Bul másele osy ýaqytqa deıin Úkimet otyrysynda da kóterilip úlgerdi. Premer-Mınıstr Oljas Bektenov kele salyp, óńirlerdegi sý tasqyny kezeńine daıyndyq barysyn synǵa aldy. Munysy beker de emes edi. Óıtkeni, qysta jaýǵan qalyń qar men jańbyr sý basý yqtımaldyǵyn arttyra túsedi. Al sý tasqynyna daıyndyq tek qaǵaz júzinde qalyp otyr. Sý jańa mınıstr osyny jónge salyp, tezge keltirýi tıis, – dep habarlaıdy Dalanews.kz QR Tótenshe jaǵdaı mınıstrliginiń baspasóz qyzmetine silteme jasap.

Ras, mınıstrlik jyl saıyn «Kóktem» respýblıkalyq komandalyq-shtabtyq oqý-jattyǵýy aıasynda sý tasqyny kezeńine daıyndyqty tekseredi. Qazirdiń ózinde barlyq óńirlerdegi ákimdikter sý tasqynyna tolyq daıyn ekendikterin habarlap jatyr. Alaıda, kúni erteń-aq zardap shekken adamdardyń jan daýsyn, sý basqan ǵımarattar men ınfraqurylymdardy kóremiz. Jyldaǵy ahýal osy. Demek, bul jattyǵýlardyń formaldy túrde oryndalatynyn, daıyndyq tek qaǵaz júzinde qalatynyn bildiredi. Premer-Mınıstrdiń paıymynsha, bizge tıimdi sharalar qajet.

Endi aımaqtarǵa sholý jasap kórsek, jaqynda ǵana Jambyl oblysy ákiminiń baspasóz qyzmeti óńirde sý tasqynyna daıyndyq 5 qańtardan bastalyp ketkenin málimdedi. Odan keıin oblystyq tótenshe jaǵdaılar departamenti basshysynyń orynbasary Rýslan Orynbekov sý tasqyny bola qalǵan jaǵdaıda 397 birlik tehnıka, 112 sý sorǵysh tehnıka, 10 qaıyq jáne 4 motor saqadaı saı ekenin jarıalady.

10 aqpannan bastap oblysta sý tasqynyna qarsy qubylystardyń aldyn alý jáne joıý boıynsha praktıkalyq is-sharalar júrgizile bastaǵan. Taraz qalasynyń ortalyq alańynda tótenshe jaǵdaılar jasaǵynyń kóktemgi kezeńge daıyndyǵyn tekserý jumystary júrgizildi. Onda burǵylaý synaǵy ótkizildi.

Oqý-jattyǵýǵa barlyǵy 783 adam men 249 tehnıka jumyldyrylǵan. Jambyl oblysy Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń málimetinshe, «Kóktem-2024» respýblıkalyq komandalyq-shtabtyq oqý-jattyǵýy aıasynda oblystyń barlyq aýdandarynda arnaıy taktıkalyq oqý-jattyǵýlar ótýde.

Aımaq basshysy sel qaýpi bar eldi mekenderde qajetti rezervterdi qurýdy jáne jaǵdaıdy baqylaıtyn, aýa raıy kenetten jylynǵan jaǵdaıda sharalar qabyldaıtyn mobıldi toptar jasaqtaýdy tapsyrdy.​ Sonymen birge, Jambyl oblysynda 42 eldi mekende sý tasqyny kezinde bolýy múmkin sý basý qaýpi bar.

Al Pavlodar oblysynda sý basý qaýpin azaıtý jumystary júrgizilip jatyr. 12 qańtarda oblystyq Tótenshe jaǵdaılar departamenti aımaqtaǵy sý basý qaýpi bar aýdandardyń biri Baıanaýyl ekenin habarlady. Táýekel aımaǵynda 17 eldi meken bar. Olarǵa kóktemde basty qaýip Ashysý, Aıdos, Bala-SHiderti, Qarasý ózenderi arqyly keledi.

