جيىندى اشقان ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى تاكير وسپان ۇلى بالىقبايەۆ حاكىم ابايدىڭ 175 جىلدىعى قازاق رۋحانياتىن الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرگەن ايتۋلى مەرەيتوي بولعانىن ايتا كەلىپ، اباي ەسىمىن 85 جىلدان بەرى بيىك كوتەرىپ كەل جاتقان وقۋ ورنىنىڭ اتالعان مەرەيتويعا بايلانىستى اتقارعان جۇمىستارىنا توقتالدى.
حالىقارالىق TURKSOY ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى دۇيسەن قاسەيىنوۆ اتالعان ۇيىمنىڭ قازاق ويشىلىنىڭ مەرەيتويىنا بايلانىستى جۇزەگە اسىرعان ءىس-شارالارى تۋرالى ءسوز ەتتى.
– قازاقستاننىڭ ەڭ العاشقى وقۋ ورنى، ۇلتتىڭ ۇلى اقىنى ابايدىڭ اتى بەرىلگەن، قازاق اعارتۋشىلىعىنىڭ قاراشاڭىراعى اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە سىزدەرمەن كەزدەسكەنىمە اسا قۋانىشتىمىن، – دەدى د. قاسەيىنوۆ. – وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، 2020 جىلى تۇركى الەمىندە ءۇش ۇلكەن مەرەيتوي قاتار كەلىپ، ونى بۇكىل الەم حالىقتارى بىرىگىپ اتاپ ءوتتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇسىنىسىمەن تۇركى الەمىنىڭ ۇلى عالىمى ءال-فارابيدىڭ 1150 جىلدىق مەرەيتويى، تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇسىنىسىمەن ءجۇسىپ بالاساعۇننىڭ «قۇتادعۋ بىلىك» داستانىنىڭ 950 جىلدىعى حالىقارالىق يۋنەسكو ۇيىمىنىڭ 2020 جىلى اتاپ وتىلەتىن حالىقارالىق مەرەيتويلار تىزىمىنە ەنگىزىلدى.
2019 جىلى قىرعىزستاننىڭ وش قالاسىندا وتكەن TURKSOY-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ مادەنيەت سالاسى مينيسترلەرىنىڭ 37ء-شى تۇراقتى كەڭەسىندە، قازاقتىڭ ۇلى اقىنى اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ تۋعانىنا 175 جىل تولۋىنا وراي، حالىقارالىق TURKSOY ۇيىمى اياسىندا 2020 جىلدى «تۇركى الەمىندە اباي قۇنانباي ۇلى جىلى» دەپ جاريالاۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعان ەدى. اتاۋلى جىل اياسىندا حالىقارالىق TURKSOY ۇيىمى اباي اقىننىڭ مەرەيتويىنا ارنالىپ الەمدىك ارەنادا، تۇركى ەلدەرىندە وتكىزىلگەن ءىرى جوبالاردىڭ نەگىزگى ۇيىمداستىرۋشىسى بولدى.
ءبىزدىڭ ۇيىمنىڭ وتكەن جىلعى ەڭ العاشقى شارالارى دا اباي اتامىزدى ۇلىقتاۋدان باستالدى. باقىتىمىزعا قاراي، الەمدىك پاندەميا باستالماي تۇرىپ، جىلدىڭ باسىندا «اباي جىلىنىڭ» اشىلۋ شارالارىن تۇركيادا جانە ەۋروپا ەلدەرىندە وتكىزىپ ۇلگەردىك. ەڭ قىزىعى، ەۋروپا ساحنالارىنداعى اباي اندەرىنە ارنالعان كونسەرتتەرىمىز بەتحوۆەننىڭ 200 جىلدىق مەرەيتويىمەن سايكەس كەلىپ، ەۋروپالىق كورەرمەن شىعىس ويشىلى مەن باتىس كومپوزيتورىنىڭ شىعارماشىلىعىن سالىستىرا تىڭداۋعا تاماشا مۇمكىندىك الدى. بۇدان كەيىن دە قازاقتىڭ باس اقىنى تۋرالى ونداعان ونلاين وتىرىستار مەن كەرەمەت كونفەرەنسيالاردىڭ تالايىن ۇيىمداستىرۋعا ۇيىتقى بولدىق.
ال، ۇلى دالادان شىعىپ الەمدىك وركەنيەتكە ۇلەس قوسقان ەڭ بەلگىلى تۇلعالاردىڭ ءبىرى، اتاقتى فيلوسوف، ۇلى عالىم، وركەنيەت دەڭگەيىندەگى ويشىل ءابۋناسىر ءال-فارابي بابامىزدىڭ مەرەيتويى قۇرمەتىنە انكارا ۋنيۆەرسيتەتىندە ءال-فارابي اتىندا ۇلكەن كونفەرەنس-زالدى اشىپ، سوعان وراي عالىم ەڭبەكتەرىنىڭ كورمەسى مەن حالىقارالىق كونفەرەنسياسىن ۇيىمداستىردىق. سونداي-اق، ستامبۇل ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءال-فارابي اتىنداعى عىلىمي ورتالىعىنىڭ عالىمدارى ازىرلەگەن ءال-فارابيدىڭ «مۋزىكا تۋرالى ۇلكەن كىتابىن» باسپاعا دايىندادىق.
