Mundaı shoý baǵdarlama dúnıejúziniń barlyq elderinde júrip ótken Bilmese «Qazaqstan daýysyn» uıymdastyrýshylar bilmeýi múmkin. Áıteýir jarnamasynda «buryn sońdy bolmaǵan dúnıe» dep atyn dardaı qylyp kórsetken soń, óz oıymyzdy aıtyp jatqanymyz ǵoı. Bul shetelde san márte uıymdastyrylyp, ábden «tizesi shyqqan» jobalardyń biri (Ulttyq arnanyń shoýmenderi bilmeýi múmkin). Sondyqtan ony teńdesiz jobaǵa jatqyzyp, jer-kókke syıǵyzbaı maqtaýdyń jóni joq. Bizdiń aıtpaǵymyz bul emes. Osy joba bastalǵaly beri rý-rýǵa bólinip kelgen qazaqtar jer-jerge bólinip ádben janyǵyp aldy. Jobaǵa qatysqan jerlesterimizdiń ónerinen buryn «jerlestigin» nazarda ustap, daýys beretin ádet taptyq. Sondyqtan jobany «Qazaqstan daýysy» dep dabyraıtýdyń jóni joq edi.
"Qazaqstan daýysy" jobasy bastalǵaly beri rý-rýǵa bólinip kelgen qazaqtar jer-jerge bólinip ádben janyǵyp aldy. Jobaǵa qatysqan jerlesterimizdiń ónerinen buryn «jerlestigin» nazarda ustap, daýys beretin ádet taptyq.
Jas talanttar da kók jáshikten sońynda qalǵan eline jáýteńdeı qarap, ózine daýys berýin ótingen aıanyshty keıpin kórgende, uıaly telefonmyzdy qolymyzǵa alyp, birlik taýsylǵansha daýys bergenimizdi ózimiz de baıqamaı qaldyq. Óńirdiń namysyn tý etip kótergen baladan aıaǵanymyzdy ıt jesin dedik. Malǵa shóp salynbaı, qora tazanbaı qalsa da «Qazaqstan daýsynyń» kezekti sanyn jibermeı tamashalap, bar daýsymyz ben ystyq yqylasymyzdy habarlamaǵa syıdyryp joldap otyrdyq.
Jurttyń nazaryn aýdarǵan joba barysynda jer-jerge bóliný barsha qazaq mıdaı aralasqan Astana men Almatyda baıqalmaǵan shyǵar. Biraq óńirlerde «Qazaqstan daýysy» eń ótimdi taqyryp bolǵany sózsiz. Kópshilik jas talanttyń ónerin jete túsinbese de jerles ekenin eskerip, qoldaý kórsetip baqty. Osylaısha «aýyldastyń aty ozǵansha, aǵaıynnyń taıy ozsyn» degen ustanymdy berik ustanǵanymyzdy jasyryp qaıtemiz.
Shoý óziniń sharyqtaý sheginine jetkende keıbir talantty jastar ózine tálimgerlerdiń qıanat jasaǵanyn aıtyp saldy. Aıtalyq, Gúlim Júsipbekova kórermenderdiń qoldaýyna ıe bolǵanymen, Medeý Arynbaevtyń talǵamyna jaýap bere almaı, jarysty jalǵastyra almaǵanyna renishti ekenin jasyrmady. Tálimgeri Medeý Arynbaevtyń ózine ádiletsizdik tanytqanyn BAQ arqyly jarty álemge jar saldy. Mýyzkalyq bilimimiz bolmaǵandyqtan bul jerde bálen dep tórelik aıtýdyń orynsyz ekenin túsinemiz. Biraq Medeý Arynbaevtyń el tanıtyn talantty, kásibı ánshi ekenin bilemiz. Sondyqtan Medeýdiń de bir belgeni bolǵany anyq. Áıtpese jas talantqa nesine tálimger boldy deısiz. Dodada tálimgerlerdiń bergen baǵasynyń mańyzy zor bolýy tıis. Óıtkeni olar kásibı maman.
Baýyrjan Retbaevtyń ónerdegi ustazy, ánshi Luqpan Joldasov «Qazaqstan daýysy» jobasy júrgen sátte shákirtine múlde daýys bermegenin aıtty. Kásibı ánshiniń bul sózinen keıin bul joba shynymende "Qazaqstan daýysyn" aıqyndaıtyndaı bıik óner dodasy emes ekenin ańǵarý qıyn emes. Eger «Qazaqstan daýysy» shynmen de jan alysyp, jan berisken doda bolsa, L.Joldasov kirpik qaqpaı baqylar edi.
Biraq zamanýı tehnologıalarǵa arqa súıegen telearna qyzmetkerleri qazir kórermenniń ózin ádilqazyǵa aınaldyryp jiberdi emespe? Qazir telearna saıasatynyń 50 paıyzyn besikten beli shyqpaǵan balalar, erik qýǵan jastar qalyptastyratyn bolǵany jasyryn emes. Óıtkeni reıtıńti solar túzedi emes pe? Eger tehnıkalyq turǵydan múmkindik bolsa, «Qazaqstan daýysyna» daýys bergen adamdardyń arasynan oıy men sózi ornyqty kisini tabý qıyn soǵar edi. Bul rette jobany uıymdastyrýshylar «kópke topyraq shashpańyz» dep shý ete qalýy múmkin. Qalaı desekte, bul aıdaı anyq dúnıe. Máselen, jobada jeńiske jetken Baýyrjan Retbaevtyń ónerdegi ustazy, ánshi Luqpan Joldasov «Qazaqstan daýysy» jobasy júrgen sátte shákirtine múlde daýys bermegenin aıtty. Kásibı ánshiniń bul sózinen keıin bul joba shynymende "Qazaqstan daýysyn" aıqyndaıtyndaı bıik óner dodasy emes ekenin ańǵarý qıyn emes. Eger «Qazaqstan daýysy» shynmen de jan alysyp, jan berisken doda bolsa, L.Joldasov kirpik qaqpaı baqylar edi.
Qazirgi tańda jurttyń bári shoý baǵdarlamalarǵa úıir. Sondyqtan shoý baǵdarlamalar arqyly ultty uıystyrýdyń jolyn qarastyrǵan abzal. Ulttyq arna basshylary jurtty jer-jerge bólip jeliktirgenshe, kópshiliktiń taǵylym túıetin baǵdarlama daıyndaýǵa kúsh salsa jón bolar edi. Qazir telearnalarda aımaqtardyń ónerin jarystyrǵan, el ishinen talantty ánshige izdeý salǵan baǵdarlamalardan aıaq alyp júre almaısyń. Osyndaı baǵdarlamanyń arqasynda qazir ánshilerden úı salatyn deńgeıge jettik. Aýdandy bylaı qoıǵanda qazir ár aýyldyń «Jeke daýysy» men «Eki juldyzy» bar. Eger mundaı shoý baǵdarlamalarǵa shekteý qoımasaq, taıaý bolashaqta jurttyń bárin talantty ánshige aınaldyryp, «jańa esim, jańa daýysty» shetelden eksporttaýymyz múmkin.
Jarbol KENTULY.
