Búgin Almaty qalasynda «Nur Otan» partıasy Tóraǵasynyń Birinshi orynbasary Muhtar Qul-Muhammedtiń tóraǵalyǵymen ótken dóńgelek ústel basyndaǵy kezdesý barysynda bul másele basty taqyrypqa aınaldy, – dep habarlaıdy "Nur Otan" saıty.

Jer reformasyn talqylaýǵa Qazaqstannyń ǵylymı jáne shyǵarmashylyq ıntellıgensıasynyń júzge jýyq ókili qatysty. Olardyń ishinde Qazaqstannyń Ulttyq ǵylymı akademıasynyń tóraǵasy Murat Jurynov, Qazaqstan jazýshylar odaǵynyń jetekshisi Nurlan Orazalın, Halyq ártisteri Bıbigúl Tólegenova, Asanáli Áshimov, Eskendir Hasanǵalıev, Lakı Kesoglý, tanymal ǵalym-akademıkter Tóregeldi Sharmanov, Edil Erǵojın, Amanjol Qoshanov, Naǵıma Aıtqojına men Álıa Beısenova, belgili jazýshylar Smaǵul Elýbaı, Beksultan Nurjekeev pen Valerıı Mıhaılov  jáne de shyǵarmashylyq odaqtardyń jetekshileri men almatylyq JOO rektorlary qatysty.

Sonymen qatar, kezdesýge QR Bilim jáne ǵylym mınıstri Erlan Saǵadıev pen QR Mádenıet jáne sport vıse-mınıstri Ǵalym Ahmedárov qatysty.

Jınalǵandar aldynda sóz alǵan Muhtar Qul-Muhammed Jer reformasy jónindegi komısıa Memleket basshysynyń tapsyrmasymen qurylǵanyn jáne de Jer kodeksiniń qoǵamda úlken daý týdyrǵan birqatar normalaryna Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń ózi moratorıı engizgenin jetkizdi.

«Nur Otan» partıasy Tóraǵasynyń Birinshi orynbasary Elbasynyń jer reformasynyń jalpyhalyqtyq talqylaýyn uıymdastyryp, onyń túpkilikti mánin árbir qazaqstandyq azamatqa jetkizý mindetin qoıǵanyn aıtyp ótti. Engizilip otyrǵan jańalyqtardy jalpyhalyqtyq deńgeıde qarastyrý jumysynda elimizdi qoǵamdyq-saıası jáne áleýmettik-ekonomıkalyq jańǵyrtýda árdaıym aldyńǵy shepte kele jatqan qazaqstandyq ıntellıgensıa aıryqsha oryn alýy tıis.

«Elbasymyz halyqtyq múddeniń ol úshin alǵashqy orynda ekenin taǵy bir márte dáleldedi. Bundaı keń aýqymdy jalpyulttyq dıalog qazaqstandyqtardy mazalap otyrǵan jerge qatysty barlyq máselelerdi sheshýge múmkindik beretini sózsiz», - dedi kezdesý barysynda Muhtar Qul-Muhammed.

Qazaqstan aýmaǵynda aýyl sharýashylyq maqsatta júz mıllıonnam astam gektar alqap paıdalanylady. Jerge jeke menshik ınstıtýty ornaǵannan keıingi 13 jylda osy jerdiń nebári 1,3 mıllıon gektary, ıaǵnı bir paıyzdan sál asatyn alqap satyp alyndy. Qalǵan jerler jalǵa alynyp otyr.

Sheteldik kompanıalardyń Qazaqstanda aýyl sharýashylyq maqsattaǵy jerlerdi jalǵa alý quqyǵy 2003 jyldan beri engizilgen. Qazirgi kezde olar nebári 65 myń gektar jerdi, ıaǵnı 0,065% alqapty jalǵa alýda.

Sol sebepti sheteldikter qazaqstandyq jerlerdi jappaı jalǵa alyp jatyr degen aqparat shyndyqqa saı kelmeıdi.

Muhtar Qul-Muhammed jınalǵandarǵa jerdi jalǵa berý ınstıtýty agrarlyq sektorǵa uzaq merzimdik kapıtal tartý úshin qajet ekenin aıtty. Onsyz aýyl sharýashylyq sektordyń otandyq ekonomıkanyń lokomotıvine aınalýy ekitalaı.

«Nur Otan» partıasy Tóraǵasynyń Birinshi orynbasary azamattardyń alańdaýyna esh negizdiń joq ekenin, sebebi jer máselesine qatysty Memleket basshysynyń ustanymy berik ekenin qadap aıtty. Qazaqstandyq jerdiń shetel azamattary men kompanıalaryna satylýyna Prezıdent túbegeıli qarsy. Bul másele otandyq zańnamada anyq kórsetilgen jáne de onyń saqtalýy qatań baqylaýda.

