ءيرۆيننىڭ پىكىرىنشە ەلىمىزدىڭ قايتا قالپىنا كەلەتىن (جاڭارتىلاتىن) ەنەرگيا كوزدەرىن پايدالانۋداعى پوتەنسيالى مول. بۇل سالا ينۆەستيسياعا سۋساپ وتىر.
ەلىمىزدىڭ قازىرگى ەنەرگو جۇيەسى كەڭەس ۇكىمەتىنەن بەرى ايتارلىقتاي جاڭارا قويماعان. قازاقستان ءالى كۇنگە دەيىن كومىر، گاز جانە مۇنايعا تاۋەلدى.
ءسوي دەگەن جۋليا يرۆين ەكونوميكالىق داعدارىستان قۇتىلۋدىڭ جالعىز جولى - جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىنە باسىمدىق بەرۋ دەپ سانايدى.
"قازاقستان ەكولوگيالىق جاعىنان تازا، قايتا قالپىنا كەلەتىن قۋات كوزدەرىنىڭ ءورىسىن كەڭەيتۋگە كۇش سالۋدا. كومىرتەكتى ەكونوميكادان باس تارتىپ، باتىس ەلدەرىنىڭ ۇردىسىنە ىلەسۋگە ارەكەت ەتۋدە. 2030 جىلعا مەملەكەتتەگى ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ 30 پايىزى جاڭارتىلاتىن قۋات كوزىنەن الىناتىن بولادى، ال 2050-گە دەيىن بۇل كورسەتكىش 50 پايىزعا جەتپەك"، – دەيدى ساراپشى.
ءيرۆيننىڭ اتاپ وتكەنىندەي جاڭا ەنەرگيا كوزدەرىن تىلگە تيەك ەتكەندە گيدروەنەرگەتيكا سالاسىنا ايرىقشا توقتالۋ قاجەت. ورتا ازيانىڭ بۇل تۇرعىداعى الەۋەتى وتە-جوعارى.
"الايدا كوپشىلىك وزەندەردىڭ باستاۋى نەگىزىنەن تاجىكستان مەن قىرعىزستاندا شوعىرلانعاننان كەيىن قازاقستان سەكىلدى ەلدەرگە ەنەرگيا كوزدەرىن ىزدەستىرۋدى ءارتاراپتاندىرۋعا تۋرا كەلەدى. كەڭەس ۇكىمەتى قۇلاعاننان كەيىن امۋداريا مەن سىرداريا گەوساياسات تۇرعىسىنان ايماقتاعى قىزۋ تالقىلاناتىن تاقىرىپقا اينالدى. ايماقتا بەس مەملەكەتت تە وسى وزەندەردىڭ گيدروەنەرگەتيكالىق مۇمكىندىگىن بارىنشا پايدالانۋعا تىرىستى"، – دەيدى شەتەلدىك مامان.
ساراپشىنىڭ اتاپ وتكەنىندەي امۋداريا مەن سىردارياعا قاتىستى ورتاق ساياسات بولماعاندىقتان، بۇل ارال وزەنىنىڭ قۇرعاۋىنا الىپ كەلگەن. قازاقستاننىڭ گيدروەنەرگەتيكاداعى الەۋەتى شەكتەۋلى بولعاندىقتان قازاقستانعا قايتا قالپىنا كەلەتىن ەنەرگيا كوزدەرىنە ارقا سۇيەۋگە تۋرا كەلەدى.
"سىزدەرگە مۇناي مەن گازدان تۇسەتىن قارجىنى كۇن جانە جەل ەنەرگياسىنىڭ ينفراقۇرىلىمدارىن دامىتۋعا ۇسىنار ەدىم. قازاقستان جەل ەنەرگياسىنىڭ پوتەنسيالى جويقىن. كۇن ەنەرگياسىنىڭ ولشەمى بويىنشا الدىڭعى قاتاردا تۇرسىزدار. وسىنشالىقتى مۇمكىندىگى بولا، قازاقستانداعى كۇن مەن جەل ەنەرگياسىنىڭ ۇلەسى 1 پايىزعا دا جەتپەيدى. كوڭىل قۋانتار جايت: 2018 جىلدان بەرى ەلدەگى كۇن جانە جەل ەنەرگياسىنان الىناتىن قۋات كورسەتكىشى 75 پايىزعا وسكەن"، – دەيدى يرۆين.
