Jeti ózeni toǵysqan ólkede, jaýyryny jerge tımegen ulttyń ulandaryn shyńdaý maqsatynda túrli sporttyq sharalar júzege asýda. Al, kil júırikter top jaratyn alamanǵa sańlaqtardy daıyndaý úshinde, aranaıy «Altyn orda» qurylýy tıis. Bul rette, óńir basshylyǵy nysanadan múlt ketpedi.
Oǵlandardyń basyn bir arnaǵa toǵystyrý maqsatynda, 2019 jyldyń naýryz aıynda Almaty oblysynyń jaýyngerlik óner qaýymdastyǵy qurylǵan-dy. Atalǵan birlestikke 16 oblystyq sport federasıalary kiredi. Bir shańyraqtyń astynda toptastyrylǵan sporttyq ujym júıeli ister atqaryp keledi. Sonyń bir dáleli, 2019 jyly mamyr aıynda oblystyq jaýyngerlik óner festıvalin uıymdastyrǵanyn atap aıtýǵa bolady. Buǵan barlyq 16 federasıa qatysqan bolatyn.
Aınalasy eki jyldyń ishinde Almaty oblysyndaǵy jaýyngerlik óner asosıasıasyndaǵy sport túrleri boıynsha top jarǵan sportshylardyń jetistigi aýyz toltyryp aıtarlyqtaı.
– Bizdiń saıyp qyrandarymyz, osy ýaqyt ishinde Azıa oıyndarynan 2 altyn, 3 qola medal. Álem chempıonattarynan 78 altyn, 54 kúmis, 57 qola júlde, Azıa chempıonattarynda 63 altyn, 17 kúmis, 21 qolany qanjyǵaǵa baılady. 85 sportshy halyqaralyq deńgeıdegi sport sheberi. 115-i QR sport sheberi dárejesinge jetip otyr, – deıdi Almaty oblysy boıynsha jaýyngerlik óner qaýymdastyǵynyń jetekshisi Aıdos Ábilmájinuly.
Aımaqta, sport salasyna qajetti kóńil bólinýde. Onyń aıqyn kórinisi, eldi mekenderde zamanaýı keshen qurylysynyń bastaý alýy. Kezedesý barysynda Rýstam Alı:
– Oblysymyzdyń barlyq aýdandarda dene shynyqtyrý-saýyqtyrý kesheni salynýda. Búginde onyń sany 11-ge jetti. Taǵy beseýi bıylǵy jyly qoldanysqa beriledi. Oblystyq sport basqarmasynyń usynysymen 8 shaǵyn dene shynyqtyrý-saýyqtyrý keshenin salý josparlanǵan. Mundaı nysan halyq sany 3 myńnan asqan shalǵaı aýyldy mekenderde boı kóteredi. Aldaǵy tańda osy baǵytta jumys jasalyna beredi, – dep aıtty.
Elimizde jaýyngerlik ónerden bólek, atadan balaǵa mura bolyp qalǵan ulttyq qundylyǵymyz, qazaq kúresin respýblıkalyq jáne halyqaralyq arenada damytý jumysyda jolǵa qoıylǵan.
Atalǵan mejeni baǵyndyrý maqsatynda «Qazaq kúresi» federasıasy quryldy. Sondaı-aq, «Qazaq kúresi» qaýymdastyǵynynyń Prezıdenti Kárim Másimovtyń qoldaýymen «Qazaq kúresi akademıasy» esigin aıqara ashqan edi. Osy arqyly sport salasynda, ǵylymı-praktıkalyq bazany nyǵaıtyp, mamandardyń biliktiligin arttyrý kózdelgen.
Sonymen qatar, «Rýhanı jańǵyrý qazaqstandyq qoǵamdyq damý» ınıstıtýtymen birlese otyryp, «Qazaq kúresi» arnaıy tujyrymdamasy daıyndalǵanyn atap ótken jón. Joba, ulttyq kúresti nasıhattaý arqyly, qazaq halqynyń biregeıligin saqtap, álemdik deńgeıde Qazaqstannyń oń ımmedjin qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan.
Ulttyq sporttyń bedelin kóterýge arnalǵan is-sharalar legi munymen tolastar emes. Aǵymdaǵy jyly alǵash ret, «Úzdikterdiń úzdigi!» atty Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń kýbogy úshin saıys uıymdastyrylady. Atalǵan doda da 8 salmaq dárejesinde sportshylar baq synaıdy. Solaısha, elimizdiń bas palýany anyqtalady.
Jıyn barysynda, Almaty oblysynda «Bóri» atty qazaq kúresi federasıasy, qoǵamdyq birlestigi qurylǵany tilge tıek etildi. Birlestik 2013 jyly 25 sáýirde zańdy túrde tirkelgen. Búgingi kúni federasıada 1500-den astam sportshy tirkelgen. Qazirde 56 jattyqtyrýshy jumys isteıdi, onyń 4-i joǵary sanatty. Jalpy oblys boıynsha, 17 aýdan, 2 qalada qazaq kúresi bólimderi jumys isteıdi. Olardyń barlyǵy arnaıy jabdyqtarmen qamtylǵan. Bul rette, oblystyq sport basqarmasynyń jan-jaqty qoldaý bildiretindigin basa aıtqan abzal.
Alqaly otyrysqa arnaıy kelgen, «Qazaqstannyń jaýyngerlik óner qaýymdastyǵy» jáne «Qazaq kúresi» qaýymdastyǵynyń bas dırektory Abat Samatuly, qaladaǵy sport nysandarynyń jaǵdaıyna joǵary deńgeıde baǵa berip, aımaq áleýeti týraly sóz qozǵady.
– Men Taldyqorǵanǵa araǵa on jyl salyp kelip otyrmyn. Shahar kórikti túrde damyǵan. Kórseń kóziń toıady. Birqatar. sporttyq nysandardyń boı kótergeni sportshy qaýym úshin úlken qýanysh. Óńir halqyna, ásirese jastardyń jan-jaqty jetilýine yqpal etip oytrǵan oblys basshylyǵyna alǵysymdy bildiremin. Sporttyń qaı túri bolmasyn erekshe. Sonyń ishinde bizdiń ultymyzdyń qanymen bite qaınasqany qazaqsha kúres. Bul bizdiń maqtanyshymyz, – dep túıindedi Abat Imambaev.