مەكتەپ ىشىندەگى كوشباسشىلىق ءمۇعالىم مارتەبەسىن كوتەرە ءتۇستى

جاربول كەنت ۇلى 20 ءشىل. 2025 00:11

سوڭعى بەس جىلدا «پەداگوگ مارتەبەسى تۋرالى» زاڭنان باستالعان وزگەرىستەر ءمۇعالىمنىڭ ايلىعىن كوتەرىپ قانا قويعان جوق، ونىڭ كاسىبي جولىنا، الەۋمەتتىك بەدەلىنە، ءتىپتى اۋىل مەن قالا اراسىنداعى ءبىلىم بەرۋ تەڭگەرىمىنە جاڭا سەرپىن بەردى. 2020 جىلدان بەرى جالاقىنىڭ ەكى ەسەگە جۋىق ءوسۋى، قوسىمشا ۇستەماقىلاردىڭ ەنگىزىلۋى، ەڭبەك ءوتىلى مەن بىلىكتىلىككە قاراي قولداۋ تەتىكتەرىنىڭ كەڭەيۋى ۇستازدىق كاسىپتىڭ قايتادان ەڭ تارتىمدى ماماندىقتاردىڭ بىرىنە اينالۋىنا جول اشتى.

بۇرىنعىداي مۇعالىمدىككە بارۋ بالاما بولماعان جاعدايدا قاراستىرىلاتىن. ەندى جوعارى بالل جيناعان تۇلەكتەردىڭ ءوزى سانالى تۇردە تاڭدايتىن باعىتقا اينالدى. بۇعان تەك ايلىق ەمەس، ءمۇعالىم ەڭبەگىنىڭ قوعامداعى ماڭىزدىلىعى، كاسىبيلىكتىڭ بەدەلى، ءارى قاراي دامۋعا اشىق باسپالداقتار سەبەپ بولىپ وتىر.

اسىرەسە اۋىل مەكتەپتەرى ەرەكشە نازاردا. قالا مەن اۋىل اراسىنداعى ايىرماشىلىقتى قىسقارتۋ ماقساتىندا اۋىل ۇستازدارىنىڭ ەڭبەكاقىسى قالاداعى ارىپتەستەرىنەن كەم دەگەندە 25 پايىزعا جوعارى بەلگىلەندى. بۇل شەشىمنىڭ استارىندا ادىلەت قاعيداتى عانا ەمەس، اۋىلدا كادر تاپشىلىعى بولدىرماۋ دا جاتىر. ۇستەماقى جاستاردىڭ اۋىلعا بارىپ ەڭبەك ەتۋىن قامتاماسىز ەتۋدى كوزدەيدى. قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە 406 مىڭ پەداگوگ جۇمىس ىستەسە، ونىڭ 58 پايىزى اۋىلدىق جەردە. بۇل ستاتيستيكانىڭ ءوزى اۋىل مەكتەبىنىڭ ەلدىڭ ءبىلىم جۇيەسىندە شەشۋشى ورىن الاتىنىن ايقىن كورسەتەدى.

دەگەنمەن ءمۇعالىمنىڭ مارتەبەسىن اقشا عانا ۇستاپ تۇرا المايدى. ايلىعى ەكى ەسە وسكەن ۇستازدىڭ ادىستەمەسى ەسكى كۇيىندە قالسا، سىنىپتاعى وقىتۋ تاجىريبەسى دە العا جىلجىمايدى. سول سەبەپتى سوڭعى جىلدارى كاسىبي دامۋدىڭ ۇزدىكسىزدىگىنە ەرەكشە ءمان بەرىلۋدە.

ءمۇعالىم مارتەبەسىن ۇزاق مەرزىمدە ۇستاپ تۇراتىن سەنىمدى ينۆەستيسيا – مەكتەپ ىشىندەگى كوشباسشىلىق. ءقازىردىڭ وزىندە تاجىريبەلى ۇستازداردىڭ كوپشىلىگى ءۇشىن مانساپ جولى تەك ديرەكتورلىق قىزمەتپەن شەكتەلەدى. ءبىراق پەداگوگيكالىق ورتادا جاڭا جولدار قاجەت: «ۇزدىك ءپان جەتەكشىسى – ترەنەر – ادىستەمەلىك حاب جەتەكشىسى – ساراپشى» سياقتى كولدەنەڭ ءارى تىك تراەكتوريالار ۇستازعا كاسىبي وسۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

سوندا بىلىكتى ماماندار مەكتەپتەن كەتپەي، تاجىريبەسىن جاس ارىپتەستەرگە بەرىپ، ورتاق كاسىبي مادەنيەت قالىپتاسادى. ال باعالاۋ جۇيەسى ءبىر رەتتىك تەستكە ەمەس، ساباقتاعى وزگەرىستەر كەشەنىنە نەگىزدەلسە، ءمۇعالىمنىڭ ەڭبەگى شىنايى باعالانىپ، مانساپ سەنىمگە، ال سەنىم ناتيجەعا اينالادى.

مۇنداي رەفورمالار ۇستاز ماماندىعىنىڭ بەدەلىن كوتەرىپ قانا قويماي، بۇكىل قوعامعا اسەر ەتەدى. سەبەبى مەكتەپ – ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ باستاۋ العان جەرى. ەگەر ءمۇعالىمنىڭ مارتەبەسى جوعارى بولسا، بالاعا بەرىلەتىن ءبىلىم دە ساپالى بولادى. وسى تۇرعىدان العاندا، سوڭعى بەس جىلدا جاسالعان قادامدار ءبىلىم سالاسىنىڭ ىشكى تامىرىنا قان جۇگىرتكەن رەفورمالار بولىپ وتىر. ەندىگى مىندەت – وسى باعىتتى توقتاتپاي، ۇستاز ەڭبەگىن ۇزاق مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا تۇراقتى قولداۋدىڭ جاڭا تەتىكتەرىن تابۋ. ويتكەنى ءبىلىمدى ۇرپاق پەن ونى تاربيەلەيتىن ۇستاز – ەلدىڭ ەڭ سەنىمدى كاپيتالى.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار