الەۋمەتتىك جەلىدەن ادەمىنى العاش كورگەندە قاتتى تاڭ قالدىم. كىشكەنتاي عانا ءبۇلدىرشىننىڭ پاتريوتتىعى سۇيسىنتپەي قويمادى. تۋ كورسە كەز كەلگەن جەردەن قيىپ الىپ، ودان قالدى كيىمىنە جاپسىرىپ، ءتىپتى بىرەۋدىڭ كولىگىنەن كورسە دە جابىسىپ ايرىلماي قالۋى ونىڭ ەرەكشە پاتريوتتىعىنان حابار بەرسە كەرەك. ال جۇرگىزۋشى كۋالىگىنەن نەمەسە جەكە كۋالىك سەكىلدى قۇجاتتاردان، ودان قالدى كەز كەلگەن جەردەن قيىپ العان تۋ ءۇشىن اتا-اناسىنىڭ قابىق شىتپاۋى ءتىپتى قۋانتتى. كىشكەنتاي پاتريوتتىڭ اناسىمەن تىلدەسۋگە اسىقتىم.
قۇجاتتاعى تۋدى قيىپ العان
«پاتريوت كەيىپكەر ىزدەگەندە ءبىزدى ادەمىنىڭ ارەكەتى قاتتى ءسۇيسىندىردى. ءوزىڭىزدىڭ رەاكسياڭىز قالاي بولدى العاشىندا؟» دەگەن ساۋالدان باستادىق ادەمىنىڭ اناسىمەن سۇحباتىمىزدى. باسقا باسقا قۇجاتتاعى تۋدى قيىپ الۋدىڭ ماشاقاتى كوپ ەكەنى راس. ويتكەنى ول قۇجاتتى قالىپقا كەلتىرۋدىڭ ءوزى وڭاي ەمەس.
بۇل تۋرالى شىدامدى انا «ادەمى كىشكەنتاي كەزىنەن ەلىمىزدىڭ ءانۇرانى مەن تۋدى جاقسى كورەدى. قولىنا ەلىمىزدىڭ كوك تۋى تۇسسە تاستاماي ۇستاپ جۇرەتىن ەدى. ءوزىمىزدىڭ وتباسىمىزدا، تۋعان تۋىستىڭ ورتاسىندا ونىڭ ءانۇران مەن تۋىمىزعا دەگەن قۇرمەتى مەن ىقىلاسىن ءسۇيسىنىپ ايتىپ وتىراتىنبىز ءوزارا.
ءبىر كۇنى ءسىڭىلىم ونىڭ سول ارەكەتتەرىن «الەۋمەتتىك جەلىگە سالايىقشى» دەپ ءوتىنىپ قويماعان سوڭ سالا سالعان بولاتىنمىن. ءبىر كۇننىڭ ىشىندە بىرنەشە ميلليون جيناپ سول ۆيدەو كوپشىلىكتىڭ نازارىن اۋداردى.
حالىقتىڭ ىقىلاسىن كورىپ كەيىن ونىڭ سول ارەكەتتەرىن ۇدايى سالىپ وتىراتىن بولدىم. باسىنان-اق ونىڭ ارەكەتىن قۇپتاۋشىلار كوپ بولدى. ۆيدەونى كورگەندەردىڭ بارلىعى ونى قولداپ، نازارىن اۋداراتىن» دەيدى.
ءبىزدى عانا ەمەس حالىقتىڭ دا ەرەكشە نازارىن اۋدارتقان ادەمىنىڭ قىلىعى كەيىن تۇراقتى تۇردە اناسىنىڭ پاراقشاسىنان كورىنىس تاباتىن بولعان.
تۋدىڭ سۋرەتىن ءۇيدىڭ ءار بۇرىشىنا ءىلىپ قويعاندى جاقسى كورەدى...
«پاراقشاڭىزدان بايقاعانىمداي تۋدى، بايراعىمىزدى اقشادان،
جۇرگىزۋشى كۋالىگىنەن قيىپ الىپتى. باسقا تاعى قانداي وقيعالار ورىن الدى؟» دەپ سۇرادىق اناسىنان.
«بالاباقشادان كەلە سالىپ، كوك جانە سارى ءتۇستى قارىنداشپەن تۋدىڭ سۋرەتىن سالىپ، ءۇيدىڭ ءار بۇرىشىنا ءىلىپ قويعاندى جاقسى كورەدى. قولىنا تۋ ۇستاپ جۇرگەندى جاقسى كورەدى.
وزدەرىڭىز بايقاعاندارىڭىزداي اقشادان نەمەسە كيىمدە بولسا كەز كەلگەن جەردەن قيىپ الادى دا ءوز كيىمىنە جابىستىرىپ العاندى جاقسى كورەدى. ەلىمىزدىڭ رامىزدەرىنە دەگەن سونداي ءبىر ەرەكشە ماحابباتى بار.
ودان بولەك الەمدى تانىتقان ءانشى ديماش قۇدايبەرگەننىڭ ورىنداۋىنداعى ءانۇرانىمىزدى، ەسكەندىر حاسانعالييەۆ اتامىزدىڭ ورىنداۋىنداعى «اتامەكەن» سەكىلدى پاريوتتىق اندەردى قوسىپ الىپ ۇنەمى تىڭداپ جۇرەدى.
پاتريوتتىق اندەردى بار داۋىسىنا شىعارىپ قويىپ تىڭداعاندى جاقسى كورەدى. ادەمىنىڭ بويىنداعى تالانتتى ءبىز ەكى جاسىنان باستاپ بايقادىق. وتە زەرەك بولدى. بىرنەشە ەلدىڭ ءالفاۆيتىن قاتەسىز جازىپ بەرە الادى. سانداردى سانعا قوسىپ جازا الاتىن سول ەكى جاسىندا اق. سۋرەت سالاتىنىن دا ەرتە بايقادىق.
ۇيدە وعان تولىقتاي شىعارماشىلىق ەركىندىك بەرۋگە تىرىسامىز. ا4 قاعازدى ايلىعىمىز تۇسە سالا ءارتۇرلى بوياۋلارىمەن، ۇيگە اكەلىپ قوياتىنبىز. دايىندىق كۋرسىنان كەلە سالىپ، قاعازدارىن الىپ وتىرا قالاتىن. ءالى سول. سۇيىكتى ءىسى ءان تىڭداۋ، اسىرەسە كلاسسيكالىق اندەردى تىڭداۋدى جاقسى كورەدى. ديماشتىڭ اندەرىن كۇنىنە بىرنەشە مارتە تىڭداپ جۇرەدى. ونىڭ داۋىسىن جاقسى كورەدى.
ادەمىگە اياعىم اۋىر ەكەنىن 17 اپتاسىندا ءبىراق بىلگەن ەدىم. ەندوكرينولوگتان ەم قابىلداپ جۇرگەندىكتەن جانە گارموندىق دارىلەردى كوپ ءىشىپ قويعاندىقتان دارىگەرلەر ماعان بىردەن جاساندى تۇسىك جاساۋدى ۇسىندى.
ءبىراق ۋزي-دە قول-اياعى ساپ-ساۋ جاتقان بالانى الدىرۋعا جۇرەگىمنىڭ ءداتى بارمادى. ول كەزدە «اۋتيزم» دەگەن ءسوزدى اتىمەن ەستىپ كورمەگەم. ءسابي امان-ساۋ دۇنيەگە كەلدى. 1 جاسىنا دەيىن ۋىلدەپ، گۋىلدەپ ساۋ بالاداي دامىپ كەلە جاتتى.
1 جاسىنداعى ەكپەدەن سوڭ 1 اپتا قىزۋى كوتەرىلدى دە، مۇلدە مەن تانىمايتىن ادەمىگە اينالدى. ەسكەرتە كەتەيىن ەكپە ءجاي عانا اۋرۋدى قوزدىرۋشى كۇش بولدى دەپ ەسەپتەيمىن. اتىن اتاسا قارامايدى، اينالامەن شارۋاسى جوق، ءبىر ورىندا اينالىپ جۇرە بەرەدى، «كەلدىڭ بە»، «كەتتىڭ بە» نازار اۋدارمايدى، باسىنا اۋىر جاستىقتى باسىپ الىپ جاتقاندى جاقسى كورەدى. وزىنە عانا بەلگىلى الەمى بار. سول كۇننەن باستاپ ءبىز كۇرەستى باستادىق.
بالانى ەمگە اپارماعان جەرىمىز، ىشپەگەن ءدارىمىز جوق. اۋتيزم – مي قۇرىلىمى دامۋىنىڭ بۇزىلۋى، الەۋمەتتىك ءوزارا ارەكەتتەسۋدىڭ بۇزىلۋى عوي ەندى. ءبىراق ءاۋتيزمنىڭ دە ورۆي سەكىلدى نەشە ءتۇرى بار. قىزىم سويلەمەسە دە سونداي دارىندى، ۇشقىر ويلى، سونداي زەرەك بولىپ ءوسىپ كەلەدى.
2 جاسىنان كۇللى ارىپتەر مەن سانداردى، تۇستەردى جاتقا بىلەدى. سۋرەت سالعاندى وتە جاقسى كورەدى. سۋرەتتى جانە ۇلكەن ادامنان ارتىق سالادى. انۇرانمەن ويانىپ، انۇرانمەن ۇيىقتايدى، قولىنان كوك تۋىن تاستامايدى» دەيدى ەرەكشە ءبۇلدىرشىننىڭ اناسى.
سونداي-اق «ارينە، ادامعا جاعىمسىز ىس-ارەكەتتەرى دە جوق ەمەس. قالىپتاسىپ قالعان ستيمدەر مەن ءىس-قيمىلدار. كوپ ءسوزدى ءالى تۇسىنبەيدى، گيپەربەلسەندى. وزىمەن ءوزى كۇلۋى مۇمكىن. ەشكىمگە باعىنباي جىلاۋى مۇمكىن. ءبىراق ول، كوپ ادام ويلايتىنداي ونىڭ تاربيەسىزدىگىنەن ەمەس، ەرەكشەلىگىنەن» دەيدى اناسى.
ادەمى الەمدەگى بىرنەشە ەلدىڭ تۋىن جاتقا بىلەدى
ەلىن جانىنداي جاقسى كورەتىن ءبۇلدىرشىننىڭ جالپى قانداي بالا ەكەنى دە ءبىزدى قىزىقتىردى.
بۇل تۋرالى اناسى «ادەمى ءبىزدىڭ ەرەكشە بالاقاي. وعان اۋتيزم دەگەن دياگنوز قويىلعان. جاقىندا جەتى جاسقا تولدى. ءبىراق ءالى سويلەمەيدى. اۋتيزم دەگەن اۋرۋدى بىلەسىز عوي ءيا، بالانىڭ قوعاممەن ارەكەتتەسۋىنىڭ بۇزىلۋى، مي قۇرىلىمى دامۋۋىنىڭ بۇزىلۋى سەكىلدى وزگەرىستەرى بار.
ءبىراق سوعان قاراماستان وتە زەرەك، العىر. ەستە ساقتاۋ قابىلەتى كۇشتى. ءتىپتى كوزبە كوز جاتتاپ الادى كەز كەلگەن نارسەنى.
ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ عانا ەمەس الەمدەگى بىرنەشە ەلدىڭ تۋلارىن جاتقا بىلەدى. ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ استىنا سول ەلدىڭ اتتارىن جازىپ قويادى.
سويلەمەسە دە قىلىقتى، تەنتەك بالا. فانتازياسى مىقتى. نەشە ءتۇرلى نارسە ويلاپ تاۋىپ جۇرەدى. ءمۋلتفيلمنىڭ كەيىپكەرلەرىنىڭ سۋرەتىن جاقسى سالادى. ءاربىر قيمىل قوزعالىسىن ەستە ساقتاپ، قاعازعا اينىتپاي تۇسىرەدى. سۋرەتتى جالپى ۇلكەن ادامدار سەكىلدى جاقسى سالادى.
ەرمەكسازبەن ءمۋلتفيلمنىڭ كەيىپكەرلەرىن جاقسى جاسايدى. وتە تەز، جىلدام، سۇيكىمدى ەتىپ جاساي قويادى. جالپى كلەي، قايشى، ەرمەكسازبەن جاقسى جۇمىس جاساي الادى. ءتىپتى كەيدە قاعازدان ۇستىنە كيىم جاساپ الادى. وتە ءبىر سونداي پىسىق قىز دەپ ايتا الامىن» دەيدى.
مينيسترلىك سىي جاساعان
الەۋمەتتىك جەلىدە ادەمىگە مينيسترلىك تاراپىنان سىي جاسالعانىن بايقاپ قالعان ەدىك. كەلەسى سۇراعىمىز وسى تۇرعىدا ءوربىدى. «ادەمىنىڭ پاتريوتتىعىنا تاڭ قالعان قالقامان سارين اعاسى مەن مينيسترلىك تاراپىنان سىي جاسالىپتى.
تاعى پاتريوت قىزدىڭ ارەكەتى كىمدەردىڭ نازارىن اۋداردى؟» دەگەن سۇراعىمىزعا وراي، «اقىن اعامىز قالقامان سارين مەنىڭ پاراقشاما بۇرىننان جازىلعان بولاتىن. سول مەنىڭ پاراقشامنان بايقاپ ادەمىگە تۋدىڭ سۋرەتى بار ەستەلىكتەر سىيلادى. مەن دە ولەڭ جازامىن، اقىنمىن. سوندىقتان قالقامان اعامەن تىعىز قارىم-قاتىناستا ارالاساتىنمىن.
