Bolashaq joǵary oqý orny oqytýshylarynyń kásibı quzyrettiligi búgingi tańda ózekti jáne oqytýshy tulǵasyn qalyptastyrýda teorıa men tájirıbeniń birligi mańyzdy máselelerdiń biri. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetinde bul máselege erekshe jaýapkershilikpen, keshendi amal turǵysynan qaraıdy. Atap aıtsaq, teorıalyq bilim men pedagogıkalyq tájirıbeniń birligin, bolashaq mamandardyń kisilik kelbetiniń qalyptasýyn ǵylymı-ádistemelik turǵyda qamtamasyz etedi. Sonyń ishinde, ǵylymı-pedagogıkalyq tájirıbeniń óz deńgeıinde uıymdastyrylyp, kútilgen nátıjege qol jetkizilýin basty nazarda ustaıdy.
1-kýrs doktoranttarynyń pedagogıkalyq tájirıbesi 10 aptany qamtıdy. Osy aralyqta doktoranttardyń JOO oqytýshysy jáne ǵalym retinde qalyptasýyna, pedagogıkalyq daǵdylary men pándik quzyrettilikterin damytýmen qatar olardyń ınovasıalyq bilim men tyń ǵylymı izdenisterge umtylyp, maman retinde qalyptasý úrdisiniń nátıjeli bolýy úshin ýnıversıtettiń birneshe kafedrasynyń oqytýshy-professorlar quramy jumyla atsalysýda. «Yntymaqtyń túbi – ıgilik, tirlik túbi – birlik» demekshi, bul – ýnıversıtet kafedralarynyń nátıjege baǵdarlanǵan ózara pedagogıkalyq yntymaqtastyǵynyń bir ǵana kórinisi.
Atalmysh tájirıbe barysynda fılologıa fakúltetiniń «Ádebıettaný», «Qazaq tili men ádebıeti», «Qazaq fılologıasy», «Lıngvısıka», «Shetel fılologıasy (batys tilderi)», «Aýdarma isi (batys tilderi)», «Shetel tili: eki shetel tili», «Fılologıa», «Lıngvısıka», «Innovasıalyq ádebıettaný» mamandyqtarynyń doktoranttary BUU 17-turaqty damý maqsattary aıasynda Radıoelektronıka jáne baılanys áskerı-ınjenerlik ınstıtýty, Almaty qalasynyń №4, №94 mektep-gımnazıasy, «Algorıfm» fızıka-matematıkalyq lıseıi, «Greenwich» bilim berý ortalyǵy, Órleý kásibı damý ınstıtýty, M.O. Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýty men A. Baıtursynuly atyndaǵy Til bilimi ınstıtýty jáne ortalyq kitaphanalar bazalarynda «XXI ǵasyr daǵdylary», «Úzdiksiz bilim alý – ómir boıy damý», «Sapaly bilim berý: bolashaqqa ınvestısıa», «Jaýapty tutyný jáne óndiris baǵyty», «Sapaly bilim alý úırenýden bastalady», «Abaı murasy – rýhanı qundylyq», «Qahar» romanyndaǵy tarıhı jáne ádebı qundylyq», «Qazaq paremıologıalyq qorynyń qalyptasýy», «Úzdik lıngvıs», «Arýlarǵa jarasady erkelik» jáne t.s.s. ózekti taqyryptarda túrli formatta ashyq tárbıe saǵattary ótkizildi. Bul is-sharalar stýdentter men magıstranttardyń, qatysýshy jurtshylyqtyń suranysyna sáıkes shyǵarmashylyq hakaton, zıatkerlik baıqaý, trenıń, sheberlik synyby, ádebı-sazdy kesh, aqyn-jazýshylarmen tanymdyq-shyǵarmashylyq kezdesý keshi, t.b. ınterbelsendi formada ótýimen erekshe yqylaspen qabyldanyp, bereri mol boldy. Pedagogıkalyq praktıka josparyna sáıkes atalmysh ashyq tárbıe saǵattarymen qatar bolashaq oqytýshylar ashyq dárister, semınar sabaqtary jáne apta saıyn kýratorlyq saǵattar ótkizý arqyly ózderiniń teorıalyq bilimin tájirıbede tekserip, sheberligin shyńdady. Árbir is-sharany ǵylymı jetekshi, ádisker-pedagog, praktıka jetekshisi jáne psıholog mamanmen birlesken talqylaýlar nátıjeleri pedagogıkalyq tájirıbeniń bolashaq mamannyń kásibı quzyrettiligin damytýda bereri mol ekendigin dáleldeı tústi.
Doktoranttarǵa sharalardy josparlap ótkizýde úzdiksiz ǵylymı-ádistemelik keńester berý, kásibı jáne tulǵalyq qasıetterin damytýdy, stýdenttermen qarym-qatynas stılderin meńgerýdi ádistemelik jaǵynan qoldaýda pedagogıka jáne bilim berý menejmenti, jalpy jáne qoldanbaly psıhologıa kafedralarynyń, doktoranttardyń ǵylymı jetekshileriniń, fılologıa fakúlteti kafedralaryndaǵy tájirıbe jetekshileriniń úzdiksiz ádistemelik súıemeldeýiniń yqpaly orasan zor boldy.
İs-sharalardyń basym kópshiligi ýnıversıtetten tys mekemelerdiń bazalarynda ótkendikten, atalmysh pedagogıkalyq tájirıbe kásiptik baǵdar jumystarynyń da rólin atqaryp, ulttyq ýnıversıtetimizdiń jetistikterimen jurtshylyqty taǵy bir tanystyrdy. Sol sebepten tárbıe saǵattaryna qatysýshylar tarapynan belsendi qyzyǵýshylyq pen sheksiz rızashylyq tanytýmen qatar mektep, kolejder túlekteriniń tarapynan oqýǵa túsý boıynsha qyzyǵýshylyq artsa, mekeme basshylary ózara yntymaqtastyqty kúsheıtýge nıet bildirdi. Bul adamgershilik jáne tárbıelik qundylyqtardy, bilim men ǵylymdaǵy jańa izdenisterdi, qoǵamdyq mándi máselelerdi qamtı otyryp, pedagogıkalyq tájirıbeni kásibı sheberlikpen, utymdy ári baǵdarly biliktilikpen uıymdastyrǵan kásibı mamandar men doktoranttardyń talmas eńbeginiń zor nátıjesi dep esepteımiz.
QazUÝ – qashan da mártebeli oqytýshylar men izdenimpaz ǵalymdardy tárbıeleıtin qara shańyraq ekeni sózsiz. Sondyqtan sapaly bilim men nátıjeli ǵylymnyń altyn ordasy – ýnıversıtetimizde ótip jatqan pedagogıkalyq tájirıbe nátıjeleri doktoranttar úshin ǵana emes, ózara jumyla eńbek etip jatqan birneshe kafedranyń oqytýshylary men kórnekti ǵalymdary, sonymen qatar barlyq qatysýshylar úshin úlken jetistik, mol tájirıbe boldy desek artyq aıtqandyq emes. Aldaǵy ýaqytta da osy baǵytta áli de mańyzdy is-sharalarymyz jalǵasa bereri sózsiz.
B.I. Imanbekova,
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ pedagogıka jáne
bilim berý menejmenti kafedrasynyń dosenti, p.ǵ.k.
A.M. Kenjeqojaeva,
fılologıa fakúltetiniń 1-kýrs doktoranty
