پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ «ادىلەتتى قازاقستان: زاڭ مەن ءتارتىپ، ەكونوميكالىق ءوسىم، قوعامدىق وپتيميزم» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ۇلت دەنساۋلىعىن نىعايتۋعا جانە ازاماتتاردى الەۋمەتتىك قولداۋ جۇيەسىن قايتا جانداندىرۋعا باعىتتالعان كەشەندى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ مىندەتىن قويدى،- دەپ حابارلايدى Dalanews.kz
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن جۇزەگە اسىرۋ اياسىندا ەلىمىزدە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن ساپالى تۇردە جاڭعىرتۋعا باعىتتالعان جۇيەلى شارالار كەشەنى جۇزەگە اسىرىلۋدا. بۇل جۇمىس ءاربىر ازامات ءۇشىن مەديسينالىق كومەكتىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. باستى ماقسات – حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ جاسىن ۇزارتا ءتۇسۋ. 2025 جىلى 14 شىلدەدە مىندەتتى مەديسينالىق ساقتاندىرۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى جاڭا زاڭعا قول قويىلۋى ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى بولدى.
«مەملەكەتىمىزدىڭ ەرەكشە باسىمدىقتارىنىڭ ءبىرى – حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن قورعاۋ. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز 2029 جىلعا قاراي حالىقتىڭ ورتاشا ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعىن 77 جاسقا دەيىن جەتكىزۋ. جالپى بۇل ماقسات قولجەتىمدى. جىل سايىنعى ديناميكادا حالىقتىڭ دەنساۋلىعىنىڭ وڭ كورسەتكىشتەرى بايقالادى. 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا حالىقتىڭ ورتاشا كۇتىلەتىن ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى العاش رەت 75 جاستان استى. مەملەكەت باسشىسى مەن ۇكىمەتتىڭ قولداۋى ارقاسىندا حالىق دەنساۋلىعىنىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك تۋىپ وتىر»، – دەپ اتاپ ءوتتى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆا.
پروفيلاكتيكالىق سكرينينگتەر مەملەكەت كەپىلدىك بەرەتىن مەديسينالىق قىزمەتتەر پاكەتىنە ەنگىزىلدى
ءمامس جۇيەسى ەنگىزىلگەننەن بەرى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىن قارجىلاندىرۋ كولەمى ءۇش ەسەگە ارتتى. بۇل حالىقتىڭ جوعارى تەحنولوگيالىق جانە قىمبات قىزمەتتەرگە قولجەتىمدىلىگىن كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەردى.
ەندى بارلىق مەديسينالىق كومەك ناقتى ەكى بولىككە بولىنەدى: ەل تۇرعىندارىنىڭ بارلىعىنا مەملەكەت تولىق كەپىلدىك بەرەتىن بازالىق پاكەت جانە ساقتاندىرىلعان ازاماتتارعا ارنالعان كەڭەيتىلگەن ساقتاندىرۋ پاكەتى.
«14 شىلدەدە ءتيىستى زاڭعا قول قويىلدى. وسى زاڭ بويىنشا مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ مەن تەگىن مەديسينالىق كەپىلدەندىرىلگەن كومەك كولەمى پاكەتتەرىنىڭ ارا-جىگى ناقتى بولىنەتىن بولادى. ساقتاندىرۋ مارتەبەسىنە قاراماستان بارلىق ازاماتتارعا ەڭ كوپ تارالعان جانە الەۋمەتتىك ءمانى بار اۋرۋلار بويىنشا سكرينيگتەر قولجەتىمدى بولادى. ونكولوگيالىق، جۇرەك قان تامىرلارى اۋرۋلارىن ەرتە انىقتاۋعا ارنالعان سكرينيگتەردىڭ جاڭا تۇرلەرى ەنگىزىلۋدە. سونداي-اق ميداعى قان اينالىمى بۇزىلۋىن ەرتە انىقتاۋ ءۇشىن 50 جاستان اسقان ەر ازاماتتارىمىزعا جاڭا سكرينيگ ءتۇرى ەنگىزىلەدى. الەۋمەتتىك ءمانى بار اۋرۋلارعا كۇدىك تۋعان جاعدايدا تەكسەرۋلەر بارلىعىنا تەگىن بولادى»، – دەپ اتاپ ءوتتى اقمارال ءالنازاروۆا.