ونىڭ ايتۋىنشا شەتەلدىك ينۆەستورلار قازاقستاننىڭ جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىنىڭ بولاشاعى سەنەدى.
ساراپشى بۇل رەتتە ەلىمىزدەگى وسى سالاعا قارجى قۇيۋعا ءازىر كومپانيالاردىڭ اتىن اتاپ ءوتىپتى.
بۇلار: ەۋروپاداعى قايتا قۇرۋ جانە دامۋ بانكى، Eni Group جانە General Electric. اتالعان الماۋىت قۇرىلىمداردىڭ قازاقستان جەل ەنەرگەتيكاسىنا ءقازىردىڭ وزىندە اۋقىمدى ينۆەستيسيا قۇيۋدا.
كۇن ەنەرگەتيكاسىمەن بايلانىستى جوبالاردى - Siemens، Hevel Group، Eni Group، KB Enterprises سەكىلدى كومپانيالار قارجىلاندىرىپ جاتىر.
ەلىمىزدىڭ جەل مەن كۇننەن قۋات الاتىن جوبالار بويىنشا مىقتى الەۋەتى بارىن اڭداعان ينۆەستورلاردىڭ قاتارىنا تولىعىپ كەلەدى،.
"ىلگەرىدە، اتاپ وتكەن كومپانيالاردان بولەك قازاقستانداعى "جاسىل ەكونوميكانى" دامىتۋعا ازيا دامۋ بانكى، ازياداعى ينفراقۇرىلىمدىق ينۆەستيسيالار بانكى، قىتايدىڭ وندىرىستىك كوممەرسيالىق بانكى، Horgos Jiuhe SilkBridge كومپانياسى اتسالىسقىسى كەلەدى.
جۇڭگو كومپانيالارى ەكى جەل ستانسياسى جانە ءبىر كۇن ستانسيانىڭ قۇرىلىسىنا ءقازىردىڭ وزىندە قوماقتى قارجى باعىتتاۋعا ءازىر وتىر. بۇل تاراپتا قىتايلىق جانە باتىس كومپانيالارى ارىپتەسەر بولسا، قازاقستانداعى مۇنداي جوبالاردىڭ سانى كۇرت وسەتىن بولادى"، – دەيدى ساراپشى.
الايدا دۇرىس جوبالاۋ بولماعان جاعدايدا قازاقستاننىڭ بۇل باعىتتاعى جوسپارلارى ىسكە اسپاۋى مۇمكىن. جۋليا يرۆين ايتۋىنشا كۇن ەنەرگياسىنىڭ ستانسيالارى ەرەكشە كۇتىمدى قاجەت ەتەدى. اۋا رايىنىڭ تىم ىستىق بولۋى مۇنداي ستانسيالاردى ىستەن شىعارۋى مۇمكىن. مۇندايدىڭ الدىن-الۋ ءۇشىن جىلۋ كوللەكتورلارىن قولدانۋ قاجەت.
"مۇنداي قۇرىلعىلار 400 گرادۋسكە دەيىن تەمپەراتۋراعا شىداس بەرەدى. اقش-تىڭ كۇن ەنەرگياسىنىڭ پوتەنسيالى مول ستانسيالارىندا ءدال وسىنداي قۇرىلعىلار قولدانىلادى. ايتالىق، اريزونا شتاتىندا كۇندىز 42 گرادۋسقا دەيىن ىستىق بولادى. مەنىڭ ءبىلۋىم بويىنشا قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرىندە تەمپەراتۋرا 50 گرادۋسقا دەيىن جەتەدى. قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرىندە كۇن ەنەرگياسىن مولىنان وندىرۋگە بولاتىن مۇمكىندىك بار"، – جۋليا يرۆين.
