Mońǵolıanyń Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń, Bilim ınstıtýtynyń, BUU Balalar qorynyń (IýNISEF) Mońǵolıadaǵy jáne Baıan-Ólgıı aımaǵy gýbernatory keńsesi ókilderi, sondaı-aq qandastar kóp shoǵyrlanǵan eldi mekenderdegi mektep dırektorlarynan quralǵan delegasıaǵa mektep dırektory Jazıra Aıapbergenqyzy bilim uıasynyń tarıhyn jáne materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn tanystyrdy.
2006 jyly ashylǵan mektep 2010 jyly gımnazıa mártebesine ıe boldy. Osy ýaqyt ishinde bilim oshaǵynan qanshama túlek qanat qaqty. Búginde sońǵy úlgidegi quraldarmen jabdyqtalǵan mektepte «Sıfrly kitaphana» jelisi, robototehnıka kabıneti jumys isteıdi. Oqýshylar shyǵarmashylyqtan da kende emes.
Talantty órender qonaqtardy kúmbirlegen kúımen qarsy alsa, endi biri ulttyq sport – toǵyzqumalaqty nasıhattap otyr. Shahmat, kórkemsýret úıirmesiniń qatysýshylary da óneri men oıynyn kórsetti. Al halyqaralyq semınarda gımnazıa ustazdary «KPI muǵalim reıtıńisi», «Muǵalimniń elektrondyq portfolıasy», «IQ oqýshy reıtıńisi», «Neırojeli arqyly sóıleıtin avatarlar jasaý», «Bastaýysh synyptardy oqytýda sıfrlyq platformalardy paıdalaný», «YouTube kanaly arqyly matematıkalyq saýattylyqty arttyrý», «Telemost arqyly oqýshylardyń kommýnıkatıvtik qarym-qatynasyn damytý», «Bilim alýshylardyń bilimindegi olqylyqtardy joıýda Wardwall saıtymen jumystyń tıimdiligi» týraly is-tájirıbelerimen bólisti.
№175 "Jańa ǵasyr" gımnazıasynyń dırektory Jazıra Qarataevanyń aıtýynsha, zaman talaby sıfrlyq tehnologıany talap etýde.
«Biz semınarda osy úrdistiń zamanaýı bilim berýdiń kilti ekenin dáleldedik. Osy turǵyda muǵalim men oqýshynyń shyǵarmashylyǵyn arttyrý úshin qandaı ádis-tásildi qoldanatynymyzdy pash ettik. 2022-2027 jyldarǵa arnalǵan bilim sapasyn damytý baǵdarlamasy bar. Osynyń bir bóligi – sıfrlyq tehnologıadan turady. Byltyr oqý jylynan beri alǵashqy baspaldaǵyna qadam bastyq. Bıyl osy atqarylǵan jumystar boıynsha nátıjege taldaý jasaý arqyly aldaǵy jyldarǵa maqsat qoıdyq. Buǵan deıin respýblıkalyq semınarlar ótkizsek, endi mine halyqaralyq deńgeıde Mońǵolıadan kelgen áriptesterimizge tájirıbemizdi kórsettik», – dedi mektep dırektory Jazıra Aıapbergenqyzy.
Al atamekendegi bilim uıalarynyń jetistigine tánti bolǵan Mońǵolıadan kelgen qandastar erekshe tebirenip, sóz aldy. Sonyń biri Mońǵolıanyń Bilim jáne ǵylym mınıstrligine qarasty ulttyq bilim berýdi zertteý ınsıtýtynyń ǵylymı qyzmetkeri Gúlmıra Jaýbaıqyzy «Qazaqstanda turatyn az ult ókilderi balalaryna qandaı qamqorlyq jasalady?» jáne «Olardyń oqý tárbıesine qalaı kóńil bólinedi?» degen másele aıasynda uıymdastyrylǵan jumys tobynyń quramynda bolǵanyna qýanyshty.
Búginde Mońǵolıada eń az ult – qazaqtar sanalady. Odan keıin tyva ulty.
«Eger quqymyzdy shektep, qysym kórsetse, 40 shaqty mamandy Qazaqstanǵa jibermes edi. Sondyqtan Mońǵolıa memleketi qazaq tiliniń joıylmaýyna belgili bir deńgeıde jaǵdaı jasap jatyr. Erkindik bar. Endi muny bilim berý salasyna qalaı kiriktire alamyz?» degen turǵyda tájirıbe almasyp júrmiz» degen Gúlmıra Jaýbaıqyzy pikirin bylaısha sabaqtady.