2026 جىلعا قاراي ءمامس جۇيەسىمەن قوسىمشا 1 ملن-نان استام ادام قامتىلادى
«مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ تۋرالى» زاڭدا دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ قارجىلىق تۇراقتىلىعىن نىعايتۋعا باعىتتالعان ءبىرقاتار شارانى جۇزەگە اسىرۋ كوزدەلگەن.
الەۋمەتتىك وسال توپتاردى مامس-پەن قامتۋدى كەڭەيتۋ: حالىقتى بارىنشا جۇيەگە تارتۋ ماقساتىندا الەۋمەتتىك وسال توپتاعى ازاماتتار ءۇشىن جارنالاردى جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ تولەۋ تەتىگى ەنگىزىلەدى. بۇل نورمانى جۇزەگە اسىرۋ 2026 جىلعا قاراي قوسىمشا 1 ملن-نان استام ادامدى ءمامس جۇيەسىمەن قامتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ءادىل جارنا جۇيەسىن ەنگىزۋ: الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك قاعيداتىن ساقتاۋ ءۇشىن الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنا اۋدارىم جاسالاتىن كىرىستىڭ جوعارعى شەگى الىنىپ تاستالادى. بۇل ءتاسىل ازاماتتاردىڭ جۇيەگە ۇلەسىن ولاردىڭ تابىسىنا ساي ەتىپ، سالا بيۋدجەتىنە جىل سايىن قوسىمشا 200 ملرد تەڭگەگە دەيىن قارجى اكەلەدى.
مەملەكەتتىك قارجىلاندىرۋدى ارتتىرۋ: جەڭىلدىكتى ساناتتاعى 11 ملن ازامات ءۇشىن مەملەكەت جارناسىنىڭ مولشەرلەمەسىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن ارتتىرۋ كوزدەلگەن. بۇل شارا 2030 جىلعا قاراي قارجىلاندىرۋ كولەمىن 289 ملرد تەڭگەگە دەيىن ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ءبىرىڭعاي مەديسينالىق قىزمەتتەر پاكەتىن قالىپتاستىرۋ: 2027 جىلدان باستاپ مەملەكەت كەپىلدىك بەرەتىن تەگىن مەديسينالىق كومەك كولەمى (تمككك) مەن ءمامس پاكەتى اراسىنداعى ناقتى ايىرماشىلىقتى بەلگىلەيتىن ءبىرىڭعاي پاكەت ەنگىزىلەدى. وسىلايشا ءاربىر ازامات مەملەكەت كەپىلدىك بەرەتىن قىزمەتتەردى جانە ساقتاندىرۋ ەسەبىنەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى ناقتى بىلە الادى.
انا مەن بالا دەنساۋلىعىن ساقتاۋ
2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەلىمىزدە ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى العاش رەت 75،4 جاسقا جەتتى. انا ءولىمى كورسەتكىشى 12%-عا تومەندەپ، تاريحي مينيمۋمعا جەتتى. سونداي-اق نەوناتالدىق ءولىم 20%-عا، ءسابي ءولىمى 11%-عا، ال بالا ءولىمى 8%-عا ازايدى.
2024 جىلى ەلىمىزدە العاش رەت «فەتالدى مەديسينا» يننوۆاسيالىق تەحنولوگياسى ەنگىزىلدى: 71 جاتىرىشىلىك (ۇرىققا) وپەراسيا جاسالىپ، ناتيجەسىندە 96 نارەستەنىڭ ءومىرى ساقتالىپ قالدى. جاڭا تۋعان سابيلەر حيرۋرگياسى دا قارقىندى دامۋدا – 2025 جىلدىڭ العاشقى جارتىجىلدىعىندا تۋا بىتكەن دامۋ اقاۋلارى بار 600 نارەستەگە وتا جاسالدى.