«Sońǵy ózgeristerge sáıkes sheteldik ınvestorlar úshin aýylsharýashylyq baǵytta paıdalanylatyn jerlerdi buryńǵydaı jalǵa alý múmkindigi saqtalǵan, onyń ózi qatań sharttarmen beriledi. Jalǵa alýdyń eń uzaq merzimi ǵana 10-nan 25 jylǵa uzartylǵan», - dep atap ótti Muhtar Qul-Muhammed.

Zıaly qaýym ókilderi Memleket basshysynyń jer máselesin jalpyhalyqtyq talqylaýǵa shyǵarý jónindegi sheshimin tolyǵymen qoldady.

«Prezıdent osy máseleniń túıinin tarqatty. Memleket basshysy úshin de, barlyq qazaqstandyqtar úshin de jer uǵymy qasıetti mánge ıe. Bizdiń keń-baıtaq jerimizdiń eshbir bóligin eshýaqytta sheteldikter ıelenbeıdi. Degenmen, jer elimizdiń ekonomıkasyna paıda ákelýi tıis. Sheteldik ınvestısıalardy tartyp, aýyl sharýashylyq jerlerdi óńdeýdiń zamanaýı tehnologıalarynan nege bas tartýymyz kerek? Bul durys emes dep oılaımyn. Sol sebepti men sheteldik ınvestorlardyń jerdi jalǵa alýyn qoldaımyn. Ashýǵa boı aldyrmaýymyz qajet», - dedi QR Ulttyq ǵylym akademıasynyń tóraǵasy Murat Jýrınov.

Kezdesýde, sondaı-aq, Qazaqstan jazýshylar odaǵynyń tóraǵasy Nurlan Orazalın sóz aldy. Ol senbi kúni Astanada ótken Jer máselesi jónindegi komısıanyń alǵashqy otyrysynyń nátıjelerin Qazaqstannyń ǵylymı jáne shyǵarmashylyq ıntellıgensıa ókilderi joǵary baǵalaıtynyn aıtyp ótti. Senator komısıa músheleriniń quramy saýatty iriktelgenin aıtty.

«Memleket bashysy óte durys sheshim qabyldady. Jer reformasy jónindegi komısıanyń quramyna qoǵamnyń barlyq salalarynyń, Qazaqstannyń barlyq óńirleriniń ókilderi kirgen. Árbir azamat osy ózekti másele  boıynsha óz pikirin ashyq bildire alady», - dep tolyqtyrdy óz sózin Nurlan Orazalın.

Halyq ártisi Bıbigúl Tólegenova azamattardy jer reformasyn talqylaý kezinde salmaqtylyq saqtaýǵa shaqyryp, táýelsiz Qazaqstannyń qazirgi jetistikteriniń barlyǵy beıbitshilik, turaqtylyq pen birlik arqasynda qol jetkizilgenin atap ótti.

Bedeldi qazaqstandyq ǵalym-ekonomıst Rahman Alshanov jınalǵandardyń nazaryn barlyq damyǵan elderde jer ekonomıkanyń damýy úshin qyzmet etetin qýatty kapıtal ekenine aýdardy.

«Biz ózimizdiń aýyl sharýashylyq jerlerimizdi ınvestısıa tartý quraly retinde qarastyrýymyz qajet. Onyń kómegimen biz agrarlyq sektordy damytyp, astyq ónimdiligin arttyryp, mal basyn kóbeıtý, shıkizat óńdeý kólemin arttyryp, jańa kásiporyndar salyp, eksportqa shyǵarý, on myńdaǵan jumys oryndaryn qurýǵa jáne de osylaısha aýlymyzdyń jaǵdaıyn jaqsartýǵa múmkindik alamyz. Jerimizge degen shynaıy janashyrlyq dep osyny aıt. Óz basym Memleket basshysy aýyl sharýashylyǵyn damytý máselerine qatysty osyndaı zamanaýı kózqaras ustanatynyna qýanyshtymyn», - dep qorytyndylady «Turan» ýnıversıtetiniń rektory Rahman Alshanov.

Qazaqstannyń ǵalymdary, mádenıet men óner qaıratkerleri jer reformasyn halyq arasynda túsindirýge belsene atsalysatynyn aıtty.

«Nur Otan» partıasy osy sıaqty kezdesýlerdi turaqty túrde Qazaqstannyń barlyq óńirlerinde ótkizedi.