مەملەكەتتىڭ وركەندەۋى، حالقىنىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ارتۋى، قوعامنىڭ كەز كەلگەن سالاسىنىڭ دامۋى – ءبىرىنشى كەزەكتە مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ ەڭبەگىنە تىكەلەي بايلانىستى. دامىعان ەلدەردىڭ تاجىريبەسى ەلدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋدا مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ كادرلىق مۇمكىندىگى اسا ماڭىزدى ەكەندىگىن كورسەتىپ وتىر.

سوندىقتان، تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى كۇندەرىنەن باستاپ ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆ زاماناۋي، ستراتەگيالىق مىندەتتەردى ءتيىمدى ىسكە اسىراتىن مەملەكەتتىك اپپاراتتى قۇرۋ ماسەلەسىن نازارىنان تىس قالدىرعان ەمەس. بۇل ورايدا، ءبىرىنشى كەزەكتە پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىمەن كولەمدى ءارى ءتيىمسىز باسقارۋدىڭ اكىمشىلىك توبى وڭتايلاندىرىلىپ، تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ جاڭا جاعدايىنداعى ساياسي باعىتىن ساپالى جۇزەگە اسىرا الاتىن مەملەكەتتىك اپپارات قۇرۋ باعىتىندا جۇمىس جۇرگىزىلە باستادى.

تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتىنىڭ ينستيتۋسيالانۋىنىڭ باستاماسى رەتىندە 1995 جىلى قابىلدانعان زاڭدىق كۇشى بار «مەملەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» ەلباسى جارلىعىن اتاپ وتۋگە بولادى. بۇرىنعى كەڭەس وداعىنىڭ قۇرامىندا بولعان ەلدەردىڭ ىشىندە سول كەزدەرى مۇنداي يننوۆاسيالىق قۇجات قابىلداعان العاشقى مەملەكەت قازاقستان بولدى. بۇل قادام مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ كادرلىق قۇرامىن نىعايتىپ، دامۋىنىڭ نەگىزىنە اينالدى.

قازىرگى تاڭدا مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىندە وقىتۋدىڭ ينفراسترۋكتۋراسى قالىپتاستىرىلعان، ونىڭ قۇرامىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى مەملەكەتتىك باسقارۋ اكادەمياسى، وڭىرلىك قايتا دايارلاۋ جانە بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ورتالىقتارى جانە تاعى باسقا ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى ەنەدى. جىل سايىن ورتا ەسەپپەن قايتا دايارلاۋ جانە بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ كۋرستارىندا مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ ۇشتەن ءبىرى وقىتىلادى، ناتيجەسىندە ءۇش جىل سايىن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر ءجۇز پايىز وقىتۋ كۋرستارىمەن قامتاماسىز ەتىلەدى.

جاڭا عاسىردا – قازاقستاننىڭ الدىندا مىقتى ەكونوميكا، ساياسي جانە الەۋمەتتىك جۇيەنى قالىپتاستىرۋ بويىنشا جاڭا مىندەتتەر تۇردى. ول ءۇشىن قوعام سۇرانىستارىنا، زامان تالابىنا جاۋاپ بەرەتىن مەملەكەتتىك قىزمەت مودەلىن قۇرۋ قاجەت بولدى.

مەريتوكراتيا، تيىمدىلىك پەن ناتيجەلىك، ترانسپارەنتتىلىك پەن قوعام الدىندا ەسەپ بەرۋ ۇستانىمدارىنا نەگىزدەلگەن مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىنىڭ قالىپتاسۋىن 1999 جىلى قابىلدانعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «مەملەكەتتىك قىزمەت تۋرالى» زاڭى قامتاماسىز ەتتى. اتالعان زاڭعا سايكەس، ەلدىڭ ءبىرىڭعاي كادرلىق ساياساتى ايقىندالدى، ال ەڭ باستىسى مىندەتتى كونكۋرستىق ىرىكتەۋدى ەنگىزۋ ارقىلى ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتكە تۇسۋدەگى تەڭ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا كونستيتۋسيالىق قۇقىقتارى جۇزەگە اسىرىلا باستادى.

