[caption id="attachment_13156" align="alignright" width="304"]
Bahtıer Sherov[/caption]
Sırıadaǵy daǵdarysqa qatysty syrǵytpa aqparattarǵa qaraǵanda, ulynan aıyrylǵan ananyń janaıqaıyn jazǵan áldeqaıda shynaıy kórindi bizge.
Hosıat Sabýrova: – El úshin men –terrorıstiń sheshesimin. Ulym Sırıaǵa ketip, sol jaqta óledi dep ómiri oılaǵan joqpyn. Ol jaqtaǵy jaǵdaıdan habardarmyn. «Islam memleketiniń» quramyna ótken jastarǵa qarap janym ashıtyn. Biraq, kúnderdiń kúni ózim de kóz jasymdy kól qylyp otyrarymdy qaıdan bileıin...
Sóge kórmeńizder, synaý árdaıym ońaı. Dál qazir «Sırıaǵa attanatyn jastardyń sany nege artyp barady?» degen saýalǵa jaýap izdeý kerekpiz. Meniń qaıǵym men tragedıamdy túsiný úshin adam óziniń dinı, etnıkalyq nemese ulttyq prınsıpterin bir ýaqqa shetke ysyra turý qajet.
Bahtıer bar bolǵany 27 jasta edi. Kóp kútken balamyz bolatyn. Meniń jan degendegi jalǵyz ulym.
Sabaǵyn jaqsy oqydy. Keıin áskerı lıseıge tústi. Ulymnyń quqyq salasynda qyzmet etkenin qaladym. Alaıda oqýdy jalǵastyratyn aqshamyz bolmaǵandyqtan ulym úıge oralyp, ıslamdy tanýǵa kiristi. Arab tilin meńgerip, Islam qaǵıdalaryn oqydy.
Sırıadaǵy 700 tájik azamaty soǵysyp júr. Olardyń 150-i oqqa ushqan. Sırıaǵa attanatyndardyń jas aralyǵy –19 pen 45. Keıbireýleri tipti bala-shaǵasyn alyp ketetinge uqsaıdy.
«Qala men Dala»: – Ol nemen aınalysatyn?
Hosıat Sabýrova: – Jumys tappaǵasyn, Reseıge ketti. Alǵashqy jyly ulyma baryp turdym. Máskeýden jumys tapty. Islam zańdylyqtary boıynsha ómir súretin. Tártipti, tárbıeli edi.
«Qala men Dala»: – Ol Sırıaǵa qalaı tap boldy?
Hosıat Sabýrova: – Bir joly elge erte oraldym. Ulym Reseıde qalyp qoıdy. Keıin úılendirdim. Biraq, tirshilik etý kerek, taǵy da Máskeýge barýǵa
jolǵa aqsha tappaı qınaldyq. 400 dollar qaryz surap alyp berdim. Ulym: «qaryzdy ózim qaıtaramyn, qam jeme», – degen. Reseıge barǵasyn birneshe aı jumys tappaı júrdi.
Qaryzdy qaıtarý úshin kózine ilikken kez kelgen qara jumysty atqaryp júrgenin bildim.
Bir kúni habarlasty. «Germanıaǵa baramyn», – dedi. «Barma!» – dep buıyrdym. Tyńdaǵan joq. «Az ýaqyttan keıin oralamyn», – dedi ulym.
Sodan 5 aı habarlasqan joq. Qaıda ketkeni belgisiz. Ol Sırıaǵa ketti dep múlde oılaǵan joqpyn.
«Qala men Dala»: – Tek bes aıdan keıin habarlasty ma?
Hosıat Sabýrova: – Iá, telefon ómiri shyqqan joq. Jylap jiberdim. «Qaıda júrsiń? Ne istep júrsiń?» – degen suraǵyma jaýap bermedi. Únsiz qaldy. Keıin taǵy birneshe ret habarlasty. Ózi uzaq sóılespeıtin.
Sońǵy ret habarlasqan kezinde daýsy sharshańqy boldy. Aýyryp turǵandaı kórindi. «Ne boldy?» – degen suraǵyma jaýap bergen joq. «Úıge qaıt!» – dedim de jylap jiberdim.
Tájikter Sırıaǵa Pákistan, Túrkıa jáne Aýǵanstannyń aýmaǵy arqyly ótedi de, ol jaqtaǵy – «Islam memleketiniń» qataryna qosylady.
