كەيىنگى جىلدارى وتاندىق ءبىلىم سالاسىندا ساپالى جانە قولجەتىمدى ءبىلىم الۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ وتىر. وسى تۇرعىدا ءجيى ايتىلاتىن ەكى ۇعىم بار: ءبىرىنشىسى – «كەلەشەك مەكتەپتەرى»، ەكىنشىسى – ەليتالىق مەكتەپ. سىرت كوزگە ۇقساس كورىنگەنمەن بۇل ەكى فورماتتىڭ ميسسياسى مەن جۇزەگە اسۋ جولدارى ءارتۇرلى.
«كەلەشەك مەكتەپتەرى» – تەك جاڭا مەكتەپتەردىڭ قۇرىلىسى ەمەس، ەل بولاشاعىنا باعىتتالعان جۇيەلى ءارى ۇزاقمەرزىمدى ستراتەگيا. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ باستاماسىمەن ىسكە قوسىلعان ۇلتتىق جوبا ەلىمىزدىڭ ءبىلىم جۇيەسىنە تۇبەگەيلى سەرپىلىس اكەلىپ وتىر. مەملەكەت باسشىسى 2022 جىلعى جولداۋىندا ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋ مەن جاڭا مەكتەپتەر سالۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ وتكەن ەدى. وسى تاپسىرما اياسىندا كەيىنگى 6 جىل ىشىندە ەلىمىزدە 1 ميلليوننان استام وقۋشىنى قامتيتىن 1000-نان اسا جاڭا مەكتەپ بوي كوتەردى. بۇل تاۋەلسىز قازاقستان تاريحىندا بۇرىن-سوڭدى بولماعان رەكوردتىق كورسەتكىش. جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى – ەلىمىزدىڭ كەز كەلگەن وڭىرىندەگى، كەز كەلگەن الەۋمەتتىك توپتاعى بالاعا ساپالى ءبىلىمدى تەڭ قولجەتىمدى ەتۋ. ءۇشاۋىسىمدى وقىتۋدى جويۋ، اپاتتى مەكتەپتەردى الماستىرۋ، وقۋشى ورىن تاپشىلىعىن بولدىرماۋ.
جاڭا مەكتەپتەر ءبىرىڭعاي ستاندارت نەگىزىندە سالىنىپ جاتىر. بۇل دەگەنىمىز – تەك عيماراتتىڭ جاڭا بولۋى ەمەس، ءبىلىم ورداسىنىڭ تۇتاستاي جاڭارۋى. مەكتەپتەر قازىرگى زامانعا ساي IT-سىنىپتارمەن، زەرتحانالارمەن، شىعارماشىلىق جانە سپورت كەڭىستىكتەرىمەن، ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋگە ارنالعان ينفراقۇرىلىممەن جابدىقتالعان. سونىمەن قاتار مۇندا ءبىلىم مازمۇنى دا جاڭارىپ، وقىتۋ ادىستەمەلەرى جاڭعىرتىلىپ، مۇعالىمدەردىڭ بىلىكتىلىگى ارتتىرىلىپ جاتىر. بۇل مەكتەپتەردە ءار بالا ءوز الەۋەتىن تولىق اشا الادى. ياعني تەك قالادا ەمەس، اۋىلدا دا بالا زاماناۋي تەحنولوگيامەن، ساپالى بىلىممەن قامتىلىپ، تەڭ دارەجەدە دامۋعا مۇمكىندىك الادى. وسىلايشا، جوبا ءبىلىم سالاسىنداعى وڭىرلىك تەڭسىزدىكتى جويۋعا، الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك ورناتۋعا، ەلىمىزدىڭ ينتەللەكتۋالدىق الەۋەتىن ارتتىرۋعا باعىتتالىپ وتىر.
وسى جىل سوڭىنا دەيىن جوبا اياسىندا 217 جاڭا فورماتتاعى مەكتەپ سالۋ جوسپارلانعان. بۇل ءوز كەزەگىندە 460 000-نان استام وقۋشى ورنىنىڭ اشىلۋىن قامتاماسىز ەتەدى. بىلتىر العاشقى جاڭا فورماتتاعى مەكتەپتەر پايدالانۋعا بەرىلدى. ال بيىل تاعى بىرنەشە جۇزدەگەن مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى اياقتالۋعا ءتيىس.
