2025 جىلى قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق ءوسىم قارقىنىن جەدەلدەيدى: ءوسىم 5،2% -دى قۇراۋى مۇمكىن. بۇل ءۇشىنشى جىل قاتارىنان قازاقستان ەكونوميكاسى 5%-عا جۋىق ءوسىم كورسەتىپ وتىرعانىن بىلدىرەدى، بۇل، ارينە ءسوزسىز ماڭىزدى ناتيجە، دەپ ەسەپتەيدى ەۋرازيالىق تۇراقتاندىرۋ جانە دامۋ قورىنداعىلار (ەتدق). الايدا، قور ماماندارىنىڭ پىكىرىنشە، ءوسىم قۇرىلىمىندا ءبىرقاتار وزگەرىس فاكتورلارى بولادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
"2024 جىلمەن سالىستىرعاندا مۇناي ءوندىرءىسى كولەمىنىڭ،سونداي-اق ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبالار ناتيجەسىندە ينۆەستيسيالىق قۇرامداس بولىكتى ۇلعايتۋ ەسەبىنەن جالپى ىشكى ءونىم جيىنتىعىندا ەكپورتتىق ۇلەس وسەدى. بۇل رەتتە ءجىو ءوسىمىنىڭ قۇرىلىمىندا تۇتىنىس ۇلەسى تومەندەيدى. ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا 2026-2027 جىلدارى ءجىو قارقىنى بيۋدجەت ءيمپۋلسىن تومەندەتۋ ەسەبىنەن شامامەن 4،5%-عا دەيىن باياۋلايدى. سوعان قاراماستان، ۇزاق مەرزىمدى دامۋ ماقساتىندا جاسالاتىن مەملەكەتتىك ينۆەستيسيالار كولەمى ءالى دە جوعارى دەڭگەيدە بولادى"، - دەپ اتاپ ءوتتى قوردىڭ ماكروەكونوميكالىق بولجاۋ جانە زەرتتەۋلەر باستىعى مارينا گريچيك.
ەتدق بازالىق سەناريي شەڭبەرىندە "تەڭىز"جوباسى بويىنشا مۇناي ءوندىرىسىنىڭ كولەمى 9،7% -عا ارتادى دەپ بولجايدى. الايدا، جوسپارلانعان ءوسىم وپەك + شەڭبەرىندە قازاقستان ءۇشىن بولىنگەن كۆوتانى ساقتاماۋدى تانىتادى. سونىمەن قاتار، گەوساياسي جانە تەحنولوگيالىق فاكتورلارعا بايلانىستى كقك جۇمىسىنداعى توقتاۋلار مۇناي ەكسپورتىنىڭ تومەندەۋىنە جانە ءوندىرىس كولەمىن مءاجبۇرلى تۇردە قىسقارتۋعا اكەلىپ سوعۋى مۇمكىن.
جىلدىق ينفلياسيا جايىنا كەلەتىن بولساق، ەتدق وسى جىلدىڭ باسىنان باستاپ باعا قىسىمىنىڭ ساقتالۋى، ءتىپتى ونىڭ ۇدەۋىن بولجايدى. بولجام بويىنشا 2025 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي باعا ءوسىمى 10،6%-عا دەيىن جەدەلدەيدى. وعان مىنانداي ءبىرقاتار فاكتورلار اسەر ەتەدى:
- ىنتالاندىرۋشى فيسكالدىق ساياسات جانە حالىقتى بەلسەندى نەسيەلەندىرۋ ارقاسىندا "قىزۋشى" ىشكى سۇرانىس؛
- جۇرگىزىلىپ جاتقان تكش رەفورماسى جانە تەڭگە باعامىنىڭ السىرەۋى جانە ونىڭ باعالارعا اسەرى؛
- ساۋدا-ساتتىق بويىنشا ارىپتەس ەلدەردەن يمپورتتالاتىن ينفلياسيا.
"ەگەر ىشكى ديناميكا تۋرالى ءسوز قوزعايتىن بولساق، وندا 2025 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي ينفلياسيا وسىمىنە ىقپال ەتۋشى ماڭىزدى فاكتورى - ققس تولەمىندەگى وزگەرىستەر بولادى. وسىعان بايلانىستى ءبىز ينفلياسيا ءوز شىڭىن قىستا يگەرەدى دەپ كۇتەمىز، سودان كەيىن ول باياۋلاي باستايدى، 2026 جىلى 8%-عا جانە 2027 جىلى 6%-عا دەيىن. ۇلتتىق بانك قاتاڭ اقشا-نەسيە ساياساتىن (انس) جۇرگىزۋ نيەتىن ۇستانادى. ءبىز انس الدا دا قاتاڭ ساقتالاتىنىن جانە بەيتاراپ دەڭگەيگە بازالىق مولشەرلەمە تەك 2027 جىلى ورالاتىنىن بايقاپ وتىرمىز"، - دەيدى گريچيك.
قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ بازالىق سەنارييى ءبىرقاتار تاۋەكەلدەردى قامتيدى، ولاردىڭ باستىسى سىرتقى كونيۋنكتۋراعا قاتىستى ءوربيدى.
"ءقازىر بارلىق نارىقتاردا قىسقا مەرزىمدى اۋىتقۋلار بايقالۋدا. ولار، ەڭ الدىمەن، اقش-تىڭ ساۋدا ساياساتىنا بايلانىستى، ءبىراق ءبىز قازاقستانعا قاتىستى ساۋدا قاقتىعىستارىنىڭ قوسالقى اسەرىنە نەعۇرلىم تاۋەكەل دەپ ەسەپتەيمىز. ياعني، الەمدىك ەكونوميكاداعى سۇرانىستاردىڭ باياۋلاۋى سالدارىنان مۇناي باعاسىنىڭ تومەندەۋىنە. ءبىراق ءبىز قىسقا مەرزىمدى قۇبىلىستارعا نازار اۋدارماي، تۇراقتى ورتا مەرزىمدى تەندەنسيالار مەن نەگىزگى ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرگە سۇيەنۋ ماڭىزدى دەپ سانايمىز"، - دەيدى گريچيك.
ارينە،ەكونوميكادا ىشكى تاۋەكەلدەر دە بار.
"كۇتىلەتىن ينفلياسيا كولەمى اسىپ ءتۇسۋى مۇمكىن، ەگەر ىشكى سۇرانىستىڭ قىزىپ كەتۋ ءقاۋپى جوعارى بولسا. مۇنداي تاۋەكەلدىڭ ىقتيمالدىعى ءقازىر دە باسىلىپ كەلەدى، وندا دا 2024 جىلمەن سالىستىرعاندا بيۋدجەتتىك شوعىرلاندىرۋ مەن جەتكىلىكتى قاتاڭ اقشا-نەسيە ساياساتىنىڭ ارقاسىندا. تۇتاستاي العاندا، ەكونوميكا تۇراقتى جانە بيلىك قابىلداعان شارالار اقىلعا قونىمدى كورىنەدى"، - دەيدى قورداعىلار.
ەۋرازيالىق تۇراقتاندىرۋ جانە دامۋ قورى (ەتدق) – الەمدىك ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ سالدارىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن 2009 جىلى ارمەنيا، بەلارۋس، قازاقستان، قىرعىزستان، رەسەي جانە تاجىكستان قۇرعان قارجىلىق قاۋىپسىزدىكتىڭ جاھاندىق جەلىسىنىڭ بولىگى، داعدارىسقا قارسى قور.
بۇعان دەيىن ناۋرىز ايىندا ينفلياسيا ەلىمىزدىڭ 16 وڭىرىندە ۇدەگەنىن جازعانبىز.