[caption id="attachment_13157" align="alignleft" width="418"]
Anasy ólgenine senbeıdi...[/caption]
Sońǵy ret habarlasqanda telefon nómiri kórinip turdy. Biraz ýaqyttan keıin men álgi nómirdi terip, zvondaı bastadym. Biraq, ar jaǵynan arab tilinde: «Telefon sóndirýli, habarlama qaldyrsańyz bolady» degen jaýap aldym. Tańǵaldym. Germanıada qaıdaǵy arab tili. Bálkim, arab tilinde sóıleıtinderge arnalǵan «sım karta» shyǵar degen de oı keldi.
«Qala men Dala»: – Onyń ólgenin qaıdan estidińiz?
Hosıat Sabýrova: – Jamanat habardy estimeı turyp birneshe kún ózimdi nashar sezinip júrdim. Basym aýyryp, túnimen kóz ilmeı shyǵatynmyn. Bireý meni alqymymnan alyp, qylqyndyryp jatqandaı áserde boldym.
Balasyn joǵaltqan analar ǵana túsinedi meni... Anasy balasynyń ólgenin sezedi. Keıin bildim, ózimdi óte nashar sezingen kúnder balamnyń qazasymen tuspa-tus kelipti. Ony qaýipten qutqara almadym. Qulynym sol...
Bir kúni tún ishinde álgi arabsha sóılegen telefonnan bireý habarlasty. Beıtanys daýys. Tanyǵam joq. Tájik tilinde sóıledi:
– Siz Ábý Ahmadtyń anasysyz ba?
– Joq.
...
– Eshqandaı Ábý Ahmadty tanymaımyn. Men Bahtıerdiń sheshesimin.
– Berik bolyńyz. Ulyńyz qaıtys boldy. Ol – óldi. Búgin jerledik. Sabyr bersin sizge...
Esimnen tanyp qala jazdadym. Qansha ýaqyt jylaǵanym esimde joq, telefonǵa qarasam áli óshpepti. Ar jaǵyndaǵy adam meniń qalaı jylaǵanymdy, qalaı daýys kótergenimdi tyńdap turypty. Telefondy qaıta aldym: «Ulymnyń ólgenin qalaı dáleldeısizder? Qoldaryńda qandaı dálel bar?» – dep aıǵaı saldym. Álgi adam maǵan ulymnyń sýretin jáne oǵan qatysty aqparatty kórýge bolatyn saıtty aıtyp berdi.
«Tym bolmasa onyń denesin jiberińder», – dedim men. «Joq. Bul múmkin emes. Biz ony jerlep tastadyq», – dedi álgi adam. Tańǵaldym. Germanıadan jibere almaıtyndaı ne kórindi?
Ózgesi esimde joq. Týysqandarym ulymnyń áskerı kıimdegi sýreti men ólip jatqany túsirilgen vıdeony alyp kelipti. Kóp ýaqyt sengem joq. El meni aldap júrgendeı kórindi.
«Qala men Dala»: – Sonda onyń osy ýaqytqa deıin Sırıada júrgenin bilmedińiz be?
Hosıat Sabýrova: – Joq. Árıne, Sırıadaǵy jaǵdaıdan habardar edim. Biraq, dál meniń ulym Sırıada júr dep esh oılaǵam joq. Bul bizge qatysy joq alys dúnıedeı kórinetin.
Qazir men týǵan-týystarymmen sóılespeımin. Meni qoldaýdyń ornyna syrt aınaldy. Qıyn shaqta jalǵyz qaldyryp ketti. Olar úshin men – ólgenmin. Keıde ózim de solaı oılaımyn. Men ómirdiń mánin joǵaltym aldym...
[caption id="attachment_13158" align="alignright" width="481"]
Jýrnalıs Anora SARKOROVA[/caption]
Budan keıin men arnaıy organdar tergeýge aldy. Iá, túsinem. Biraq, bul jan tózgisiz dúnıe eken. Bári de bir saýaldy qoıady. «Siz ulyńyzdyń Sırıada júrgenin bildińiz ǵoı? Ol sizge qansha aqsha jiberdi?» – deıdi.
Bul aqparat búkil qalaǵa taralyp ketti. Jeke basynyń qamyn oılaǵan týysqandarym maǵan kelýdi, kóńilimdi suraýdy qoıdy. Qoryqty. Telefondaryn óshirip tastaıtyn. Kóshede kórip qalsa, tanymaıtyn adam sıaqty óte shyǵatyn boldy.
Meni jumystan shyǵara jazdady. «Aryz jaz», – dedi. Bas tarttym. Shynymen de meniń kinám nede?
Áńgimelesken Anora SARKOROVA,
Arnaıy «Qala men Dala» gazeti úshin