2000 جىلى ەل اۋماعىندا مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىنداعى ءبىرىڭعاي ساياساتتى جۇزەگە اسىراتىن مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جونىندەگى ۋاكىلەتتى ورگان جانە ونىڭ اۋماقتىق بولىمشەلەرى قۇرىلدى.

ەلباسى ۇسىنعان «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارى اياسىندا مەملەكەتتىك قىزمەت سالاسىندا ءبىرقاتار رەفورمالار جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. بۇل رەفورمالاردىڭ باستى ماقساتى – اۆتونومدى، شاعىن، ناتيجەگە باعىتتالعان، قوعامنىڭ سۇرانىستارىنا جاۋاپ بەرە الاتىن كاسىبي مەملەكەتتىك اپپارات قۇرۋ. بۇگىنگى كۇنى ەلىمىزدە شتات بويىنشا 99 مىڭعا جۋىق مەملەكەتتىك قىزمەتكەر بولسا، ناقتى سانى 91 مىڭ ادامدى قۇراپ وتىر. ءبىزدىڭ وبلىسىمىزدا  8 مىڭنان اسا مەملەكەتتىك قىزمەتكەر ەڭبەك ەتۋدە.

ۇلت جوسپارىنا سايكەس «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتى تۋرالى» جاڭا زاڭ قابىلدانىپ، مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ قىزمەتىن ۇيلەستىرەتىن زاڭنامالىق بازا تولىعىمەن جاڭارتىلدى، مەريتوكراتيا پرينسيپىنە نەگىزدەلگەن مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ مانساپتىق مودەلىنە اۋىستىرىلدى. مانساپتىق مودەل مەملەكەتتىك قىزمەتتەن تىس ادامدارعا جوعارى لاۋازىمدارعا تاعايىندالۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى، تەك جىلدار بويى تاجىريبە جيناعان، ءبىلىمى مەن بىلىكتىلىگى ساي مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر عانا مانساپتىق ءوسۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى. سونىڭ ناتيجەسىندە مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ بەدەلى ارتىپ، مەملەكەتتىك اپپاراتتا جۇمىس ىستەۋگە نيەت بىلدىرۋشىلەردىڭ قاتارى كوبەيىپ كەلەدى. مىسالى، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا مەملەكەتتىك قىزمەتتەن ۇمىتكەرلەردىڭ سانى 5 ەسە ارتسا، جۇمىستان ءوز ەركىمەن كەتكەندەردىڭ سانى 2 ەسە ازايعان.

بۇل ورايدا، جۇرگىزىلگەن رەفورمالار حالىقتىڭ مەملەكەتتىك اپپاراتقا سەنىمىن ارتتىرۋعا، بارىنشا اشىق، قابىلداعان شەشىمدەرى ايقىن مەملەكەتتىك قىزمەت جۇيەسىن قۇرۋعا باعىتتالدى. جاڭا وزگەرىستەرگە سايكەس، مەملەكەتتىك قىزمەتكە بارىنشا قابىلەتتى، ءوز قىزمەتىن ادال دا ابىرويلى اتقاراتىن، جاۋاپتى، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ جولىندا تىنباي ەڭبەك ەتەتىن ازاماتتاردى تارتۋ كوزدەلگەن.

شيرەك عاسىردا قىرۋار جۇمىس اتقارىلدى، الايدا ەلباسى «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىندا مەجەلەنگەن مىندەتتەرگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن ودان كوپ جۇمىس اتقارۋ قاجەت. ەل ەگەمەندىگىن ەسەلەۋ جولىندا ءاربىر مەملەكەتتىك قىزمەتشى تىنباي ەڭبەك ەتسە، تاۋەلسىزدىگىمىز ماڭگىلىك بولارى ءسوزسىز.

 

ت.ق. جۇماعۇلوۆ، شقو بويىنشا مەملەكەتتىك قىزمەت  ىستەرى دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى، ادەپ جونىندەگى كەڭەس ءتوراعاسى.