تۇركىتىلدەس حالىقتاردىڭ مادەنيەت سالاسىنداعى تۇڭعىش حالىقارالىق ۇيىمى TURKSOY-دىڭ باستى ماقساتى – تۇركى تەكتەن تۋىپ، ادامزات اقىل-ويىنىڭ دامۋىنا اتسالىسقان،ءتۇبى ءبىر تۋىس ەلدەردىڭ بارىنە ورتاق وسىنداي ۇلى تۇلعالاردى ۇلىقتاۋ. ويتكەنى، تاريحتا قيان شەتى قيىر شىعىستان باستالىپ، باتىس ەۆروپاعا دەيىنگى ۇلانعايىر ايماقتا سانسىز مەملەكەتتەر مەن يمپەريالاردىڭ قۇرۋشىسى بولعان حالىقتىڭ بۇگىنگى ۇرپاعى اتالارىنىڭ ادامزات وركەنيەتى مەن مادەنيەتىنە، عىلىمى مەن ادەبيەتىنە دە ولشەۋسىز ۇلەس قوسقانىن ءبىلۋى ءتيىس.
بۇگىنگى كەزدەسۋ اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنىڭ قورىتىندىسى رەتىندە وتكىزىلىپ وتىر. بۇل شارانى وتكىزۋ ءۇشىن قازاقستانداعى اقىن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان ءىس-شارالاردىڭ نەگىزگى ۇيىمداستىرۋشى بولعاندىقتان اباي ۋنيۆەرسيتەتىن ارنايى تاڭداپ الدىق. ءقازىر سىزدەردىڭ الدارىڭىزدا حالىقارالىق TURKSOY ۇيىمى جاريالاعان «اباي» البومىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءراسىمىن وتكىزەمىز.
بۇل – ءبىزدىڭ ءىرى سەريالى جوبامىز. جوبانىڭ ماقساتى - ادەبي تۋىندىنى قىلقالام شەبەرىنىڭ كوزىمەن تانۋ، جازۋشىنىڭ ادەبي شىعارمالارىن كوركەمسۋرەت، كەسكىندەمە ونەرى ارقىلى تانىتۋ، سونداي-اق، تاريحي تۋىندىلار مەن زاماناۋي ەڭبەكتەردى ءبىر البومعا بىرىكتىرۋ. جيناققا وتكەن عاسىرداعى جانە قازىرگى زامانعى بەلگىلى وتاندىق قىلقالام شەبەرلەرىنىڭ اباي شىعارمالارىن وقي وتىرىپ دۇنيەگە اكەلگەن كوركەمسۋرەت تۋىندىلارى ەنگىزىلدى. «اباي» جيناعى –قازاقتىڭ ۇلى اقىنى اباي قۇنانباي ۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنا دايىنداعان حالىقارالىق TURKSOY ۇيىمىنىڭ ارنايى سىيى.
سونداي-اق، وسى اتاۋلى جىلدىڭ قورىتىندىسىنا ارناپ ءبىزدىڭ ۇيىم «حالىقارالىق اباي مەدالىن» جانە قۇرمەت گراموتاسىن شىعاردى. بۇل مەدال مەن گراموتا ۇلت مادەنيەتىنىڭ دامۋىنا ەڭبەك سىڭىرگەن تۇلعالارعا بەرىلەدى. بيىل اباي جىلىنا ارناپ اكادەميالىق باسىلىم، تىڭ زەرتتەۋلەر، كىتاپتار مەن ماقالالار دايىنداعان عالىمدار مەن وسى عىلىمي شىعارماشىلىق جۇمىستاردى ۇيىمداستىرعان باسشىلاردىڭ ەڭبەگىن ەسكەرۋگە تىرىستىق.
بىزگە وسىنداي شارانى ۇيىمداستىرۋعا مۇمكىندىك جاساعان اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەدوگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇجىمىنا، ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى تاكير وسپان ۇلى بالىقبايەۆ مىرزاعا شەكسىز العىسىمدى ايتامىن. – وسىلاي دەگەن د.قاسەيىنوۆ «اباي» البومىن كوپشىلىككە تانىستىرىپ، ونىڭ لەنتاسىن قيعىزدى. سونداي-اق ول اباي شىعارمالارىن ناسيحاتتاۋعا ۇلەس قوسقان ازاماتتاردى «اباي» مەدالىمەن جانە ارناۋلى گراموتالارمەن ماراپاتتادى.
جيىندا ءسوز العان قازاقستان جازۋشىلدار وداعى باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى ۇلىقبەك ەسداۋلەت قازاقتىڭ مادەنيەتىن، ادەبيەتىن، مۋزىكاسىن تۇركى الەمىنە تانىتۋعا زور ۇلەس قوسىپ جۇرگەن د.قاسەيىنوۆ باسقاراتىن TURKSOY ۇيىمىنا العىس ايتتى. ج.دادەبايەۆ، م.مىرزاحمەت ۇلى، س.قاسقاباسوۆ جانە باسقا دا عالىمدار اباي ەڭبەكتەرىن تۇركى دۇنيەسىنە كەڭىنەن تانىتىپ وتىرعان TURKSOY ۇيىمى مەن ونىڭ باس حاتشىسى د.قاسەيىنوۆتىڭ ەڭبەگىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
جيىنعا قاتىسۋشىلار ءىس-شارانى ۇيىمداستىرۋعا بەلسەنە اتسالىسقان ن.كەلىمبەتوۆ اتىنداعى تۇركىتانۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى اسقارجان تۇرعىمبايەۆ پەن تاربيە دەپارتامەنتىنىڭ باسشىلىعىنا العىس ايتتى.
مىرزاحان احمەتوۆ، اباي اتىنداعى قازۇپۋ قوعاممەن بايلانىس ءبولىمىنىڭ باستىعى.
