ءبىزدىڭ بايقاعانىمىز، قۇرعاق ءسوز ەمەس، ەل بولاشاعىن ەلەڭ ەتكىزەتىن وتكىر ماسەلەلەر مەن ۇلت بولاشاعىنا ارنالعان جوسپار بولىپ تابىلادى. ونىڭ نەگىزگى مازمۇنىندا ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك، ءبىلىم، تاربيە، عىلىم، ەكولوگيا، دەموگرافيالىق، ونەركاسىپ ت.ب. ماسەلەلەردى شەشۋ باعىتىن قۇرايدى. ياعني دۇنيەجۇزىندەگى احۋالدى تالداي وتىرىپ: «تەحنولوگيالىق باسەكە قىزىپ تۇر. بارلىق جەردە رەسۋرستار ءۇشىن تالاس ءجۇرىپ جاتىر. كليماتتىڭ وزگەرۋى، ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى جانە دەموگرافيالىق تۇرعىدان ورنىقتى دامۋ ەڭ وزەكتى ماسەلەگە اينالدى.
ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ادامزات تاريحىندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان سىن-قاتەرلەر مەن تۇبەگەيلى وزگەرىستەر ءداۋىرى باستالدى. وسىنداي اسا ماڭىزدى شاقتا زور ەكونوميكالىق سەرپىلىس جاساۋعا ەلىمىزدىڭ تولىق مۇمكىندىگى بار. ول ءۇشىن ءبىز بىرتىندەپ جاڭا ەكونوميكالىق ۇلگىگە ءوتۋىمىز كەرەك. بۇل جۇمىستى باتىل جۇرگىزۋىمىز قاجەت. باستى ماقسات – قاعاز جۇزىندەگى بيىك جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋ ەمەس، شىن مانىندە حالىقتىڭ تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋ بولۋعا ءتيىس»، – دەيدى. دەمەك، جالاڭ پايىزدىق وسۋدەگى جالعان دەرەكتەر ەمەس، شىنايى حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جانە تۇرمىس جاعدايىن جاقسارتۋ قاجەتتىگى ناقتى ايتىلدى.
سونىمەن قاتار حالىقتىڭ اراسىندا پروبلەماعا اينالعان اتوم ەلەكتر ستانسياسى تۋرالى: «اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ اسا ماڭىزدى ەكونوميكالىق جانە ساياسي ماسەلەگە اينالدى. قازاقستان – الەمدەگى ەڭ ءىرى ۋران ءوندىرۋشى مەملەكەت. ەندەشە ءوز جەرىمىزدە اتوم ەلەكتر ستانسياسىن سالۋعا ابدەن قاقىمىز بار. كەيبىر ساراپشىلار شاعىن يادرولىق ستانسيالار سالۋ كەرەك دەگەن پىكىر ايتادى.
الايدا كوپتەگەن ازاماتتار مەن ءبىرقاتار ساراپشىلار يادرولىق ستانسيانىڭ قاۋىپسىزدىگىنە كۇمانمەن قارايدى. اتوم ەلەكتر ستانسياسىن سالۋ نەمەسە سالماۋ ماسەلەسى – بۇل ەلىمىزدىڭ بولاشاعىنا قاتىستى اسا ماڭىزدى ماسەلە. سوندىقتان ونى جالپىۇلتتىق رەفەرەندۋم ارقىلى شەشكەن ءجون دەپ سانايمىن. ناقتى مەرزىمىن كەيىن انىقتايمىز»، – دەدى پرەزيدەنت. دەمەك، ەلدىڭ پروبلەماسى سىن ساعاتىندا تۇرعاندا حالىقپەن اقىلداسىپ، «جەتى رەت ولشەپ، ءبىر رەت كەس» دەمەكشى، ەلدىڭ مۇددەسىن جوعارى قويىپ، شەشۋ جولىن ۇسىنۋى شىنايى دەموكراتيالىق تۇرعىدان ۇلكەن ماڭىزعا يە دەپ بىلەمىز.
بۇگىنگى تاڭدا الەۋمەتتىك جەلىلەردە تاراعان جانە قوعامدا رەزونانس تۋدىرىپ وتىرعان جاسوسپىرىمدەرگە زورلىق-زومبىلىق ۇلكەن پروبلەماعا اينالدى. مەملەكەت باسشىسى كامەلەتكە تولماعاندارعا جاسالعان زورلىق-زومبىلىقتىڭ كەز كەلگەن تۇرىنە قاتىستى جازانى كۇشەيتۋدى، زورلىق-زومبىلىققا جانە قىسىمعا، ياعني بۋللينگكە تاپ بولعاندارعا كومەك كورسەتۋگە ارنالعان باعدارلاما ازىرلەۋ كەرەك ەكەنىن باسا ايتتى. سونىمەن قاتار: «عيمارات، كيىم-كەشەك، ازىق-تۇلىك، ياعني بارلىعى بالالار ءۇشىن ءقاۋىپسىز بولۋى كەرەك. ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندەگى پسيحولوگيالىق قولداۋ قىزمەتىن ينستيتۋسيونالدى تۇردە كۇشەيتۋ قاجەت. ءبىرىڭعاي سەنىم تەلەفونىن ۇيىمداستىرعان ءجون»، – دەدى پرەزيدەنت. ياعني بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن جالپىۇلتتىق دەڭگەيدە قولعا الۋدى ۇسىندى. بۇل مىقتى شەشىم، سەبەبى بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى ول ۇلتتىڭ بولاشاعى بولاتىن تۇلعالاردىڭ، ەلدىڭ قاۋىپسىزدىگى دەپ بىلەمىز.
