2040 jylǵa qaraı elektroenergıaǵa degen álemdik suranys 70%-ǵa artady dep kútilýde.
Sonymen birge damyǵan elderdiń taza energıany kóptep paıdalana bastaǵanyna qarap, tıimdiligi mol ekenin kórýge bolady, al, ekonomıkasy jańartylmaıtyn, tabıǵı resýrstardy óndirýge negizdelgen damýshy elderdiń tabysy qysqara túsýde.
Damyǵan elderdiń basym kópshiliginde balamaly energetıkaǵa qatysty baǵdarlamalar jasalyp jatyr jáne júzege asyrylýda.
BUU-nyń bastaýymen alǵash ret «turaqty damý» konsepsıasy usynyldy. Turaqty damý maqsattary – eldiń órkendeýine baǵyttalǵan órshil maqsattardyń jıyntyǵy bolyp tabylady.
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev óz Joldaýynda atap ótkendeı, Qazaqstan damýynyń negizgi mindetterine Turaqty damý maqsattary aıasynda júrgiziletin jumystar birinshi kezekte atqarylýy tıis. Turaqty damý maqsattary (TDM)» — bul Birikken Ulttar Uıymyna múshe memleketter 2030 jyldyń sońyna deıin qol jetkizýge baǵyttalǵan maqsattardy qamtıtyn ámbebap áreketke shaqyrý.
Turaqty damý maqsattarynyń ishindegi 7-maqsat: «Qymbat emes, senimdi, turaqty jáne zamanaýı energıa kózderiniń barlyǵy úshin jappaı qoljetimdiligin qamtamasyz etý» ekenin alǵa tartqym keledi.
Energetıkalyq qorlardy únemdeý, óndiristiń qýattylyǵyn arttyrý, qorshaǵan ortany qorǵaý – XXI ǵasyrdyń eń basty, ¬kezek kúttirmeıtin -problemasy.
Munyń sebebi, dúnıejúzi boıynsha halyq sanynyń kóbeıýi, soǵan sáıkes olardyń tutynatyn turmystyq energıasynyń artýy, ıaǵnı óndiris oryndarynyń paıdalanatyn energıa qýatynyń ósýi, aýyl sharýashylyǵynda jerdi ıgerý mádenıetiniń alǵa basýyna oraı energıa tutynýdyń joǵarylaýy, tipti, mal kútimi úshin de energıa kózin joǵary deńgeıde qoldaný dástúrli energıanyń jetimsizdigin der kezinde sheshýdi talap etýde.
Energıany tutynýdyń álem boıynsha artýy, árıne, energıa kóziniń potensıalyna, naqtylaı tússek, dástúrli jerasty qazbalarynan alynatyn otyn qoryna táýeldi.
Al ol jyl saıyn kemýde. Ǵalymdardyń zertteýi boıynsha jerasty otyn qoryn saqtaýdyń birden bir joly – jańartylmaly (keıingi kezderi – balamaly degen termın qoldanýda) energıa kózderi – kún, jel, jer¬asty jyly sýy, muhıt sýlarynyń tasýy jáne qaıtýy, bıomassa qýattaryn paıdalaný bolyp sanalady.
Bilimdi, sapaly kadrlar Otanymyzdaǵy asa baı, tegin kún, jel, sý, t.b. energıa kózderin paıdalanyp memleketimizdiń ekonomıkasyn baıytýǵa, ekologıasyn jaqsartýǵa yqpal etip, sóıtip, shet elden táýelsiz bolatyn qýatty energetıkalyq qondyrǵylar elimizdiń bolashaǵyna jumys istep, jurtymyzdyń mereıin arttyrary kúmán týǵyzbaıdy.
Zabıh Sh.A.
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń zań fakúlteti azamattyq quqyq jáne azamattyq is júrgizý,eńbek quqyǵy kafedrasynyń dosenti,zań ǵylymdarynyń doktory
Abaıdeldınov T.M.
ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń zań fakúlteti azamattyq quqyq jáne azamattyq is júrgizý, eńbek quqyǵy kafedrasynyń oqytýshysy,z.ǵ.k
