Almatyda kásipker joldastarymyzben qazirgi daǵdarys, Qazaqstannyń ekonomıkalyq turǵydan erteńi jaıly sarapshylardyń boljamy men pikirlerin ortaǵa salyp, ádemi  áńgime órbitip otyrmyz. Áńgimeniń bir sheti aınalyp únemdeýge kelip tireldi. Danıar atty kásipker inim «shetelde zaýyty bar bir iri kásipker joldasymmen Amerıkada júrmiz» – dep bastady áńgimesin. Amerıka – jan-jaqty damyǵan el. Ol jerdegi iri kásipkerlermen kezdesýlerimiz ótip jatyr. Aıfonnyń eli bolǵan soń, bos ýaqytymyzda APPLE-diń arnaıy fırmalyq dúkenine bas suqtyq. Aıfonnyń sońǵy shyqqan nusqasyn qolyma alyp qyzyqtap turmyn. Satyp alýǵa degen nıetimdi baıqaǵan álgi iri kásipker joldasym janyma kelip: «Kimge almaqsyń?» – dedi. Men: «Ózime» – dedim. Ol bolsa: «Qazir qoldanyp júrgen telefonyńdy bershi?» – dedi. Telefonymdy qolyna alǵan soń aramyzda mynandaı dıalog órbidi:

– Muny qashan alyp ediń?

– Alty aı buryn.

– Telefonyń anaý aıtqandaı eski emes eken. Endeshe bul jańa telefondy ne úshin almaqsyń?

– Mynaý endi Aıfonnyń sońǵy shyqqan túri ǵoı.

– Alty aı buryn alǵan myna telefonyńnyń barlyq fýnksıalary men múmkinshilikterin qoldanyp júrsiń be?

– Joq.

– Al myna shyqqan sońǵy nusqasynda qazirgi qolyńdaǵy telefonyńda joq, biraq sen qoldanǵyń kelgen qandaı fýnksıa, ıakı múmkinshilik bar?

– Eshqandaı

– Olaı bolsa, bul telefondy ne úshin alaıyn dep tursyń?

Aramyzda bolǵan áńgimeden keıin men únsiz ǵana telefondy ornyna qoıyp, dúkennen shyǵyp kettim. Aıtqan ýájderi rasymen de óte oryndy edi. Qolymdaǵy telefonymnyń ary ketse 5-6 fýnksıasyn ǵana qoldanamyn. Jańasyn alsam da qoldanatynym sol fýnksıalar. Endeshe sońǵy nusqasyn alýym jaı ǵana ysyrap pen maqtan úshin edi. Jańaǵy iri kásipker únemshildikti ómiriniń negizgi qaǵıdasyna aınaldyrǵan jan bolatyn. Keıinnen bildim, ýaqyty tyǵyz bolmasa, ushaq emes, únemi poıyzben júredi eken. Úıdegi qoldanatyn sýdy da únemdeý úshin smesıtelderine de arnaıy qondyrǵy ornatqan kórinedi.

Joq kezde únemdeý ońaı. Al bar kezde she? Alla elshisiniń (s.a.ý.): «Teńizdiń jaǵasynda dáret alsań da, sýdy ysyrap qylma!» degeni qandaı ǵajap qaǵıda?! Kisini únemdeýge úıretedi. Ony ómirlik prınsıpke aınaldyrýǵa shaqyrady. Teńizdiń jaǵasynda ysyrap jasamaǵan adam, bylaıǵy kezde odan tipten aýlaq júredi. Áıtpese, teńiz sýyn molynan, erkin qoldanǵannan onyń sýy azaımasy anyq. Biraq kisini ysyrapshyldyqqa jeteleıtini sózsiz.

«Ekonomıka» degen sózdiń ózi únemdeý degennen shyǵady. Endeshe tek daǵdarys kezinde emes, jalpy jaǵdaıda da memleket te, ony quraǵan mekemeler men jekelegen adamdar da únemshildikti úırengen kezde ǵana ekonomıkamyz shynaıy damý jolyna túsedi.

Únemshildikti ómiriniń basty qaǵıdasyna aınaldyrǵan álgi kásipkerdiń jylyna mıllıondaǵan dollaryn qaıyrymdylyqqa beretinin, jumysyna 1-2 saǵat buryn kelip, toǵyzǵa deıin kúndelikti Quran duǵalaryn, arnaıy rýhanı mazmundaǵy kitaptaryn oqıtynyn estigenimde, mine Alla súıgen naǵyz taqýa jan dedim eriksiz. Nege? Óıtkeni únemshil adamnyń jomart bolýy sırek jaǵdaı. Eki kereǵar jaqsy qasıettiń bir-birine kóleńkesi  túspeı, bir kisiniń boıynan tabylýy – shynaıy taqýalyq bolmaq. Al qat-qabat jumys ortasynda júrip, rýhanı dúnıesine ýaqyt taba bilýi – kópke úlgi bolarlyq tamasha qasıet.

Qaırat Joldybaı.

Islam.kz