كۇتىلەدى، ەڭ الدىمەن اۋقىمدى جوبالار ىسكە اسىرىلاتىن قۇرىلىستا، ونەركاسىپتە جانە كولىكتە جوعارى ىسكەرلىك بەلسەندىلىك پەن رەنتابەلدىلىك ساقتالادى.
شوب سەگمەنتىندە سۇرانىس مەملەكەتتىك قولداۋ باعدارلامالارىنا، اتاپ ايتقاندا، "ورلەۋ" جەڭىلدەتىلگەن كرەديتتەۋ باعدارلاماسىنا جانە "دامۋ"قورى بازاسىندا شوب جوبالارىنا كەپىلدىك بەرۋ تەتىگىنە كوبىرەك تاۋەلدىلىك بايقالادى.
2025 جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتى جىلدىعىندا كورپوراتيۆتىك سەكتورداعى كرەديتتىك بەلسەندىلىك ەكى فاكتوردىڭ قيىلىسىندا قالىپتاستى: ءىرى بيزنەس تاراپىنان تۇراقتى سۇرانىس جانە ىسكەرلىك ورتانىڭ ساقتالىپ وتىرعان شەكتەۋلەرى. ءبىر جاعىنان، بيزنەسكە بەرىلگەن جاڭا قارىز قاراجاتتارىنىڭ كولەمى 9،4 ترلن (+12% گ/گ) تەڭگەگە جەتتى، بۇل قارجىلىق دەلدالدىقتىڭ كەڭەيۋىن تانىتادى. ەكىنشى جاعىنان، كاسىپورىنداردىڭ ساۋالنامالارى سالىق اۋىرتپالىعى، باسەكەلەستىك جانە ەكونوميكانىڭ جالپى جاعدايى بيزنەستى جۇرگىزۋدەگى نەگىزگى كەدەرگىلەر بولىپ تابىلاتىنىن كورسەتەدى، ال قارجىلاندىرۋعا قو جەتىمدىلىك ەكىنشى فاكتور رەتىندە قابىلدانادى.
بۇعان دەيىن سايتىمىزدا "جەكە ينۆەستورلار ىنتاسىنىڭ جويىلۋى ەكونوميكاداعى تۇراقتى كەدەرگىلەردى كورسەتەدى - ساراپشى" دەگەن ماقالا جاريالانعان بولاتىن.
