سونىڭ ءبىرى امينا وكۋيەۆا. شەشەن قىزى. ءوزى سنايپەر. «كييەۆ» پولكىنىڭ قۇرامىندا. وسىندا ءوز ەركىمەن كەلگەن دجوحار دۋدايەۆ باتالونىنىڭ بەلدى مۇشەسى. ال ۋكرايناعا قارسى سوعىسىپ جۇرگەن شەشەننىڭ جاۋىنگەرلەرىن امينا «قادىروۆشىلار» دەپ اتايدى ەكەن.
– امينا، ايتشى ۋكراينا اسكەرىنىڭ ساپىندا رەسەيگە قارسى سوعىسىپ جۇرگەن قانشا شەشەن بار؟
– ناقتى سانىن اتاي المايمىن. ەرىكتىلەر كوپ. شامالاپ العاندا ءقازىر دونباسستا جۇزدەن اسا شەشەن كرەملگە قارسى سوعىسىپ ءجۇر.
– ال رەسەي اسكەرىنىڭ قاتارىندا ۋكرايناعا قارسى سوعىسىپ جاتقان شەشەندەردىڭ سانى قانشا، بىلەسىڭ بە؟
– اسا كوپ ەمەس. قادىروۆ وزىنە قاراستى جاۋىنگەرلەردى دونباسستان شىعارىپ اكەتكەنىنە ءبىر جىل تولدى. الايدا «قادىروۆشىلار» تولىق كەتىپ تىنعان جوق. ءالى دە بار.
– دونباسستاعى قاقتىعىس كەزىندە «قادىروۆشىلارمەن» بەتپە-بەت كەلگەن ساتتەرىڭىز بولدى ما؟
— جوق. ءبىراق، قازىرگى كۇنى ۋكراينا جەرىندە جۇرگەن «قادىروۆشىلار» تۋرالى ءتۇرلى اقپاراتتار جيناۋ ۇستىندەمىز. ولاردى كەزدەستىرسەك ايامايمىز. بۇلار شەشەن ەمەس، «قادىروۆشىلار». ولار بىزگە جاۋ. مەنىڭ بىلۋىمشە، بۇلار ادام قانى توگىلەتىن كەسكىلەسكەن ۇرىستارعا قاتىسا بەرمەيدى. ورىستار باسىپ العان دونەسك، لۋگانسكىدە ۇرلىق-قارلىق، توناۋمەن اينالىسادى.
– ۋكراينانىڭ جاعىندا سوعىسىپ جۇرگەن شەشەندەر رەسەيلىك باتالوننىڭ تۇتقىنىنا ءتۇسىپ قالعان كەزدەرى بولدى ما؟
– ءبىزدىڭ دۋدايەۆ باتالونىندا مۇنداي جاعداي بولعان جوق. بولماي-اق قويسىن.
– قالاي ويلايسىز بۇل سوعىستا كىم جەڭەدى؟
– ماسەلە تەك سوعىستا جاتقان جوق. ديپلوماتيالىق قىسىمدى، سانكسيانى كۇشەيتە ءتۇسۋ كەرەك. وسىنداعى شەشەندەر ۋكراينانىڭ ساياساتىن جاقتايدى. سول سەبەپتى سىزدەر جاقتا سوعىسىپ ءجۇر. رەسەي اگرەسسور. ول ەشقاشان وزگەرمەيدى. اگرەسسوردى ساباسىنا ءتۇسىرۋ ءۇشىن ونىڭ وزىندەي ارەكەت ەتۋ كەرەك. باسقىنشىلاردىڭ ۋكراينانىڭ ىشىنە قاراي ەنىپ كەتۋىنە جول بەرمەۋ قاجەت.