Sý basý qaýpin azaıtý úshin 2023 jyly Baıanaýyl aýdanyndaǵy saǵalyq sýarý júıesin qalpyna keltirý jumystary bastaldy. Jańatilek, Sátbaev, Uzynbulaq jáne Jańajol sıaqty tórt aýyldyq okrýgte jumys 6,7 myń gektar aýmaqta júrgizilýde.

«Jumys bógetter úshin topyraqty tóseý jáne shlúz rettegishterin ornatýdan turady. Jumystardy oryndaý úshin respýblıkalyq búdjetten 5 mıllıard teńgege jýyq qarajat qajet», dedi sol kezde Pavlodar oblysynyń Tótenshe jaǵdaılar departamenti. Degenmen, 20 qańtarda Pavlodar oblysynyń basshysy aýdandardaǵy áriptesteriniń jumysyn sátsiz dep atady. Qar tazalaýdyń tómen qarqyny Pavlodar, Jelezın, Maı, Ýspen, Ertis aýdandarynda jáne Aqqula óńirinde baıqalady.

«Bul - jergilikti ákimderdiń jumysyndaǵy úlken olqylyq. Jyl saıyn aqpan aıynda qardy ýaqytyly shyǵarý máselesi ótkir qoıylady. Eki aptanyń ishinde shalǵaı aýyldardaǵy qardy shyǵarýdy tapsyramyn», — dedi oblys ákimi Asaın Baıhanov. Ol 1 naýryzǵa deıin respýblıkalyq jáne oblystyq mańyzy bar joldardaǵy sý ótkizgish qubyrlardy tazalaý sharalaryn qabyldaýdy da mindettegen. Al onyń qaı deńgeıde oryndalǵanyn kóktemde kóremiz.

Sondaı-aq, ákimdiktiń habarlaýynsha, yqtımal sý tasqyny kezinde tehnıkalar, sý kólikteri men motopompalar daıyndalǵan. Sý tasqyny kezeńine daıyndyq aıasynda Maı aýdany Qaraterek aýylyyndaǵy Ertis ózeniniń arnasyn jáne Aqtoǵaı aýdanyndaǵy Sileti ózeniniń arnasyn tazartý jáne jaǵalaýdy bekitý jumystary júrgizildi. Qalqaman-Baıanaýyl-Úmitker-Botaqara jolyndaǵy eki kópirdiń qurylysy aıaqtalýda. Degenmen, Aqtoǵaı óńirinde kún kúrt jylynyp, Shilikti aýylyna jaqyn jerde erigen sýdyń kóp jınalýy múmkin degen qaýip bar.

Qostanaı qalasynyń Tótenshe jaǵdaılar departamenti sý tasqyny kezinde qalada táýlik boıy jumys isteıtin eki baqylaý-ólsheý beketi jumys isteıtinin jarıa etti. Osy kezeńge 197 birlik tehnıka ázir tur. Sý tasqyny aımaǵynan kóshirilýi múmkin turǵyndardy azyq-túlikpen qamtamasyz etý úshin 3500 adamǵa azyq-túlikke memorandýmdar jasaldy. Sonymen qatar, departament jalpy quny 227 mln ​​teńgeni quraıtyn 35 daýystyq habarlandyrý júıesin ornatý qajettiligin málimdedi.

Bıylǵy jyly topyraqtyń ylǵaldylyǵy 158 mm boldy, al norma - 112 mm. Komýnaldyq qyzmet mamandary osy jyly 421,2 myń tekshe metr qardy kóbirek shyǵarsa, ótken jyly bul kórsetkish 127,5 myń tekshe metrdi quraǵan.

Qostanaı qalasynyń Tótenshe jaǵdaılar departamenti sý tasqyny qaýpi aımaǵyndaǵy ár aýdan boıynsha sý tasqynynan saqtaný úshin óz josparlary bar ekenin de habarlady. Sý arnalary qoqystan, qardan, qurǵaq ósimdikterden tazartylyp, nóser sýy júıesi salynady dep kútilýde.