اۋىتقۋلاردى ەرتە انىقتاۋ ءۇشىن ەلدە ءتيىمدى ينفراقۇرىلىم قالىپتاستىرىلدى – ءبىر كۇندىك كلينيكالار، ۇرىقتى قورعاۋ ورتالىقتارى اشىلدى. بالالارعا تۋعاننان باستاپ ءتورت ءتۇرلى سكرينينگ جۇرگىزىلەدى: نەوناتالدىق، اۋديولوگيالىق، پسيحوفيزيكالىق جانە وفتالمولوگيالىق. بۇل جۇمىس ناتيجەسىن بەردى – تۋا بىتكەن اقاۋلارى بار بالالار اراسىنداعى باستاپقى مۇگەدەكتىك 7،5%-عا تومەندەدى، ال جاڭا تۋعانداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى 88%-دان 93%-عا دەيىن ارتتى.
بالالارعا كورسەتىلەتىن كومەكتى جاقسارتۋ ءۇشىن ءاربىر امسك ۇيىمىندا پەدياتريالىق بولىمدەر ۇيىمداستىرىلۋدا. يۋنيسەف قولداۋىمەن ەمحانالاردا بالالاردى دامىتۋ جانە ەرتە ارالاسۋ ورتالىقتارى اشىلىپ جاتىر. بۇگىندە وسىنداي 100 ورتالىق جۇمىس ىستەيدى، وندا دامۋىندا قيىندىقتارى بار بالالار كەشەندى كومەك الادى. بالالار اراسىندا اۋتيزم دياگنوزى قويىلعاندار سانىنىڭ كوبەيۋىنە بايلانىستى ولاردىڭ رەابيليتاسياسىنا ارنالعان توسەك-ورىن سانى 4 ەسەگە ارتتى.
انالاردى قولداۋ ءۇشىن العاش رەت ايەلدەردىڭ رەپرودۋكتيۆتىك دەنساۋلىعىن نىعايتۋعا باعىتتالعان «انالار ساۋلىعى» باعدارلاماسى ىسكە قوسىلدى. سونىمەن قاتار شالعاي اۋىلدارداعى ايەلدەر ءۇشىن جوعارى ءقاۋىپ توبىنداعى جۇكتى ايەلدەردى الدىن الا گوسپيتاليزاسيالاۋعا ارنالعان «سالاۋاتتى انا» پانسيوناتتارى اشىلىپ جاتىر.
اۋىلدا دەنساۋلىق ساقتاۋدى جاڭعىرتۋ: 655 مەديسينالىق نىساننىڭ 538ء-ى ىسكە قوسىلدى
ەلىمىزدە الەمنىڭ جەتەكشى مەديسينالىق ورتالىقتارىمەن قاتار قوياتىن بىرەگەي وپەراسيالار جاسالۋدا. جۇرەك پەن وكپەنى ترانسپلانتاسيالاۋ، سونداي-اق بۇيرەكتىڭ ءۇشجاقتى ايقاسپالى ترانسپلانتاسياسى سياقتى اسا كۇردەلى وپەراسيالار جاسالادى. قازاقستان وسىنداي وپەراسيالار ورىندالاتىن الەمدەگى التى ەلدىڭ قاتارىنا كىرەدى.
مي اۋرۋلارىن ەمدەۋدە «گامما-پىشاق» تەحنولوگياسى قولدانىلسا، ونكولوگيالىق دەرتتەرگە قارسى زاماناۋي پروتوندىق تەراپيا ەنگىزىلۋدە.
ينفراقۇرىلىمدى جاڭارتۋ باعىتىندا اۋقىمدى جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. «اۋىلدا دەنساۋلىق ساقتاۋدى جاڭعىرتۋ» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا جوسپارلانعان 655 نىساننىڭ 538ء-ى سالىندى.