سودان مەنىڭ پاراقشامنان ادەمىنىڭ قىلىقتارىن، ونەرىن كورىپ ءسۇيسىنىپ جۇرەتىن. ءبىر كۇنى ەكى مىڭ تەڭگەلىك اقشاداعى تۋدىڭ سۋرەتىن قيىپ الىپ، فۋتبولكاسىنا جاپسىرىپ العانىن كورىپ، «مەن ءوزىم ادەمىگە سىي جاساعىم كەلەدى» دەدى.
سول اڭگىمەدەن سوڭ تۋ مەن ەلتاڭبانىڭ توسبەلگىسىن سىيعا تارتتى. سونداي-اق، ۆيدەونى جەلىدەگى پاراقشاما سالعان كۇنى مينيسترلىكتەن حابارلاستى. ق ر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ گەرالديكالىق جۇمىس باسقارماسىنان حابارلاسىپ، ادەمىگە سىي سياپاتىمىزدى جاساپ بارساق بولا ما دەپ سۇرادى.
قۋانا قابىل الدىم. ۇيگە كەلىپ، كوپتەگەن سىي جاسادى. ونىڭ ىشىندە تۋىمىز، كيىز ءۇي بەينەسىندەگى راديو سىيلادى. ودان حالىقىمىزدىڭ كوپتەگەن ماقال ماتەلدەرى، جىر تەرمەلەرىن، ءداستۇرلى اندەرى، حالىق ەرتەگىلەرى مەن ايتىستارىن دا تىڭداۋعا بولادى ەكەن. ادەمىگە كۇشتى ەرمەك بولدى. قولىنان تاستاماي تىڭداپ جۇرەدى» دەيدى.
تۋدىڭ سۋرەتى بار كيىمدەرى دە كوپ
الايدا تۋعا دەگەن سونشالىقتى قۇشتارلىعىنا قاراماستان ادەمىنىڭ اناسى وعان تۋدىڭ سۋرەتى بار سىي جاساۋعا تالپىنباپتى. «الايدا ەلىمىزدىڭ تۇكپىر تۇكپىرىنەن پرينت ورتالىقتار مەن دۇكەندەردىڭ يەلەرى حابارلاسىپ ادەمىگە سىي جاساعىمىز كەلەدى» دەپ كوپ تۋدىڭ، بايراقتىڭ سۋرەتى بار كيىمدەر جىبەرە باستادى.
شىمكەنت، الماتى، سەمەي، استانانىڭ وزىنەن دە، قاراعاندىدان ادەمىنىڭ اتى جازىلعان، تۋ بەينەلەنگەن كوپ سىيلار، فۋتبولكالار، جەيدەلەر جىبەرە باستادى. ودان بولەك «كوركەم برەند» دەگەن قازاقشا ۇلتتىق ناعىشتاعى شاپان تىگەتىن سەح ادەمى شاپان تىگىپ بەردى.
ءقازىر ول ادەمىنىڭ ەڭ سۇيىكتى كيىمىنە اينالدى. كۇندىز ءتۇنى تاستاماي كيىپ جۇرەدى. بالاباقشاعا ول كيىمسىز بارمايدى. سونداي كۇيگە جەتتى. سونداي-اق كوشەدە تۋ ءىلىنىپ تۇرسا، كولىكتەردىڭ الدىندا تۋ ءىلىنىپ تۇرسا شاتتانىپ، ءماز مەيرام بولادى. توقتاپ تۇرعان كولىك بولسا ىشىنە كىرىپ تۋدى الۋعا ارەكەت جاساعان كۇندەرى دە بولدى» دەيدى.
ادەمىنىڭ اتا-اناسىمەن دە تانىسقىمىز كەلدى. «ءبىز جولداسىم ەكەۋىمىز دە شىعارماشىلىقتىڭ ادامدارىمىز. ولەڭ جازامىز، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسىمىز. ءبىز ءۇش بالانىڭ اتا-اناسىمىز. ۇلكەنىمىز - ديليارا، 10 جاستا. بيىل 4 سىنىپتى اياقتايدى. ادەمى – ءۇيدىڭ ەكىنشىسى، 7 جاستا. ۇلىمىز ءاليحان – 5 جاستا» دەيدى ادەمىنىڭ اناسى ايزادا راحىمجانوۆا. كىشكەنتاي عانا جۇرەگىنە ەلىن، جەرىن سۇيەتىن، قۇرمەتتەيتىن سەزىم بەرگەن ادەمىنىڭ ارەكەتى باسقا دا قازاقستاندىقتارعا ۇلگى بولعاي!