Sý tasqyny aımaǵynda barlyǵy 1500-ge jýyq turǵyny bar shamamen 421 turǵyn úı bar.

Soltústik Qazaqstan oblysyna kelsek, onda sý tasqynyna daıyndyq barysy qańtar aıynyń sońynda talqylana bastady. 23 qańtarda ótken ákimdik otyrysynda tasqynnan ótýdiń túrli nusqalary qaraldy.

Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń basshysy Erik Sarybaev burynnan bar jaǵalaýlardy nyǵaıtyp, egis alqaptaryn qaralaý jumystaryn belsendi túrde júrgizý qajettigin alǵa tartty. Sý tasqyny oryn alǵan jaǵdaıda baqylaý beketterin ornatý arqyly ózenderdiń tolyp ketýin qadaǵalap, turǵyndar men aýylsharýashylyq janýarlaryn ornalastyratyn oryndardy anyqtaýǵa keńes berdi. Erik Sarybaevtyń aıtýynsha, sý basqan 87 eldi meken tirkelgen.

Tótenshe jaǵdaılar departamentiniń málimetinshe, Soltústik Qazaqstan oblysynyń qutqarýshylarynda halyqty tasymaldaý jáne evakýasıalaý úshin 10 releftik tehnıka, alty batpaqtan shyǵýǵa arnalǵan kólik, 7 júzý qurylǵysy, 82 motopompa, 370 sý ótkizbeıtin kostúmder jáne 21 shatyr bar. syıymdylyǵy 400-den astam adam bar. Bul rette ózen deńgeıiniń kóterilý qaýpi oblystyń tórt aýdany men Petropavl qalasynda baıqaldy. Ótken jyly Ǵ.Músirepov aýdanyndaǵy Tahtabrod aýyly men Petropavlda kúrdeli jaǵdaı qalyptasty. Jumysshylar aýyly men Solnechnyı shaǵyn aýdanyndaǵy aýlalardy sý basqan.

1 aqpanda «Qazgıdromet» RMK Soltústik Qazaqstan oblysy boıynsha fılıaly oblysty sý tasqynynyń taralý qaýpiniń joǵarylaý aımaǵyna qosty. «Qazgıdromet» RMK málimeti boıynsha, Esil ózeni boıyndaǵy kóktemgi sý tasqynynyń aldyn ala kútiletin kólemi (Sergeevskoe sý qoımasyna quıatyn aǵyn) 1,1-den 1,7 mlrd tekshe metrge deıin jetken, al norma boıynsha shamamen 1,3 mlrd tekshe metr bolýy kerek.

Aqmola oblysynda da qutqarýshylar sý tasqynyna daıyndyq ústinde. 10 aqpanda ǵana Aqmola oblysynyń Arshaly aýdanynda tótenshe jaǵdaılar jónindegi oblystyq komısıanyń kezekten tys otyrysy ótti. Otyrys «Kóktem-2024» óńirlik basqarý komıteti aıasynda tótenshe jaǵdaılar, sý resýrstary jáne ırrıgasıa mınıstrleriniń, Aqmola oblysy men Astana qalasy ákimderiniń, Esil baseındik ınspeksıasy basshylarynyń jáne oblys ákiminiń qatysýymen ótti. «Qazsýsharz» RMK, Arshaly jáne Selınograd aýdandarynyń ákimdikteri de osy basqosýdan tabyldy. İs-shara aıasynda jedel áreket etý tobyn tekserý, sý tasqynyna qarsy praktıkalyq is-sharalar, sý tasqynyna qarsy aýmaqtarǵa ekskýrsıa júrgizildi.

Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń málimetinshe, Arshaly óńirinde kóktemgi sý basý qaýpi bar toǵyz eldi meken anyqtalǵan.