«بۇل نىساندار بۇرىن مەديسينا نىساندارى بولماعان اۋىلداردا، سونداي-اق ەسكىرگەن جانە بەيىمدەلمەگەن عيماراتتاردىڭ ورنىنا سالىنۋدا. ناتيجەسىندە شامامەن 1 ميلليون اۋىل تۇرعىنى مەديسينالىق قىزمەتپەن قامتىلادى»، – دەپ اتاپ ءوتتى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى اقمارال ءالنازاروۆا.
36 وبلىستىق اۋرۋحانا مەن 17 پەريناتالدىق ورتالىققا جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. بالالار بولىمشەلەرىندەگى توسەك-ورىن قورى 38%-عا ۇلعايدى. شامامەن 2،1 مىڭ بىرلىك مەديسينالىق جابدىق ساتىپ الىنىپ، سونىڭ ناتيجەسىندە جاراقتاندىرۋ دەڭگەيى 86%-عا (62%-دان) دەيىن ءوستى.
دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىندە كادر دايارلاۋدى كۇشەيتۋ، دارى-دارمەك باعاسىن تومەندەتۋ جانە سيفرلىق ترانسفورماسيانى دامىتۋ شارالارى قابىلدانۋدا
دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىندە كادرلىق ماسەلەلەر دە شەشىلۋدە. «پەدياتريا» ماماندىعى قايتا ەنگىزىلىپ، وتە تاپشى 14 بالالاردى ەمدەۋ ماماندىعى بويىنشا رەزيدەنتۋرا اشىلدى.
«ادامي كاپيتالدى دامىتۋ باعىتىندا مەديسينالىق ءبىلىم بەرۋدى كۇشەيتىپ، ناۋقاستاردى دەربەس قابىلداۋعا باسىمدىق بەرە وتىرىپ، مەيىربيكەلىك تاجىريبەنى دامىتامىز. ۇزدىكسىز كاسىبي دامۋ سيمۋلياسيالىق ورتالىقتارى مەن قاشىقتان وقىتۋ پلافورمالارى ارقىلى ەنگىزەمىز. جىل سايىن مەديسينالىق وقۋ ورىندارىنا قابىلداناتىن تالاپكەرلەر سانىنىڭ كوبەيۋى دارىگەر كاسىبىنىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋدىڭ بەلگىسى. 2025 جىلى مەديسينالىق جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ تۇلەكتەرى 11 600 ماماندى قۇرادى. ولاردىڭ ۇشتەن ەكىسى وڭىرلىك ءبولۋ بويىنشا مەديسينالىق ۇيىمدارعا جۇمىسقا ورنالاستى. مامانداردى وڭىرلەرگە تارتۋ ءۇشىن مەملەكەتتەن قولداۋ شارالارى جۇزەگە اسىرىلۋدا. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا قوسىمشا الەۋمەتتىك قارجىلاي كومەك قاراستىرىلعان. كادر تاپشىلىعىن ازايتۋ ماقساتىندا اۋىلدىق ەلدى مەكەندەرگە جۇمىسقا كەلگەن اسا تاپشى ماماندىقتار دارىگەرلەرگە 8،5 ميلليون تەڭگە كولەمىندە تولەم قاراستىرىلعان»، – دەپ اتاپ ءوتتى اقمارال ءالنازاروۆا.
فارماسيەۆتيكا سالاسىندا 2029 جىلعا دەيىن وتاندىق دارى-دارمەك ءوندىرىسى ۇلەسىن 50%-عا جەتكىزۋ جونىندەگى تاپسىرمانى ورىنداۋ بويىنشا شارالار قابىلدانۋدا. باعا قالىپتاستىرۋدىڭ اشىقتىعىن ارتتىرۋ ماقساتىندا شەكتى باعالاردى ايقىنداۋ تەتىگى قايتا قارالدى: ارتىق شىعىندار الىنىپ تاستالدى جانە دجەنەريكتەردىڭ باعاسى ءتۇپنۇسقا پرەپاراتتار قۇنىنىڭ 30%-ىنا دەيىن تومەندەتىلدى. تەك «سق-فارماسيا» ساتىپ الاتىن ەڭ قىمبات 20 دارىلىك پرەپارات بويىنشا عانا شامامەن 18 ملرد تەڭگە ۇنەمدەلۋى كوزدەلۋدە. جالپى العاندا، تمككك جانە ءمامس جۇيەسى اياسىندا شەكتى باعالار 19%-عا تومەندەيدى، ال كوتەرمە جانە بولشەك ساۋدا سەگمەنتتەرىندە 30%-عا دەيىن تومەندەيدى دەپ كۇتىلۋدە.