«Biz Mońǵolıada az ult balalaryn oqytyp jatqan maman sanalamyz. Jumys tobynda 40 adam bar. Memlekettik tildi jergilikti jerde turatyn ulttyń ana tilimen qatar oqytatyn pán men tildi kiriktirip oqytatyn ádistemesin Baıan Ólgıı aımaǵynda eki jyl tájirbıeden ótkizdik. Aldymen №153 mektepke baryp, «Oqýshylar tórt tildi qalaı meńgeredi?», «Uıǵyr balalaryna memlekettik tildi qalaı úıretip jatyr?» degen saýalǵa jaýap izdep, tájirıbe almastyq. Bul mekteppen 2018 jyldan beri tyǵyz qarym-qatynasta jumys isteımiz. Munymen qosa, muǵalimder biliktiligin qalaı jetildirip jatqanyn da bildik.
Jalpy, Qazaqstanda basqa etnos, ult ókilderiniń balasy óz ana tilinde bilim alady. Bul jaqsy úrdis. Biz de, olar da sol memlekettiń quramynda taǵdyrdyń jazýymen ómir súrip jatyr. Óz basym Mońǵolıada dúnıege kelgendi qalaǵan joqpyn. Biraq Mońǵolıanyń azamaty bolsam da, qazaqpyn. Sondyqtan álemniń qaı buryshynda júrsem de, qazaqtyǵymdy saqtap qalýym kerek. Bizge Mońǵolıa memleketi ana tilimdi, ulttyǵymdy saqtap qalýǵa jaǵdaı jasady. Sol úshin bul elge alǵysymdy aıtamyn. Al osyndaǵy uıǵyrlar, ózbekter, tájikter, basqa da ult ókilderi Qazaqstanǵa rızashylyǵyn bildiredi dep oılaımyn», – dedi Gúlmıra Jaýbaıqyzy.
Mońǵolıa Bilim jáne ǵylym mınıstrligi, Mońǵolıa úkimetiniń sheshimderin oryndaıtyn agenttigi – Bilim basqarmasynyń kadrlar bóliminiń bastyǵy Zolzaıa Rensenniń aıtýynsha, Almatydaǵy №153 jáne №175 gımnazıasy muǵalimderiniń mamandyqty jetildirý baǵytyndaǵy jumystarymen tanysyp, pándi tilge kiriktirip oqytý ádistemesiniń qalaı júzege asyp jatqanyn tájirbıe júzinde kórdik.
«Eki mektepke kelgende neni kóńilge túıdim? Birinshiden, muǵalimderdiń ózine degen senimdiligi, eńbegine degen adaldyǵy, oqýshyǵa bilim berýge degen qushtarlyǵyn baıqadym. Ekinshiden, bilim uıalarynyń qazirgi zamanaýı tehnologıamen jabdyqtalǵandyǵy. Úshinshiden, sabaqtardyń arnaıy platforma negizinde ótetindigi. Jumys tobymen kelgen muǵalimder, dırektorlar da osyny eskerip, tájirıbede qoldanady degen senimdemin. Baıan Ólgıı aımaǵynda qazaqtardyń balasyn oqytyp jatqan qazaq tili men ádebıeti páni muǵalimderiniń biliktiligin Mońǵolıada shyńdaýǵa, arttyrýǵa múmkindik joq. Osy maqsatta Qazaqstan men Mońǵolıa memleketi birlesip, 60 shaqty muǵalimniń bilimin jetildirýdi qolǵa alsaq degen usynysty tıisti organdarǵa jetkizgim keledi», – dep túıindedi pikirin Zolzaıa Rensen.
[caption id="attachment_95173" align="alignnone" width="1600"]
№175 Jańa ǵasyr mektep-gımnazıasy[/caption]
A.Rozybaqıev atyndaǵy №153 mektep-gımnazıa dırektory Shavhat Omarov delegasıanyń EQYU kelisimi boıynsha jáne Oqý-aǵartý mınıstrliginiń kelisimimen júzege asqanyn jetkizdi. «Bizdiń mektepte kóp tilde bilim berý modeli 2010 jyly engizildi. 10 jyl ishinde Orta Azıa boıynsha resýrstyq ortalyqqa aınalyp, 60-qa jýyq halyqaralyq semınar ótkizdik. Bes kún boıy kóp tilde bilim berý boıynsha ádistemelik tásildi úıretemiz. Sebebi, bul Baıan Ólgıı aımaǵynda qazaq mektepteriniń damýy úshin kerek tásil. Munda qazaq balalary 5-synypqa deıin qazaqsha, sosyn mońǵolsha oqıdy eken. Bilim sapasyn kóterý úshin mektepte ana tilin saqtap qalyp, sonyń aıasynda mońǵol tilin kirgizip, kóp tildi bilim beretin mektep jasaıtyn jospary bar», – dedi Shavkat Nıazuly.
Mońǵolıadan kelgen delegasıa Almatyda bes kún bolady. Al Baıan Ólgıı aımaǵynan kelgen muǵalim-qandastar endigi joly balalaryn alyp kelip, atamekendi aralatatynyn jetkizdi.
Aıaýlym Shaımardan, Dalanews.kz
https://dalanews.kz/del-qazir/95169-monggoliiadan-kelgen-delegaciia-almaty
