Alash ustanymy

Dalanews 28 naý. 2017 13:01 1477

Jýyrda Qyzdar ýnıversıtetiniń ustazy, QR Joǵary oqý ornynyń úzdik oqytýshysy, Y.Altynsarın atyndaǵy tósbelginiń ıegeri, fılologıa ǵylymdarynyń doktory Rýda Zaıkenovanyń «HH ǵasyr basyndaǵy ádebıet jáne Alash ustanymy» atty kitaby jaryq kórdi.

Ǵalymnyń bul eńbegi HH ǵasyrdyń basyndaǵy táýelsizdik jolynda mert bolǵan Alash qaıratkerleriniń ulttyq ustanymyna negizdelgen. Onda HH ǵasyrdyń basyndaǵy áleýmettik jaǵdaı men rýhanı ómirdegi  ózgerister jáne sol kezeńniń qaıtalanbaıtyn tulǵalary arqyly ulttyq damýdyń kórkemdik keńistigi ǵylymı-ádistemelik turǵydan sarapqa salynǵan.

[caption id="attachment_25262" align="alignleft" width="241"] Rýda Zaıkenovanyń kitaby[/caption]

– Alash pen Alashordaǵa baılanysty kózqarastyń jańa tynysy ashyldy. Eliniń erteńin oılaǵan Alash alyptarynyń ustanymyn zamannyń kókeıkesti máselelerimen sabaqtastyra otyryp, qazaq topyraǵyndaǵy búgingi jańǵyryǵyn álemdik ádebıet aýqymynda túlete bilý – óte kúrdeli másele. Bul oqýlyqtyń ereksheligi, birinshiden, úsh baǵyt: kúresker-ultshyldyq, dinı-mıllátshildik baǵyt, aǵartýshy-demokrattyq baǵyt ókilderi boıynsha alyp tulǵalardyń ómirbaıandary men shyǵarmashylyq eńbekteri júıelenip berildi. Iaǵnı, úsh topqa bólip, jiktep berildi. Ekinshiden, HH ǵasyr basyndaǵy ádebı úrdis pen onyń tulǵalary bir shoqatqa shoǵyrlandyryldy. 50-ge jýyq qalamgerdiń ómiri men shyǵarmashalyǵy búgingi oqytýdyń ınovasıalyq talabyna saı birinshi ret tutas usynylyp otyr.  Sonymen qatar, kitapta Alash urandy ádebıettiń kóshbasshylarymen birge tize qosyp, keleshek urpaq qamy úshin kóptegen maqala jazyp, taýqymetti ómir azabyn birge kóterisken S.Asfendıarov, H.Ǵabbasov, M.Shoqaı, M.Tynyshbaıuly, S.Amanjolov, B.Qulmanov, B.Mámetov syndy   kórnekti tulǵalar týraly da málimetter berdim. Oqýlyqta sondaı-aq, HH ǵasyrdyń basyndaǵy baspasóz máselesi men  sal-seriler poezıasy da tolyq qamtylyp, birshama shyǵarmalar kontekstik oqý ádisi boıynsha berildi, – dedi avtor R.Zaıkenova. Uzaq jyldar eńbegin arnaǵan ǵalymnyń aıtýynsha, bul oqýlyq Alash Ordanyń 100 jyldyq mereıtoıyna arnaıy tartýy.

Kitap «Qazaq ádebıeti tarıhy» kýrsy boıynsha joǵary oqý oryndarynda oqylatyn dáristerde, semınarlarda, praktıkalyq sabaqtarda paıdalanýǵa jáne arnaýly kýrs júrgizýge kómekshi qural retinde qazaq ádebıeti men tarıhy pánderiniń muǵalimderine, stýdentterge, joǵary synyp oqýshylaryna, sondaı-aq jalpy ádebıet súıer  kópshilik qaýymǵa arnalǵan.

Atap óte keteıik, bul eńbek Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń Ǵylymı keńesinde jáne Abaı atyndaǵy QazPÝ-dyń «Bilim» tobyndaǵy mamandyqtar boıynsha oqý-ádistemelik birlestiginde talqylanyp, QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń memlekettik grıfin alǵan.

Oqýlyq «Mektep» baspasynan 500 danamen jaryq kórdi.

Keleshek urpaqtyń azattyǵy jolynda qasyq qanyn aıamaı, armanda ketken arystarymyzdyń erlik isterimen, olardyń ulttyq mádenıetimiz ben ádebıetimizge qosqan ólsheýsiz úlesterimen jete tanysýda bul oqýlyqtyń mańyzy zor. Ótken kúnińdi, tarıhyńdy bilmeı, keleshektiń kemel bolaryna sený qıyn. Ótkenimizdi óshirmeı, keleshekke amanat etý paryzymyz. Sonda ǵana bizdiń jastarymyz jahandanýdyń shylaýyna ketpeı, elin, jerin shyn súıetin patrıot bolyp qalyptasyp, azattyq pen bodandyqtyń ara jigin ajyratyp, sol arqyly tarıhtyń ashshy sabaǵyn salmaqtaı otyryp, egemendigimizdi baǵalap, táýelsizdiktiń irgesin bekitýge qyzmet eteri sózsiz.

 

«Qyzdar ýnıversıteti»  medıa ortalyǵy

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar