2026 جىلدان باستاپ قازاقستاندا قۇرىلىس كومپانيالارىنا قوسىمشا قۇن سالىعى (ققس) ەنگىزىلمەك. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بۇل باستاما جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىنا تىكەلەي اسەر ەتەدى. قازاقستان ريەلتورلارىنىڭ ءوزىن-وزى رەتتەيتىن قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى، جىلجىمايتىن مۇلىك سالاسىندا 20 جىلدىق تاجىريبەسى بار مامان لاريسا ستەپانەنكو بۇل وزگەرىستىڭ سالدارى مەن تاۋەكەلدەرى جونىندە ءسوز قوزعادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا، قۇرىلىس كومپانيالارىنا ققس ەنگىزىلۋى نارىققا ايتارلىقتاي ىقپال ەتەدى جانە ونىڭ اسەرى بىرنەشە باعىتتا بايقالماق.
“بىرىنشىدەن، جاڭا تۇرعىن ۇيلەردىڭ باعاسى ءوسۋى مۇمكىن. سەبەبى قوسىمشا شىعىنداردىڭ ءبىر بولىگى ساتىپ الۋشىلاردىڭ موينىنا تۇسەدى. ەكىنشىدەن، قۇرىلىس قارقىنى باياۋلاۋى مۇمكىن. اسىرەسە كاپيتالى از قۇرىلىس كومپانيالارىنا بۇل اۋىر تيەدى — جوبالاردى قايتا ەسەپتەۋ، قايتا قاراۋ، ساپانى تومەندەتۋ نەمەسە ماتەريالداردى وڭتايلاندىرۋ قاجەت بولادى”، - دەيدى ساراپشى.
ونىڭ سوزىنشە، بۇل وزگەرىس قۇرىلىسشىلاردىڭ مارجاسىنا دا اسەر ەتۋى مۇمكىن.
“ەگەر قوسىمشا سالىقتىق اۋىرتپالىقتى تولىعىمەن سوڭعى ساتىپ الۋشىعا اۋدارۋ مۇمكىن بولماسا، باسەكەلەستىك ورتادا كومپانيالاردىڭ پايداسى ازايادى. ال باعا وسسە، كەيبىر ازاماتتار باسپانا ساتىپ الۋدى كەيىنگە قالدىرۋى مۇمكىن. بۇل نارىقتاعى بەلسەندىلىكتىڭ تومەندەۋىنە الىپ كەلەدى”، — دەپ ءتۇسىندىردى ستەپانەنكو.
ماماننىڭ ايتۋىنشا، كوپ جاعدايدا قۇرىلىس كومپانيالارى ققس بويىنشا شىعىنداردى تۇرعىن ءۇيدىڭ باعاسىنا قوسۋعا تىرىسادى، سەبەبى بۇلاي ىستەمەسە، ولاردىڭ بيزنەسى ءتيىمسىز بولىپ قالادى. ال باعانىڭ قانشالىقتى قىمباتتايتىنى ءبىرقاتار فاكتورعا بايلانىستى ايقىندالادى.
“بۇل، ەڭ الدىمەن، ققس مولشەرلەمەسىنە جانە ونى تولەۋ تارتىبىنە، ياعني وتپەلى كەزەڭ مەن جەڭىلدىكتەردىڭ بولۋىنا بايلانىستى. سونداي-اق ماتەريالدار مەن لوگيستيكاعا جۇمسالاتىن شىعىنداردىڭ ۇلەسى دە ۇلكەن ءرول اتقارادى. ەگەر قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ باسىم بولىگى يمپورتتالسا نەمەسە ققس سالىنسا، باعانىڭ ءوسۋ قارقىنى دا جوعارى بولادى. بۇدان بولەك، نارىقتاعى باسەكەلەستىك دەڭگەيى مەن مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى دا ماڭىزدى. ەگەر سۋبسيديالار، سالىقتىق جەڭىلدىكتەر نەمەسە تومەن پايىزدى يپوتەكالىق باعدارلامالار ەنگىزىلسە، باعا ءوسىمى ءبىرشاما تەجەلەدى”، — دەيدى ول.
لاريسا ستەپانەنكونىڭ باعالاۋىنشا، جاڭا تۇرعىن ۇيلەردىڭ باعاسى ورتا ەسەپپەن 10–15 پايىزعا دەيىن ءوسۋى مۇمكىن. بۇل كورسەتكىش قالا مەن تۇرعىن ءۇي كلاسىنا بايلانىستى ءارتۇرلى بولادى. ەڭ كوپ ءوسىم الماتى مەن استانادا بايقالماق. سەبەبى بۇل قالالاردا قۇرىلىس قۇنىنىڭ ءوزى جوعارى.
“ەگەر مەملەكەت وتەماقى تەتىكتەرىن ەنگىزبەسە، مىسالى، جەڭىلدەتىلگەن يپوتەكا نەمەسە ەكونوم-كلاسس قۇرىلىسىنا سالىقتىق جەڭىلدىكتەر بەرىلمەسە تۇرعىن ءۇي حالىق ءۇشىن قولجەتىمسىز بولادى. سول سەبەپتى ءبىز وتپەلى كەزەڭ ەنگىزىپ، نارىقتاعى بارلىق قاتىسۋشى ءۇشىن ناقتى ءارى تۇراقتى ەرەجەلەر بەلگىلەۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيمىز. بۇل باعانىڭ كۇرت ءوسۋىن بولدىرماۋعا جانە قۇرىلىس سالاسىنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى”، — دەدى قازاقستان ريەلتورلارىنىڭ ءوزىن-وزى رەتتەيتىن قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى لاريسا ستەپانەنكو.
ەسكە سالايىق، بۇعان دەيىن ۇلتتىق ەكونوميكا ءبىرىنشى ۆيسە-مينيسترى ازامات ءامرين قۇرىلىس كومپانيالارىنا قوسىلعان قۇن سالىعىنىڭ (ققس) 16 پايىزدىق مولشەرلەمەسىن ەنگىزۋ تۇرعىن ءۇي باعاسىنىڭ وسۋىنە ىقپال ەتۋى مۇمكىن ەكەنىن مالىمدەگەن ەدى.
ۆيسە-مينيستردىڭ ايتۋىنشا، 2023 جىلى ەلدىڭ جالپى ىشكى ءونىمى 135 ترلن تەڭگەنى قۇراپ، ونىڭ شامامەن 17،5 پايىزى كولەڭكەلى ەكونوميكاعا تيەسىلى بولعان.
“بۇل – رەسمي دەرەك. 135 ترلن تەڭگەنىڭ 20 ترلن تەڭگەسى كولەڭكەلى اينالىمدا ءجۇر. نەگىزگى ۇلەس كوتەرمە جانە بولشەك ساۋدا، اۋىل شارۋاشىلىعى، قۇرىلىس، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە ءبىلىم بەرۋ سالالارىنا تيەسىلى”، – دەگەن ەدى ءامرين.
ول سونداي-اق قازىرگى تاڭدا قۇرىلىسشىلار قۇرىلىس ماتەريالدارىن ققس-سىز ساتىپ الاتىنىن اتاپ ءوتتى.
“جاڭا ەرەجە بويىنشا 16 پايىزدىق ققس تولەنسە، قۇرىلىس كومپانيالارى ءوز جەتكىزۋشىلەرىن كولەڭكەدەن شىعارىپ، سالىق تولەۋگە ىنتالاندىرۋعا ءماجبۇر بولادى”، – دەدى ول.
ءامريننىڭ سوزىنشە، سالىقتىق وزگەرىس ينفلياسيانى شامامەن 3 پايىزعا ارتتىرۋى مۇمكىن. “باعا ءوسىمى ءسوزسىز بولادى، اسىرەسە ازىق-تۇلىك ەمەس تاۋارلاردىڭ قىمباتتاۋى ىقتيمال”، – دەپ تۇيىندەدى ۆيسە-مينيستر.
