Túrli hımıalyq kompenetterden daıyndalatyn ınovasıalyq ónimdi shyǵarý úshin ǵalym 10 jylyn sarp etkenin alǵa tartty.
– Dúnıejúzinde qalyptasqan qaǵıda boıynsha kez kelgen qurylys nysanyn salǵanda onyń órtke qarsy qaýipsizdigine basa mán beriledi. Qurylys materıaldarynyń 20 paıyzǵa jýǵy órt qaýipsizdigine jumsalatynyn bireý bilse, bireý bilmeýi múmkin. Osydan-aq, qazirgi tańda qaýipsizdik máselesiniń qanshalyqty mańyzdy orynǵa shyǵyp otyrǵanyn baıqaımyz. Óz basym órtke qarsy H-FLAME jabynyn ázirleý úshin 10 jylǵa taıaý ýaqytymdy sarp ettim. Bizdiń jabyndy kórgen adam alǵashqyda boıaýmen shatastyrady. Iá, ony qurylysqa boıaý sıaqty qoldanylady. Degenmen ony órtke qarsy jabyn dep ataǵan jón. Ol aǵash pen temirge boıaý sıaqty jaǵylǵanmen, órt oryn alǵan jaǵdaıda hımıalyq reaksıaǵa túsip, qalyńdyǵy 1-1,5 mıllımetr kólemindegi jabyn kóbiktenip, óziniń bastapqy qalyńdyǵynan 50-100 esege deıin isinip shyǵady. Osylaısha H-FLAME qurylys nysanynyń qańqalaryn janyp ketpeýden saqtaıdy. Qurylystyń syryn jetik bilemeıtin jandar «temir otqa janýshy ma edi» dep jıi aıtady. Iá, temir otqa janbaıdy. Biraq qandaıda bir iri nysanda órt oryn alsa ol biraz ýaqyttan soń, temperatýra 500 gradýsqa deıin kóterilip, tutas ǵımartty ustap turǵan temir baǵanalar joǵary temperatýra kezinde óziniń beriktik qasıetin joǵaltyp, qulap túsedi. Osylaısha temir baǵandar maıysyp, kóz aldyńyzda ǵımarat opyrylyp qulap túsýi múmkin. Eger temir baǵanalarǵa H-FLAME jabynmen qaptalsa, mundaı qulaýdyń aldyn alýǵa bolady, – dep Vladımır Leondvıch bizge órtke qarsy jabynnyń syryn qysqasha baıandap berdi.
[caption id="attachment_21447" align="alignleft" width="379"]
H-FLAME otqa qarsy jabyny aǵashty órtten saqtap qaldy[/caption]
Maıtalman ǵalym órtke qarsy jabynnyń qupıa-syryn barynsha túsindirý úshin kompúterin qosyp, júrgizgen is-tájirıbelerin de kórsetti. Ol aǵashtan jasalǵan eki ıttiń uıasynyń birin H-FLAME órtke qarsy jabynymen qaptap, ekinshisin qaptamaı órtegende 10-15 mınýttyń ishinde qaptalmaǵan uıashyq órtenip, zamatta kúlge aınaldy. Al órtke qarsy jabyn qoldanylǵan uıashyq isinip, múlde janbaı qoıdy. Budan keıin Vladımır Leondvıch janbaǵan uıashyqtyń syrtyndaǵy kóbikti qyryp tastaǵanda aǵash órtenbek túgili, kúıik te shalmaǵanyn kórip, qaıran qaldyq. Óz kezeginde bilikti ǵalym ǵımarttyń janatyn jáne janbaıtyn konstrýksıalaryna H-FLAME órtke qarsy jabyndy qoldansa 5 jylǵa deıin tilsiz jaýdan qoryqpaýǵa bolatynyn aıtty. Qazirgi tańda Janý máseleleri ınstıtýty osy bir kompozıttik qurylys materıalyn jyl saıyn 60 tonnaǵa deıin shyǵaryp, elimiz ben syrt elderge saýdalap otyr.
Almatydaǵy Rozbakıev kóshesiniń boıyndaǵy «Mega1» saýda keshinin, Abaı men Rozbakıev kóshesiniń qıylysyndaǵy Sport keshenin, «Rıts Plaz» meıramhanasyn jáne «Abdı» saýda keshenin salǵanda qurylysshylar otandyq ónimdi paıdalanypty. Budan basqa elimizdegi JES-ter de 20 tonnadaı H-FLAME órtke qarsy jabynyn satyp alǵanyn bildik. Sonymen qatar otandyq ónim sheteldiń dál osyndaı jabyndarymen salystyrǵanda baǵa jáne tıimdilik jaǵynan óziniń básekelestigin kórsetipti. Áńgime arasynda búginde Janý máseleleri ınstıtýty shyǵaryp otyrǵa órtke qarsy jabyn ózge elderdiń ónimderimen básekelesip, Qazaqstandaǵy naryqtyń 30 paıyzyn qamtyp otyrǵanyn bildik. Osy rette otandyq ónim Reseı, Qytaı, Ulbrıtanıada shyǵatyn órtke qarsy jabyndardan kem túspegenin aıta ketýimiz kerek.
Nurlan JUMAHANOV, «UǴTAO» AQ Qoǵammen baılanys bólimi.
