تۇركيا بيلىگى ىستامبۇل مەرى - وپپوزيسيالىق ساياساتكەر ەكرەم يماموعلۋدىڭ ۇستالعانىنان كەيىن قۇلدىراپ قويا بەرگەن قارجى نارىعىن تۇراقتاندىرۋعا جەڭ تۇرە كىرىسىپ كەتتى. دەمالىس كۇندەرى ورتالىق بانك باسشىلىعى كوممەرسيالىق بانكتەردىڭ وكىلدەرىمەن قارجى نارىعىنداعى قۇبىلمالىلىقتى اۋىزدىقتاۋ ءۇشىن "تەحنيكالىق كەزدەسۋ" وتكىزدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ايتا كەتسەك، بيلىككە قىسىمنىڭ ءبىرى، كۇتپەگەن جەردەن وسى قور نارىعى تاراپىنان كەلدى. ويتكەنى وپپوزيسيا وكىلى ۇستالا سالىسىمەن، تۇرىكتىڭ بۇكىل قالتالىلارى قور نارىعىن "شايقاۋعا" كىرىستى. 19 ناۋرىزدا Forex حالىقارالىق نارىعىندا تۇرىك اقشاسىنا شاققاندا 1 اقش دوللارى 11،99%-عا قىمباتتاپ، 41،1 ليرا بولدى. وسىلايشا تۇركيا تاريحىندا امەريكالىق ۆاليۋتا باعامى العاش رەت 40 ليرادان اسقان. ال Borsa Istanbul قورىنىڭ اشىلۋ كەزىندە بازالىق يندەكس 6،9%-عا تومەندەپ، ساۋدا-ساتتىق كىلت توقتادى. ەلدىڭ 10 جىلدىق تاۋەلسىز وبليگاسيالارىنىڭ قۇنى دا قۇلدىراي جونەلدى.
Bloomberg مالىمەتىنشە، ساياسي وقيعالار تۇرىك اكسيالارىنا قىسىم جاساي الاتىنىن ناقتىلايدى، ويتكەنى ەلدىڭ قور نارىعىندا، نەگىزىنەن، قۇبىلمالىلىق كەزەڭدەرىندە بەلسەندى ارەكەت ەتەتىن ىشكى ينۆەستورلار باسىم. تۇرىك باعالى قاعازدار دەپوزيتارييىنىڭ ۆەب-سايتىنداعى مالىمەتتەرگە سايكەس، جەرگىلىكتى ينۆەستورلار تۇرىك اكسيالارىنىڭ شامامەن 62،5%-ىنا يە. سوندىقتان بۇگىندەرى ساياسي ساۋدا وسى قور نارىعى توڭىرەگىندە ءوربىپ جاتقان جايى بار.
قۇلدىراۋ ەنتىگىن باسقانىمەن، تۇرىك قور نارىعىنداعى قۇبىلمالىلىق ءالى دە جالعاسۋدا. وسى دۇيسەنبىدە اقش دوللارىنا شاققاندا تۇرىك ليراسى تاعى 0،5% ارزاندادى. Borsa Istanbul 100 قور يندەكسى 2،8% ۇستەمەلەدى. ال وتكەن اپتادا ليرا 3،1%-عا ارزانداپ، قور ينديكاتورى 17%-عا تومەندەگەن ەدى.
وتكەن بەيسەنبىدە تۇركيانىڭ ورتالىق بانكى كەزەكتەن تىس وتىرىس وتكىزۋگە ءماجبۇر بولدى. ونىڭ قورىتىندىسى بويىنشا overnignt كرەديتتەرى بويىنشا مولشەرلەمەنى 2 پايىزدىق تارماققا، ياعني 46%-عا دەيىن كوتەردى،وسىلايشا قارجىلىق جاعدايلاردى قاتاڭداتۋ جانە ليرانى قولداۋ شارالارى قولعا الىندى.
دەمالىس كۇندەرى ورتالىق بانك باسشىلىعى كوممەرسيالىق بانكتەردىڭ وكىلدەرىمەن قارجى نارىعىنداعى قۇبىلمالىلىقتى اۋىزدىقتاۋ ءۇشىن "تەحنيكالىق كەزدەسۋ" وتكىزدى، دەپ حابارلادى تۇرىك بانكتەرىنىڭ قاۋىمداستىعى. ال بۇل كەزدەسۋ قارسى تاراپتىڭ تالاپتارىن قاراستىرۋعا نەگىزدەلىپ، مىنانداي قوسىمشا شارالار قابىلداندى:
- سونداي-اق، ورتالىق بانك قارجى جۇيەسىندەگى ارتىق ليرا كولەمىن ازايتۋ ءۇشىن 91 كۇندىك مەرزىمدى قامتيتىن ۆەكسەلدەردى ورنالاستىرۋ بويىنشا اۋكسيون وتكىزۋگە نيەتتى ەكەندىكتەرىن جاريالادى. بۇل - سوڭعى 20 جىلداعى العاشقى وسىنداي اۋكسيون.
- تۇركيا بيلىگى قاراستىرعان تاعى باسقا قادامداردىڭ قاتارىندا ۇلتتىق ۆاليۋتاداعى جيناقتاردى ىنتالاندىرۋشى - ليرا دەپوزيتتەرىنە سالىناتىن سالىق كولەمىن ازايتۋ دا بار، دەپ حابارلايدى Bloomberg ءوز دەرەككوزدەرىنە سىلتەمە جاساپ.
- جەكسەنبىدە كاپيتال نارىعىنا جاۋاپتى تۇرىك رەتتەۋشىسى بۇرىن تەك 50 ءىرى كومپانيانىڭ قاعازدارى ءۇشىن ارەكەت ەتكەن اكسيالار نارىعىندا "قىسقا مەرزىمدى" ساتىلىمعا تىيىمدى كۇشەيتتى.
- سونداي-اق كومپانيالارعا اكسيالاردى الدىڭعى سەسسيانىڭ جابىلۋ كەزىندەگى دەڭگەيدەن جوعارى باعامەن ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرۋ ارقىلى buyback ەرەجەلەرىن جەڭىلدەتتى.
- سونىمەن قاتار، رەتتەۋشى نارىقتىڭ ودان ءارى قۇلدىراۋىن بولدىرماۋعا تىرىسىپ، بيرجالىق ساۋدانىڭ مارجالىق تالاپتارىن دا جۇمسارتتى.
ايتا كەتسەك، 2019 جىلدان بەرى ىستامبۇل مەرى قىزمەتىن اتقارىپ كەلگەن ەكرەم يماموعلۋ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى تەرگەۋ شارالارى اياسىندا 19 ناۋرىزدا ۇستالعان بولاتىن. كوپ ۇزاماي تۇرىك قور نارىعىندا قۇلدىراۋ ورىن الدى. ول 2027 جىلعا بەلگىلەنگەن تۇركياداعى پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا وپپوزيسيانىڭ ۇسىنىپ وتىرعان باستى كانديداتى بولىپ سانالادى. بۇعان دەيىن ىستامبۇل ۋنيۆەرسيتەتى ەكرەم يماموعلۋعا بەرگەن ديپلومىن جويعان بولاتىن. سەبەبى جوعارى ءبىلىمى بار ادام عانا تۇركيا پرەزيدەنتتىگىنەن ۇمىتتەنە الادى. ەكرەم يماموعلۋدىڭ ۇستالۋى تۇركيادا نارازىلىق اكسيالارىن تۋعىزدى، ونىڭ بارىسىندا 1 مىڭنان استام ادام ۇستالدى.