«كەلەشەك مەكتەپتەرى» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا سالىناتىن جاڭا ءبىلىم وردالارى ءوزىنىڭ مازمۇنى مەن قۇرىلىمى جاعىنان ءداستۇرلى مەكتەپتەردەن تۇبەگەيلى ەرەكشەلەنەدى. ەڭ باستى ەرەكشەلىگى – ءبىرىڭعاي زاماناۋي ستاندارتتىڭ ەنگىزىلۋى. جوعارىدا ايتقانىمداي تۇرعىلىقتى جەرى نەمەسە الەۋمەتتىك جاعدايىنا قاراماستان ساپالى ءبىلىم الۋ ءار بالاعا قولجەتىمدى. «كەلەشەك مەكتەپتەردىڭ» جارتىسىنا جۋىعى اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردە سالىنىپ جاتىر. بۇل – 200 مىڭنان استام اۋىل بالاسى زاماناۋي، ەرگونوميكالىق، ءقاۋىپسىز ءبىلىم كەڭىستىگىمەن قامتىلادى دەگەن ءسوز. جاڭا مەكتەپتەردىڭ جوباسى ءداستۇرلى مەكتەپتەرمەن سالىستىرعاندا 15–20 پايىزعا كەڭىرەك، ال تەحنيكالىق جابدىقتالۋى ءتورت ەسە ارتىق. بۇل بالالاردىڭ جان-جاقتى دامۋىنا قولايلى ورتا قالىپتاستىرىپ، مۇعالىمدەردىڭ ساپالى جۇمىس ىستەۋىنە جول اشادى. ەكىنشى ماڭىزدى ەرەكشەلىك – زاماناۋي تەحنولوگيالارمەن جابدىقتالۋى. ءار مەكتەپتە روبوتتەحنيكا كابينەتتەرى، STEM-زەرتحانالار، زاماناۋي پاندىك كابينەتتەر، حورەوگرافيا زالدارى، كوۆوركينگ ايماقتارى، العاشقى اسكەري دايىندىققا ارنالعان اشىق الاڭدار، سونداي-اق ءتورت بىردەي سپورت زال قاراستىرىلعان. بارلىق مەكتەپ جاڭا ۇلگىدەگى جيھازبەن، وقۋ قۇرال-جابدىقتارىمەن تولىق قامتىلعان. مۇعالىمدەرگە ارنالعان جۇمىس بولمەلەرى دە قازىرگى زامان تالاپتارىنا ساي جابدىقتالىپ، وقۋ ۇدەرىسىن ءتيىمدى جۇرگىزۋگە مۇمكىندىك بەرىلگەن. ءۇشىنشى ەرەكشەلىك – قاۋىپسىزدىك شارالارىنىڭ كۇشەيتىلۋى. جاڭا مەكتەپتەر زاماناۋي بەينەباقىلاۋ جۇيەلەرىمەن، كىرىپ-شىققان تۇلعالاردى تىركەيتىن ەلەكتروندى باقىلاۋ جۇيەسىمەن تولىق قامتاماسىز ەتىلگەن. سونىمەن قاتار باستاۋىش جانە جوعارى سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ بولەك بلوكتاردا وقۋى بالانىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي ءقاۋىپسىز ءارى تىنىش ورتادا ءبىلىم الۋىنا جاعداي جاسايدى. بۇعان قوسا، جوبا اياسىندا مەكتەپتەردىڭ قۇرىلىسىنا قاجەتتى قۇرىلىس ماتەريالدارى مەن جيھازدار تەك وتاندىق وندىرۋشىلەردەن الىنىپ جاتىر. بۇل – ءبىر جاعىنان ىشكى نارىقتى قولداۋ، ەكىنشى جاعىنان مەكتەپتەردىڭ تەحنيكالىق جابدىقتالۋ ساپاسىنا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋ دەگەن ءسوز.
«كەلەشەك مەكتەپتەرى» جوباسىنىڭ تابىستى جۇزەگە اسۋى، ەڭ الدىمەن، سول مەكتەپتەردە جۇمىس ىستەيتىن مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي دايىندىعى مەن بىلىكتىلىگىنە بايلانىستى. سوندىقتان جوبانىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – جاڭا تەحنولوگيالار مەن زاماناۋي ادىستەردى ءتيىمدى قولدانا الاتىن بىلىكتى پەداگوگتەرمەن قامتاماسىز ەتۋ. بۇل مەكتەپتەردە مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي دامۋى ۇزدىكسىز ءجۇرىپ وتىرۋعا ءتيىس. وسى ماقساتتا ارنايى باعدارلاما ازىرلەنىپ، وعان زاماناۋي پەداگوگيكالىق تاسىلدەر، سيفرلىق قۇرالداردى مەڭگەرۋ جانە وقىتۋ ادىستەمەلەرىن جەتىلدىرۋ باعىتى ەنگىزىلگەن. قازىرگى تاڭدا 3000-نان استام ءمۇعالىم بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىنان ءوتتى، ال الداعى ۋاقىتتا بارلىق پەداگوگ وسى باعىتتا وقىتۋمەن قامتىلاتىن بولادى. بۇل ەلىمىزدە مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي قۇزىرەتتىلىگىن دامىتۋدىڭ ءبىرىڭعاي ستاندارتىن قالىپتاستىرۋعا جول اشادى.
سونىمەن بىرگە جاڭا فورماتتاعى مەكتەپتەرگە زامان تالابىنا ساي ويلايتىن، كاسىبي ءبىلىم مەن قابىلەتكە يە جاس مامانداردى تارتۋ ءۇشىن جەتەكشى پەداگوگيكالىق جوعارى وقۋ ورىندارىمەن مەكتەپ اكىمشىلىكتەرى اراسىندا تىكەلەي ىنتىماقتاستىق ورناتىلىپ جاتىر. ياعني بۇل مەكتەپتەرگە ارنايى دايىندالعان، جاڭا بۋىن مۇعالىمدەرى كەلەدى.
