قازاقستاننىڭ ەنەرگوسەكتورى كومىرگە نەگىزدەلگەنى وتىرىك ەمەس. جاڭا قازاقستان بيلىگى قورشاعان ورتانى ۋلايتىن قۋات كوزىنەن باس تارتىپ، "جاسىل ەكونوميكاعا" بەت بۇرۋدا. الايدا مۇنىڭ جولى جەڭىل بولمايدى. 

ەكولوگ، ەلىمىزدەگى جەل ەنەرگياسىنىڭ پوتەنسيالىن زەردەلەۋمەن اينالىساتىن ساراپشى ءالبينا اسسەنوۆانىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاننىڭ ەكولوگيالىق تازا ەنەرگيا كوزدەرىنە كوشەتىن بارلىق مۇمكىندىگى بار.

"ەلىمىزدە جەل قۋاتىن مولىنان پايدالانۋعا بولاتىن 42 ورىندى انىقتادىق. بۇل جەرلەردە جىل ونى ەكى اي جەل سوعىپ تۇرادى، ونىڭ جىلدامدىعى دا قۋات وندىرۋگە جەتكىلىكتى. جەل ەنەرگياسىن وندىرۋگە ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرى قولايلى. وڭتۇستىك وڭىرلەردىڭ قۋات كوزىنەن تاپشىلىق كورىپ وتىرعانى دا جاسىرىن ەمەس. جەل ەلەكترستانسيالارىن جوڭعار الاتاۋى، سارىجازدا، جۇزىمدىكتە جانە تارازدا كوپتەپ ورنالاستىرۋعا بولار ەدى.

قالىپتى جەر دەڭگەيىنەن 50 مەتر بيىكتىكتە تۇرعان تاۋلى-قىراتتى وڭىرلەردە جەل ەنەرگياسىنان مولىنان وندىرەتىن مۇمكىندىك بار"، – دەيدى ول.

ساراپشىنىڭ اتاپ وتكەنىندەي، كوپشىلىك جەل ستانسىلارىن كەز-كەلگەن جەردە ورنالاستىرۋعا بولارىنا سەنىمدى.  نەگىزىندە، ونىڭ ەكولوگيالىق اسپەكتىلەرىنەن بولەك، ەكونوميكالىق تيىمدىلىگىنە دە نازار اۋدارۋ قاجەت. 

40 ملرد توننا كومىر قورى جانە بارلانعان 40 ملرد باررەل مۇناي قورى بار قازاقستاننىڭ "جاسىل ەكونوميكاعا" كوشۋى ايتارلىقتاي ۋاقىت الاتىن پروسەسس. ەلدىڭ جاعدايى تۇزەلىپ، تۇرمىسى وڭالعان سايىن ەلەكتر قۋاتىنا دا سۇرانىس تا ارتادى.



ساراپشىنىڭ مالىمەتىنشە 2030 جىلعا قاراي قازاقستانداعى ەنەرگيا سۇرانىسى 180 تۆت-عا جەتۋى مۇمكىن مۇمكىن. ەلىمىزدەگى ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ 85 پايىزىن سولتۇستىك وڭىرلەردەگى (پاۆلودار مەن قاراعاندى) وندىرىستىك كەشەندەر وندىرەدى.

"پاۆلودار مەن قاراعاندىداعى كومىر ەلەكتروستانسيالارى قورشاعان ورتانى ۋلاپ، تابيعات انانىڭ تىنىسىن تارىلتۋدا. قازاقستاننىڭ جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن كوشەتىن مۇمكىندىگى مول. ەلىمىزدەگى جەلدىڭ ورتاشا جىلدامدىعى سەكۋندىنا 6 مەتردى قۇرايدى، بۇل قۋات وندىرۋگە جەتكىلىكتى مولشەر.

ۇكىمەت جەلدىڭ پوتەنسيالىن پايدالانۋ كەرەگىن ەندى-ەندى تۇسىنە باستادى. سودان بولار سوڭعى جىلدارى "جاسىل ەكونوميكانىڭ" ۇلەسى ءوسىپ كەلەدى. 2018 جىلى قازاقستانداعى جەل ستانسىلارى ساعاتىنا 300 مۆت قۋات وندىرگەن، بۇل 2013 جىلعى كورسەتكىشتەن 100 ەسە كوپ.

دەسە دە، قازاقستاننىڭ ەنەرگەتيكالىق بالانسىنداعى جاڭارتىلاتىن ەنەرگيانىڭ ۇلەسى ماردىمسىز، 1 پايىزعا دا جەتپەيدى. جەلدىڭ الەۋەتىن تولىق پايدالانا الماي وتىرمىز.

جىل سايىن ەلىمىزدىڭ كومىر ستانسىلارى قورشاعان ورتاعا 275 ملن توننا زياندى قالدىقتار بولەدى.

جەل - قازاقستاندى ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى داعدارىستان قۇتقاراتىن قۋات كوزى.

مۇنداي ستانسىلاردى جەردەن 50 نەمەسە 100 مەتردە بيىكتىكتەگى تاۋلى جەرلەردە ورنالاستىرۋ قاجەت. جەلدىڭ جىلدامدىعى سەكۋندىنا 6-7 مەترگە جەتەتىن ايماقتار ەلىمىزدە كوپتەپ كەزدەسەدى. سونىڭ ءبىرى – جوڭعار الاتاۋى. مۇندا جەلدىڭ جىلدامدىعى سەكۋندىنا 25 مەترگە دەيىن جەتەدى. بۇل ولكەدە كۇز بەن قىس كەزىندە جەلدىڭ جىلدامدىعى جويقىن بولادى"، – دەيدى ءالبينا اسسەنوۆا.

ونىڭ پىكىرىنشە، بۇدان بولەك قورداي، سارىجاز، تاراز، جاركەنت، جۇزىمدىك، شىلىك جانە جامبىل وبلىسىنداعى اقباقاي اۋىلىنا جەل ستانسىلارىن كوپتەپ ورنالاستىرۋعا بولادى.

"جوڭعار الاتاۋىنا جەل ستانسىلارىن ورناتار بولساق ساعاتىنا 4400 كۆت ەلەكتر قۋاتىن وندىرەر ەدىك. تۇتاستاي العاندا جوڭعار الاتاۋىنىڭ پوتەنسيالى جىلىنا 280 گۆت-نى قۇرايدى"، – دەيدى ول.