جولداۋداعى ءبىلىم سالاسىنا قاجەتتى ەڭ ماڭىزدى ماسەلە «ساپالى ءبىلىم» بەرۋ تۋرالى، ينتەرنەتتىڭ جىلدامدىعى مەن ءمۇعالىم كادرلاردىڭ بىلىكتىلىگى دە نازارعا الىندى، ياعني: «ساپالى ورتا ءبىلىم الۋ – ءاربىر بالانىڭ مىزعىماس قۇقىعى. مۇنداعى ەڭ ءتۇيىندى ءسوز – «ساپا». سوندىقتان ءبىلىم ساپاسىن جاقسارتۋ جانە مۇعالىمدەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ اۋاداي قاجەت. بارىنە بىردەي ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن ينتەرنەت جىلدامدىعى جوعارى جانە ءبىلىم بەرۋدىڭ سيفرلىق رەسۋرستارى تەگىن ءارى قولجەتىمدى بولۋى شارت. ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى ەڭبەك نارىعىنىڭ سۇرانىسىنا قاراي وزگەرىپ وتىرۋى كەرەك»، – دەدى. مۇنىڭ استارىندا ورتا ءبىلىم مازمۇنىندا تۇيتكىلدى ماسەلەنى دەر كەزىندە شەشپەسەك، ول مەملەكەتتىڭ دامۋىنا كەدەرگى بولاتىنى ءسوزسىز دەگەن وي جاتىر. سەبەبى ساپالى ءبىلىمنىڭ ارقاسىندا جوو-عا بىلىكتى، تالانتتى وقۋشىلار قابىلدانىپ، بولاشاقتا بىلىكتى ماماندار قالىپتاسىپ شىعادى.
سونداي-اق حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن كوتەرۋ ماقساتىندا، كۇنكورىس دەڭگەيى مەن جالاقى تۋرالى: «2024 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەڭ تومەنگى جالاقى 85 مىڭ تەڭگە بولادى. بۇل شارا 1 ميلليون 800 مىڭ ادامنىڭ، ونىڭ ىشىندە بيۋدجەت سالاسىندا ەڭبەك ەتەتىن 350 مىڭ ازاماتتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. جالپى، ەڭبەك نارىعىن جان-جاقتى دامىتۋ ءۇشىن ۇكىمەت قىسقا مەرزىمدە 2030 جىلعا دەيىنگى كەشەندى جوسپاردى بەكىتۋى كەرەك»، – دەپ تاپسىردى مەملەكەت باسشىسى جولداۋدا. ياعني قوعامداعى الەۋمەتتىك سالانى كۇشەيتىپ، جالاقىنى كوبەيتىپ، حالىقتىڭ جاعدايىن جاقسارتۋ قاجەتتىگى باسا ايتىلدى. قازىرگى كەزدە الەمدە وركەنيەتتى ەلدەردىڭ دامۋ كورسەتكىشى ءىت سالاسىنداعى جەتىستىكتەرىمەن كوش ىلگەرىلىپ بارا جاتقانى دا جولداۋدا نەگىزگە الىندى. اتاپ ايتار بولساق: «ءبىزدىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق مىندەتىمىز – قازاقستاندى ءىت مەملەكەتكە اينالدىرۋ. سيفرلاندىرۋ ىسىندە ناقتى جەتىستىكتەرىمىز دە جوق ەمەس. ءبىز ەلەكتروندى ۇكىمەتتى جانە فينتەحتى دامىتۋ يندەكسى بويىنشا الەم كوشباسشىلارىنىڭ قاتارىندا تۇرمىز»، – دەگەن بولاتىن. سوندىقتان سيفرلاندىرۋ مەن اقپاراتتىق قوعامنىڭ العىشارتتارىنا توقتالىپ، ونىڭ بولاشاعىنا زور ءمان بەرىلدى.
جولداۋ سوڭىندا پرەزيدەنتىمىز ۇرپاق تاربيەسىنە قاجەتتى، ماڭىزدى ۇلتتىق تاربيەگە ءمان بەرۋ كەرەكتىگى تۋرالى: «اركىم وتانشىل، ءبىلىمپاز، ەڭبەكقور، ءتارتىپتى، ادال، ءادىل، ۇنەمشىل ءارى جاناشىر بولسا، الىنبايتىن اسۋ جوق. ابايدىڭ «تولىق ادام» ىلىمىنەن باستاۋ الاتىن «ادال ازامات» تۇجىرىمداماسىنىڭ تۇپكى ءمانى – وسى. تاعى دا قايتالايمىن: «ادىلەتتى قازاقستان» جانە «ادال ازامات» ۇعىمدارى ەگىز قۇندىلىق رەتىندە ءاردايىم قاتار جۇرۋگە ءتيىس. شىن مانىندە ادالدىق جوق جەردە ەشقاشان ادىلدىك بولمايدى. ءاربىر ادام ءىسى مەن ءسوزى ءبىر جەردەن شىعاتىن ادال ازامات بولسا، ادىلدىك ورنايدى»، – دەپ، ەلدىڭ ءاربىر ازاماتىنىڭ حالقىمىزدىڭ تاربيەسىن، پاتريوتتىق سەزىمىن نىعايتىپ، ادال بولۋىن مەڭزەيدى.
اباي دۇيسەنبايەۆ، پەداگوگيكا جانە ءبىلىم بەرۋ مەنەدجمەنتى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى، پەداگوگيكا عىلىمىنىڭ كانديداتى