جاڭا مەكتەپتەر تەك كادرلىق قۇراممەن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ءتيىمدى باسقارۋ جۇيەسىمەن دە ەرەكشەلەنەدى. مەكتەپ ديرەكتورلارىن تاعايىنداۋ كەزىندە باسىمدىق «ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى 1000 وزگەرىس كوشباسشىسى» جوباسىنا قاتىسقان ۇمىتكەرلەرگە بەرىلەدى. وسى ارقىلى ءبىلىم سالاسىنداعى ناعىز جاڭاشىل، جاۋاپكەرشىلىگى جوعارى باسشىلاردىڭ جاڭا مەكتەپتەردى باسقارۋىنا مۇمكىندىك تۋادى. ۇلتتىق جوبانىڭ تاعى ءبىر ستراتەگيالىق ماقساتى – وسى «كەلەشەك مەكتەپتەرى» مودەلىن بۇكىل ەلدەگى جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەرگە ۇلگى ەتۋ. جوبا اياسىندا پىسىقتالعان ستاندارتتار، وقىتۋ ادىستەمەلەرى مەن باسقارۋ تاجىريبەلەرى رەسپۋبليكا بويىنشا كەزەڭ-كەزەڭمەن تاراتىلادى. بۇل ءبىلىم جۇيەسىن بىرىزدەندىرۋگە، ايماقتار اراسىنداعى ساپا الشاقتىعىن جويۋعا جانە ەلىمىزدىڭ ءاربىر مەكتەبىنىڭ زاماناۋي تالاپتارعا ساي دامۋىنا نەگىز بولادى. مۇنداي اۋقىمدى جۇمىستى ءتيىمدى ۇيلەستىرۋ ءۇشىن ۇلتتىق جوبا اياسىندا سالىنعان مەكتەپتەردى باسقارۋدىڭ ارنايى جۇيەسى قۇرىلىپ جاتىر.
ال ەليتالىق مەكتەپ – اقىلى نەگىزدە جۇمىس ىستەيتىن، جەكە مەنشىك ءبىلىم مەكەمەسى. مۇنداي مەكتەپتەردە وقۋشىلار سانى از بولادى. وقۋ باعدارلامالارى حالىقارالىق ستاندارتتارعا نەگىزدەلەدى، مىسالى، «IB»، «A-Level»، «GCSE» جۇيەلەرى بويىنشا وقىتىلادى. ءار وقۋشىعا جەكەلەي كوڭىل بولىنەدى، مۇعالىمدەردىڭ جۇكتەمەسى از. الايدا بۇنداي مەكتەپتەر قوعامنىڭ تەك ءبىر بولىگىنە عانا قىزمەت ەتەدى.
«كەلەشەك مەكتەپتەرى» جوباسى اۋىلدىق وڭىرلەردى دە قامتيدى. جوسپارلانعان 217 مەكتەپتىڭ جارتىسىنا جۋىعى اۋىلدىق جەرلەردە سالىنىپ، قالا مەن اۋىل اراسىنداعى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىنداعى الشاقتىقتى ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ جوبانىڭ جۇزەگە اسۋىن جەكە باقىلاۋدا ۇستاپ وتىر: مەكتەپتەرگە بارىپ، ۇكىمەت وتىرىستارى مەن ۇلتتىق قۇرىلتايدا بۇل ماسەلەنى ۇنەمى كوتەرىپ، ساپا مەن اشىقتىقتى تالاپ ەتەدى.
ەليتالىق مەكتەپتەر بۇرىننان بار جانە جەكە سەكتور شەڭبەرىندە ءارى قاراي دامي بەرەدى. ال «كەلەشەك مەكتەپتەرى» ەل بولاشاعىنا سالىنعان ينۆەستيسيا، بۇل – بۇكىل ۇرپاقتىڭ دامۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن ناقتى قادام. ولار الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىكتى قامتاماسىز ەتەتىن، وڭىرلەر اراسىنداعى الشاقتىقتى جوياتىن، بارلىق بالا ءۇشىن ساپالى ورتا قالىپتاستىراتىن مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى شەشىم.
پرەزيدەنت باستاماسىمەن قولعا الىنعان ۇلتتىق جوبا تەك مەكتەپ عيماراتىن تۇرعىزۋ ەمەس، ول – ءبىلىم جۇيەسىن تۇبەگەيلى جاڭعىرتۋ، ءقاۋىپسىز ءارى زاماناۋي وقۋ ورتاسىن قالىپتاستىرۋ، جاڭا بۋىن ءۇشىن بەرىك نەگىز قۇرۋ. بۇل – ميلليونداعان بالانىڭ ارمانىنا اپاراتىن جول، ولاردىڭ دارىنى مەن قابىلەتىن تولىق ىسكە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پلاتفورما.
جاقسىعالي جۇماباي، ورال قالاسىنداعى №51 مەكتەپتىڭ ديرەكتورى
باتىس قازاقستان وبلىسى
دەرەككوزى: Egemen Qazaqstan گازەتى