– ايتىڭىزشى، دونباسستاعى ايقاس الاڭىندا رامزان قادىروۆتى كەزدەستىرىپ قالساڭىز نە ىستەر ەدىڭىز؟
– ءاي، بۇل مۇمكىن ەمەس-اۋ. قادىروۆ بۇل جاققا سوعىسۋعا ولسە دە كەلمەيدى. سەبەبى، وتە قورقاق ادام. ونىڭ كورتەجى تۇپ-تۋرا ءجۇز كولىكتەن تۇرادى. قادىروۆ بۇلاردىڭ قايسىسىندا وتىرعانىن اجىراتىپ بولمايسىڭ. ول ءتىپتى شەشەنستاننىڭ ءوز ىشىندە وسىلاي جۇرەدى. ەمىن-ەركىن قوزعالا المايدى. قورقادى. مۇنداي ادامنىڭ ۋكرايناعا كەلۋى مۇمكىن بە؟ جوق، ارينە.
– «قادىروۆ پۋتينگە كەرەك» دەيدى. وسى تۇجىرىممەن كەلىسەسىز بە؟
– ءيا، ول پۋتينگە ىنتا-شىنتاسىمەن بەرىلگەن. قادىروۆ اسا قاتىگەز ادام. قاتىگەزدىگى پاتولوگيالىق اۋرۋعا ۇلاسقان. ءبىراق پۋتين قادىروۆقا تاۋەلدى ەمەس. پۋتين نە ايتادى، قالاي بۇيىرادى قادىروۆ سولاي جۇرەدى. پۋتين الدىنا قويعان ماقساتىنان ەشقاشان باس تارتپايتىن ادام. مۇنى قادىروۆ ورىنداي الماسا، ەرتەڭ ونىڭ ورنىنا كەلەتىن ادامعا جۇكتەيدى.
– ال ءپۋتيننىڭ بيلىگى قۇلاسا، قادىروۆ قايتپەك؟
– نە ىستەۋشى ەدى؟ ەشتەڭە دە. ول ءپۋتيننىڭ قولىنداعى قولبالا. ءپۋتينسىز، ءپۋتيننىڭ كومەگىنسىز قادىروۆ ەشكىم ەمەس. ءپۋتيننىڭ بيلىگى قۇلاسا قادىروۆتى يت ءولىم كۇتىپ تۇر. ول كاددافيدىڭ تاعدىرىن قايتالايدى. ءپۋتيننىڭ قولداۋىنان، كرەملدىڭ اقشاسىنان ايىرىلعان قادىروۆ ەكى كۇن دە ءومىر سۇرە المايدى.
– سوندا قادىروۆتى شەشەن حالقىنىڭ ءوزى ۇناتپاي ما؟
– ۇناتپايدىڭىز ءوز الدىنا، ءيتتىڭ ەتىنەن جەك كورەدى. ارينە، ونىڭ قول استىنداعى ازداعان ادام وعان ادالدىلىعىن ساقتار. ءبىراق بۇل دا ۋاقىتشا.
–ەگەر بۇگىنگى رەسەي بيلىگىندە پۋتين بولماسا، دونباسستاعى داۋ دا تۋىنداماس ەدى دەپ ويلايسىز با؟
– بىلمەيمىن. ءپۋتيندى تۋعىزعان ورىس حالقى. پۋتين بۇگىنگى ورىس حالقىنىڭ شىن كەيپى. باسشىسىنىڭ پيعىلى قانداي بولسا، حالىقتىڭ پايىمى دا سونداي. ءپۋتيندى بيلىككە اكەلگەن ورىس حالقىنىڭ ءوزى.
ءدال قازىرگى رەسەي ستالين ءداۋىرىن ەلەستەتەدى.
– ۋكراينا قىرىمدى قايتارا الا ما، قالاي ويلايسىز؟
– بىلمەيمىن. قايتارارىنا سەنىم از. الايدا الەمدەگى ءبىر دە ءبىر مەملەكەتتىڭ قىرىمدى رەسەي جەرى دەپ مويىنداماعانى ءۇمىت وتىن وشىرمەي وتىر. مەنىڭشە رەسەي ءوزىن-وزى قۇردىمعا كەتىرەدى. مىنە، سول كەزدە قىرىمدى دا قايتاراسىزدار. بۇدان كەيىن سولتۇستىك كاۆكاز ايماعى دا تاۋەلسىزدىك الادى.
دايىنداعان، دۋمان بىقاي
