مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ سوڭعى ءتورت جىلدا ەلىمىزدە كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ ۇلەسى ايتارلىقتاي ازايعانىن ايتادى. ناقتىراق ايتساق، 2019 جىلى جالپى ىشكى ونىمدەگى (ءجىو) كولەڭكەلى ەكونوميكا دەڭگەيى 23 پايىز بولسا، ءقازىر بۇل كورسەتكىش 16 پايىزعا دەيىن تومەندەگەن. حالىقارالىق ساراپشىلار دا قازاقستانداعى كولەڭكەلى ەكونوميكا دەڭگەيى رەسمي ەسەپتەردەن دە تومەن ەكەنىن ايتادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
پرەزيدەنت 2021 جىلى كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ كولەمىن 2025 جىلعا قاراي 15 پايىزعا دەيىن ءتۇسىرۋدى تاپسىرعان ەدى. وسى تاپسىرمانى ورىنداۋ ءۇشىن ارنايى ءىس-شارالار جوسپارى ازىرلەنگەن بولاتىن. جوسپار بويىنشا، كولەڭكەلى ەكونوميكا كولەمى 2023 جىلى – 18،2%، 2024 جىلى – 16،6%، ال 2025 جىلى 15%-دان اسپاۋى ءتيىس بولا-تۇعىن.
بۇل مىندەتتى ورىنداۋ ءۇشىن ەلدەگى قارجىلىق وپەراسيالاردى باقىلاۋ كۇشەيتىلدى. مىسالى، قىركۇيەكتەن باستاپ ءموبيلدى اۋدارىمداردى تەكسەرۋ كۇشەيتىلمەك. جاڭا ەرەجەگە سايكەس، ءۇش اي ىشىندە شوتقا تۇسەتىن قارجى كولەمى 1 ميلليون تەڭگەدەن اسقان جاعدايدا، قارجىنىڭ شىعۋ تەگى مەن ماقساتى انىقتالادى. كاسىپكەرلەردىڭ "ءموبيلدى تولەمدەردى نەگىزدەۋ قيىن" دەگەن شاعىمدارىنا جاۋاپ بەرگەن قارجى مينيسترلىگى، بۇل وزگەرىستىڭ نەگىزگى ماقساتى – كولەڭكەلى ەكونوميكانى ازايتۋ ەكەنىن، سوندىقتان ادال سالىق تولەۋشىلەرگە الاڭداۋعا نەگىز جوق ەكەنىن مالىمدەدى.
ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ دەرەگى بويىنشا، 2021 جىلى قازاقستاندا كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ كولەمى ءجىو-نىڭ 19،75%-ىن قۇراسا، 2023 جىلى 17،58%-عا دەيىن ازايعان. بۇل جوسپارداعى كورسەتكىشتەن دە تومەن بولىپ وتىر.
Ranking.kz حالىقارالىق ساراپشىلار قازاقستانداعى كولەڭكەلى ەكونوميكا دەڭگەيى رەسمي ەسەپتەردەن دە تومەن دەپ سانايتىنىن جازادى. ماسەلەن، Ernst & Young (EY) كونسالتينگ كومپانياسىنىڭ 2025 جىلعى ناۋرىزداعى ەسەبىنە سايكەس، قازاقستانداعى كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ دەڭگەيى 2023 جىلى ءجىو-نىڭ 11،2%-ىن عانا قۇراعان.
"سالىستىرۋ ءۇشىن ايتا كەتسەك، الەم بويىنشا ورتاشا كورسەتكىش – 11،8%. اسىرەسە، تابىسى تومەن ەلدەردە كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ ۇلەسى وتە جوعارى. ماسەلەن، سەررا-لەونەدە بۇل كورسەتكىش 64،5%، نيگەردە – 56،3%، نەپالدا – 51%-عا جەتەدى. ال ەكونوميكاسى دامىعان ەلدەردە كەرىسىنشە وتە تومەن. بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىندە – 2،1%، كاتاردا – 2،2%. ورتالىق ازيا مەن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق ەلدەرىنىڭ اراسىندا قازاقستاننىڭ كورسەتكىشى ەڭ تومەن بولىپ وتىر (11،2%). EY ەسەبىنە سايكەس، رەسەيدە كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ ۇلەسى – 13،1%، بەلارۋستە – 18،3%، ارمەنيادا – 18،9%، تۇركىمەنستاندا – 19،7%، وزبەكستاندا – 24،4%. ەڭ جوعارى كورسەتكىش – تاجىكستاندا (شامامەن 33%)"، - دەيدى Ranking.kz ساراپشىلارى.
جالپى العاندا، الەمدەگى كولەڭكەلى ەكونوميكا كولەمى 12،5 ترلن دوللاردى قۇرايدى. ءابسوليۋتتى كولەم بويىنشا جۇڭگو كوش باستاپ تۇر. قىتايداعى كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ كولەمى – 3،6 ترلن دوللار نەمەسە ەلدىڭ ءجىو-نىڭ 20%-ى.
ءابسوليۋتتى كولەم بويىنشا ەكىنشى ورىندا – اقش. ونداعى كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ كولەمى – 1،4 ترلن دوللار. اقش-تاعى كولەڭكەلى ەكونوميكانىڭ ۇلەسى از بولعانىمەن (ءجىو-نىڭ 5%-ى عانا)، ەلدىڭ ەكونوميكاسى ۇلكەن بولعاندىقتان، ءابسوليۋتتى سوما وتە جوعارى بولىپ وتىر.
ۇزدىك بەستىككە ءۇندىستان (931 ملرد دوللار)، برازيليا (448 ملرد دوللار)، يندونەزيا (326 ملرد دوللار) كىرەدى. رەسەي بۇل تىزىمدە توعىزىنشى ورىندا، كولەڭكەلى ەكونوميكا كولەمى – 265 ملرد دوللار. قازاقستانداعى ءابسوليۋتتى كورسەتكىش – 29،4 ملرد دوللار.
بۇعان دەيىن سايتىمىزدا "دەلدالدار ەكونوميكاسى. قازاقستاندا نەگە ءتۇرلى سحەمالار كوپ؟" دەگەن ماقالا جاريالانعان بولاتىن.
