El táýelsizdiginiń tórtinshi jylynda qazaqstandyqtar KSRO tólqujatyn birtindep jeke kýálikke aýystyra bastady. Muny Qazaqstannyń 16 jasqa tolǵan azamatynan bastap paıdalana alady. Kópshiligimiz biletindeı, birneshe ondaǵan jyldar ótken soń, basty sáıkestendirý qujaty birneshe ret ózgeristerge ushyrady.
«2009 jyly jeke kýálikke jeke sáıkestendirý kody boıynsha derekter engizilip, on jyl saıyn aýystyrylatyn ózgeris paıda boldy. Odan keıin 2012 jyly Qazaqstan Respýblıkasy azamatynyń jeke kýáligi taǵy aýystyryldy, bul jolǵy jańalyq - qujatqa arnaıy chıp ornalastyryldy», - dep túsindirdi Almaty qalalyq polısıa departamenti baspasóz qyzmeti basqarmasy basshysynyń orynbasary Erkin Ótegenov.
Endi azamattardyń jeke derekterin jınaý maqsatynda Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyqtarynda jeke kýálikterdi usynýǵa baılanysty saýsaq izderin jınaıtyn arnaıy skanerler ornatý josparlanýda. Saýsaq izderin birinshi bolyp 16 jastaǵy qazaqstandyqtar, sondaı-aq elde turaqty qonystanǵan sheteldikter men azamattyǵy joq adamdar beredi. Málimetter bazasy İshki ister mınıstrligi men UQK-de qoljetimdi bolady. Joba kelesi jyldan jumys isteı bastaıdy.
«Bıometrıalyq qujattar bıometrıalyq sáıkestendirý júıesin qurýǵa jáne engizýge, qujattardy qoldan jasaýdan qorǵaýǵa, lańkestik jáne ekstremıstik qaýip-qaterlerdiń kúsheıýi jaǵdaıynda qaýipsizdik sharalaryn arttyrýǵa, qylmyspen kúres oqıǵalaryn sátti sheshýge múmkindik beredi. Saýsaq izin tirkeý jeke basyn anyqtaý jáne rastaý maqsatynda júrgiziledi», - deıdi İİM Kóshi-qon qyzmeti komıtetiniń erekshe tapsyrmalar jónindegi aǵa ınspektory Aıgúl Qańlybaeva.
Damyǵan elderdiń álemdik tájirıbesine kóz júgirtsek, mundaı tıimdi jumystardyń júıeli jolǵa qoıylǵanyn ańǵarýǵa bolady. Máselen, AQSH-ta azamatyna beriletin tólqujattarda 2004 jyldan bergi qujat ıesi týraly bıometrıalyq aqparat, onyń ishinde saýsaq izi bar chıp ornatylǵan. Ulybrıtanıada da mundaı ınovasıalar 2006 jyly, Germanıada 2010 jyly, Qytaıda 2013 jyly keńinen qoldanyla bastady. Saýsaq izin tirkeý postkeńestik keńistiktegi elderde burynnan qoldanylyp keledi. Belgili bolǵandaı, qazaqstandyqtardyń kópshiligi mundaı zamanaýı jańalyqtardy engizýden habardar emes.
Taǵy bir mysaldy alǵa tarta ketsek, bir qylmystyq oqıǵany anyqtaý boıynsha eki birdeı adam delik. Bireýi ekinshisi bolyp kórinýi múmkin. Buǵan jol bermeý úshin saýsaq izi arqyly anyqtaý ońaıǵa túsedi. Degenmen, qazir «Elektrondyq úkimet» portalynyń «Ashyq quqyqtyq aktiler» bóliminde tólqujat pen jeke kýálikti berý, aýystyrý, qaıtarý, alyp qoıý jáne joıý erejeleri talqylanýda. Qujatty İshki ister mınıstrligi ázirlegen.
Azamattyń elektrondyq sıfrlyq qoltańbasy saqtalatyn chıp jaqyn arada saýsaq izi túrindegi qujat ıesi týraly jańa biregeı aqparatpen tolyǵady. Jaqynda tólqujatqa, jeke kýálikke qosymsha elektrondy kod engiziledi.
https://dalanews.kz/bas-takyryp/88925-nurken-asanov-qogamdy-ulylardyng-osie
https://dalanews.kz/saraptama/88935-feyk-aqparat-taratyp-qarzhy-piramidas