Qaraǵandy ​​oblysynda sý tasqyny kezeńine daıyndyq endi ǵana bastaldy. 11 aqpanda oblystyq tótenshe jaǵdaılar departamenti óńirdegi gıdrometeorologıalyq jaǵdaıdyń turaqty ekenin málimdedi. Aǵymdaǵy jyly 150 avarıalyq-qutqarý beketi, sý tasqyny qaýpi bar 139 avtomobıl jáne temir jol ýchaskesi, 250 sý sharýashylyǵy nysany baqylaýǵa alynǵan. 3700 tonnadan astam janar-jaǵarmaı, 170 tonna azyq-túlik, 51800 tonna ınertti materıal jáne 100 myńǵa jýyq qap konteınerleri daıyndaldy. Turǵyndardy evakýasıalaýǵa 235 pýnkt ázirlendi.

Osy rette oblystyq tótenshe jaǵdaılar departamentiniń basshysy Murat Qatpanov ótken jyly óńirlerde 3 órt sóndirý beketi uıymdastyrylǵanyn eske saldy. 2024-2025 jyldarǵa taǵy 15 laýazym ashý josparlanýda, onyń 6-ýy Osakarov aýdanynda bolady. Sondaı-aq bıylǵy jyly olar avtoparkti 19 vagonǵa keńeıtýdi josparlap otyr. 15 aqpannan bastap departament qyzmetkerleri sý basý qaýpi bar eldi mekenderdi aralap ótýdi josparlaǵan. Aqpan aıynyń úshinshi onkúndiginde Nura jáne Sherýbaı-Nura baseınderi boıymen qar ólsheıtin ekinshi aınalma jol josparlandy.

«Qazgıdromet» RMK málimetinshe, Nura, Sherýbaı-Nura jáne Toqyraý ózenderiniń baseınderinde qardaǵy sý qory ortasha kópjyldyq mánder sheginde, biraq ótken jylǵy kórsetkishterden 25-ten 60 paıyzǵa joǵary. Topyraqtyń kúzgi ylǵaldylyǵy normadan joǵary baıqalady: Nura ózeni alabynda – 49 mm, Sherýbaı-Nura ózeni alabynda – 48 mm, Toqyraýt ózeni baseıninde normadan 5 ese artyq.

Shyǵys Qazaqstan oblysynda jergilikti atqarýshy organdar aqpan aıynyń basynda úılerdi sý basý qaýpiniń aldyn alýǵa jumyldyryldy. Rıdder ákimdigi men tótenshe jaǵdaılar qyzmetkerleri sý qoımasynyń jaǵdaıyn baqylap otyrdy. 11 aqpanǵa qaraǵan túni qutqarýshylar men qala ákimdigi sý basý qaýpine jedel den qoıyp, Óskemen qalasyndaǵy Ahmırovo kentindegi turǵyn úıden erigen sýdy buryp jiberdi.

Katonqaraǵaı aýdany Altynbel aýylynda taýdan sý Jaqsylyqov, Maldybaev, Noǵaıbaı kóshelerindegi 10 turǵyn úıdiń aýlasyna jetken. SHQO aqparat ortalyǵynyń málimetinshe, jaǵdaı jergilikti atqarýshy organdar men oblys ákimdiginiń turaqty baqylaýynda. Rıdder, Óskemen, Zaısan jáne Katonqaraǵaı aýdanyndaǵy úılerdiń turǵyndaryn sý basý qaýpi tónip tur.

Sý jańa Tótenshe jaǵdaılar mınıstri Shyńǵys Árinov Qazaqstannyń sý tasqyny saldarynan sý basý qaýpi bar 10 aımaǵyn atady. Mınıstrdiń sózine qaraǵanda, qazirgi tańda el boıynsha sý tasqyny jaǵdaıy salystyrmaly túrde turaqty. Alaıda, Qazgıdromettiń aldyn ala boljamy boıynsha, aqpan men naýryz aıynyń aıaǵynda respýblıkanyń ońtústik-shyǵys, soltústik jáne ortalyq bóliginde táýliktik aılyq normada kóp jaýyn-shashyn bolýy múmkin.