Қазақстан экономикалық өсуді арттыруға және шетелдік инвестицияларды тартуға ұмтылған кезде өз шекарасынан тысқары жерлерде де реформалар бағытын белгілеп отыр.
«Президент Қасым-Жомарт Тоқаев осы айдың басында халыққа жолдауында баяндаған жоспар елдің алдағы үш жылдағы дамуының нақты көрінісін береді және аймақтық даму мен ынтымақтастыққа кеңірек әсер етеді» деген ол Еуропа мен Азияның қиылысында стратегиялық тұрғыда орналасқан Қазақстан ежелден бері тасымалдау мен сауда үшін шешуші байланыс нүктесі екенін айтты.
Шынында да, Қытай мен Орталық Азиядан Еуропаға тасымалданатын тауарлардың көлемі бойынша өлшенетін 80 пайыздан астамы Қазақстан арқылы өтеді.
Біздің жаңа экономикалық күн тәртібімізде Үндістан мен Еуропаны байланыстыратын «Солтүстік-Оңтүстік» халықаралық көлік дәлізі және Қытай мен Еуропаны осы жолдар арқылы байланыстыратын «Орталық дәліз» деп те аталатын Транскаспий халықаралық көлік жолы бойындағы инфрақұрылым мен логистикаға инвестиция салуға елеулі мән беріледі. Каспий теңізі және Түркия, Грузия және Әзірбайжанды қоса алғанда елдер.
Екі бағыт Қазақстан арқылы өтеді, бірақ біздің ел үшін ғана маңызды емес, сонымен қатар Еуропа мен Азия арасындағы халықаралық сауда мен ынтымақтастықты дамыту үшін маңызды болады.
Транскаспий бағыты бойынша жүк тасымалдау орта мерзімді перспективада бес есеге артуы мүмкін. Өткен жылы бұл арна арқылы жүктерді ауыстырып тиеу екі есеге артып, шамамен 1,7 миллион тоннаны құрады. 2023 жылдың алғашқы бес айында жүк тасымалы өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда тағы 64%-ға өсті.
Президент 2030 жылға қарай Орта дәліздің өткізу қабілетін жылына 500 мың жүк тасымалдау контейнеріне дейін ұлғайтуды жоспарлап отырғанын мәлімдеді. Бағыт Ресей арқылы өтетін Солтүстік дәлізден шамамен 2 000 шақырымға қысқа. Бұл Қытай мен Еуропа арасындағы транзит уақытын қысқартуы керек.
Транскаспий бағытын одан әрі дамытуға ықпал ету үшін біз Қытаймен шекаралас Бақтыда жаңа құрғақ порт салуды жоспарлап отырмыз.
Біз сондай-ақ Каспийдегі Ақтау портындағы контейнерлік торапты дамытуды және Орта дәліз бойымен Қара теңіздегі порттың өткізу қабілетін кеңейтуді жылдам қадағалап жатырмыз. Қытайдың Сиань және Грузияның Поти қалаларында Қазақстанға бағытталған терминалдардың құрылысы жүріп жатыр. Сондай-ақ бірнеше жаңа ішкі пойыз желілері салынуы керек.
Трансконтиненталды сауда жолдарының кеңеюін геосаяси бәсекелестіктің жаңа Ұлы ойынының басы деп қате түсінбеу керек. Президент Тоқаев өз жолдауында атап өткендей, көліктік әлеуетімізді толық ашудың кілті барлық көршілес елдермен, соның ішінде Ресеймен де, Қытаймен де сындарлы және тату қарым-қатынастарды сақтауда жатыр.
Өткен жылы Қазақстан рекордтық сауда көлемін 136 миллиард долларды құрады, оның ішінде 84 миллиард доллары экспортқа тиесілі. Ресурстарды өндіру біздің негізгі экономикалық тірегіміз болып қала берсе де, әртараптандыруға маңызды басымдық түсіп отыр.