رەفەرەنتتىك باعا بەلگىلەۋدىڭ جاڭا مودەلىن ەنگىزۋ دارى-دارمەك قۇنىن 12%-عا تومەندەتۋگە مۇمكىندىك بەرىپ وتىر، ال جالپى ەكونوميكالىق تيىمدىلىك شامامەن 50 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.
بۇل قاراجات تەراپيانىڭ قولجەتىمدىلىگىن كەڭەيتۋگە جانە ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالادى. سونىمەن قاتار امبۋلاتوريالىق دارىلىك قامتاماسىز ەتۋ ءتىزىمى وڭتايلاندىرىلىپ، بۇل ءوز كەزەگىندە يننوۆاسيالىق پرەپاراتتاردى ەنگىزۋ ءۇشىن قوسىمشا رەسۋرستار بوساتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
سونىمەن قاتار سالانىڭ سيفرلىق ترانسفورماسياسى جۇرگىزىلىپ جاتىر. ءبىرىڭعاي مەملەكەتتىك مەديسينالىق اقپاراتتىق جۇيە قۇرىلۋدا. قابىلداۋلار تۋرالى جالعان جازبالارمەن كۇرەسۋ ماقساتىندا 2024 جىلدىڭ تامىزىنان باستاپ پاسيەنتتەردى سيفرلىق سايكەستەندىرۋ جوباسى («سيفرلىق قۇجات» جانە Face ID ارقىلى) ىسكە قوسىلدى. ناتيجەسىندە نەگىزسىز كورسەتىلگەن مەديسينالىق قىزمەتتەر كولەمى 6%-عا (4،7 ملرد تەڭگەگە) ازايدى.
سۇرانىسى ەڭ جوعارى 8 مەديسينالىق انىقتاما ءتۇرى سيفرلاندىرىلدى:
· 073/ۋ «كولىك قۇرالىن باسقارۋعا رۇقسات بەرۋ»،
· 075/ۋ «مەديسينالىق انىقتاما»،
· 052-2/ۋ «بالانىڭ دەنساۋلىق پاسپورتى»،
· 026/ۋ «دكك قورىتىندىسى»،
· 069/ۋ «ساناتوريي-كۋرورتتىق كارتا»،
· 076/ۋ «قارۋ ۇستاۋعا رۇقسات الۋ»،
· 038/ۋ «ۋاقىتشا ەڭبەككە جارامسىزدىق تۋرالى انىقتاما».
جىل باسىنان بەرى اقپاراتتىق جۇيەلەردە 4،7 ملن-نان استام وسىنداي قۇجات تىركەلدى. قازىرگى ۋاقىتتا «ەڭبەككە جارامسىزدىق پاراقتارىن» قاعاز تۇرىندە قولدانۋدى تولىقتاي الىپ تاستاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. مەديسينالىق اقپاراتتىق جۇيەلەردىڭ فۋنكسيونالى وڭتايلاندىرىلىپ، مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنە تۇسەتىن جۇكتەمە 40%-عا دەيىن ازايدى. ماڭىزدى قادامداردىڭ ءبىرى – بيىلعى جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن باستاپ جاساندى ينتەللەكت نەگىزىندەگى «دارىگەر كومەكشىسىن» ەنگىزۋ، بۇل دياگنوستيكا ۇدەرىسىن وڭتايلاندىرۋعا جانە قاتەلىكتەردى بارىنشا ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
