[caption id="attachment_12543" align="alignright" width="365"]
باۋىرجان قاراعىز ۇلىنىڭ كورەي تىلىندە جارىق كورگەن كىتابى[/caption]
– بۇل شاراعا ازيا ەلدەرىنىڭ مادەنيەت مينيسترلەرى، ۆيسە-مينيسترەلەرى، زيالى قاۋىم وكىلدەرى، اقىندار مەن جازۋشىلار، مادەنيەتتانۋشىلار قاتىستى. «ازيا مادەنيەت ورتالىعى» - اتى ايتىپ تۇرعانداي قۇرلىقتاعى ءارتۇرلى ەلدەر مەن ۇلت، ەتنوستاردىڭ مادەني بايلانىسىن نىعايتۋ، ءبىرىن ءبىرى سىرتتاي ەمەس، ىشتەي تانۋعا، ارالاسۋعا كوپىر بولۋ. ورتالىق ازيانىڭ ءار ەلىنەن ءبىر كىسىدەن دەلەگات شاقىرىلدى. قازاقستان تاراپىنان مەن قاتىستىم. مادەنيەت ورتالىعى اشىلاردان ون شاقتى كۇن بۇرىن كەلدىك. ەرتە كەلۋدەگى سەبەبىمىز، كىتاپتىڭ اۋدارماسىمەن تانىسۋ، ونىڭ بەزەندىرىلۋىن كورۋ ءارى اڭىز كەيىپكەرىنىڭ ۇلتتىق مادەنيەتتەگى ورنىن ءتۇسىندىرىپ، سۋرەتشىلەرمەن بىرىگىپ جۇمىس ىستەۋ ەدى. ءبارىن تىڭعىلىقتى ويلاستىرعان كورەي حالقىنىڭ ىجداعاتتىلىعىنا، جاۋاپكەرشىلىگىنە ءتانتى بولدىم. مەنىڭ كىتابىما يلليۋستراسيا جاساعان كارىستىڭ سۋرەتشى قىزى پاك سە ونگ وتە العىر ەكەن. مەنەن الدار كوسە تۋرالى، ول ءومىر سۇرگەن زامان جايىندا سۇراي وتىرىپ، قازاقتىڭ كەيىپكەرىن كارىستىڭ اڭىز اڭگىمەلەرىمەن بايلانىستىرۋعا تىرىستى. مۇنىسى كارىس بالالارىن باۋراۋدىڭ جولى بولسا كەرەك. سونداي-اق، ۇلتتىق كەيىپكەردىك وزىندىك ەرەكشەلىكتەرىن دە ەستەن شىعارعان جوق. ءار اڭىزعا جاڭاشا مازمۇن بەرۋگە تالپىندى. كىتاپپەن جۇمىس جاساۋدىڭ كورەيلىك ۇلگىسىن كورىپ، تاڭىرقادىم. بىزدەگى باسپالار سەكىلدى، ينتەرنەتتەن مازمۇنعا ساي سۋرەت تاۋىپ، سونى كەلسىن-كەلمەسىن بوياي سالعان جوق. ءار دەتالعا ءمان بەردى.
– بۇل كىتاپتان بولەك، قانداي يگى دۇنيەلەرمەن تانىستىڭ؟ كورەي ادەبيەتىنىڭ بۇگىنگى جاعدايى تۋرالى سويلەسە الدىڭ با؟
– كارىس قالامگەرلەرىمەن تانىسۋدىڭ دا ورايى كەلدى. ارينە، ءبىر ساپار اياسىندا بارىمەن قويان-قولتىق ارالاستىم دەي المايمىن. ءبىراز ىقىلاستى اڭگىمە، ءوزارا سۇحباتتار بولدى. قازاقستاننىڭ، ورتالىق ازيانىڭ مادەني ءومىرى ولار ءۇشىن تانىس ءارى بەيتانىس ەكەن. تانىس بولاتىنى، كورەيلەر، ءتۇپ تەگىمىز ءبىر، ارعى تاريحىمىز ورتاق دەپ تۇسىنەدى. بەيتانىس بولاتىنى، بۇگىنگى ورتالىق ازيا ادەبيەتىن، مادەنيەتىن كوپ بىلە بەرمەيدى. بۇعان كىنالى ولار ەمەس قوي. مەنى تاڭعالدىرعانى، «كورەي ادەبي اۋدارما ينستيتۋتىنىڭ» جۇمىسى بولدى. تولىقتاي مەملەكەت قارجىلاندىراتىن مەكەمەنىڭ باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ينستيتۋت كارىس ادەبيەتىن شەتەل تىلىنە اۋدارۋمەن اينالىسادى ەكەن. ءبىر ەمەس، 30 ۇلتتىڭ تىلىنە اۋدارما جاسايدى. ءارى سول تىلدەردەن وزدەرىنە تىكەلەي قوتارادى. بىلىكتى، ءبىلىمدى ۇلتتىڭ ىستەر تىرلىگى. تالانتتى ادەبيەتشىلەردى جاستايىنان شەتەل ءتىلىن بىلۋگە ۇمتىلدىرىپ، ارنايى وقىتىپ، اۋدارما جاساۋ ىسىنە باۋليدى جانە ولارعا وسى ينستيتۋتتان جۇمىس بەرەدى. مۇنداي مەكەمە ءدال بىزگە كەرەك ەكەنىن تۇسىنەسىڭ جانە وعان مويىن بۇرا قوياتىن شەندىلەردىڭ جوقتىعىنا ناليسىڭ. ايتپەسە، تۇيىق شەڭبەردىڭ ىشىندە ءجۇرىپ، بارىنەن ءبىز مىقتىمىز دەۋدىڭ قانشالىقتى كۇلكىلى ەكەنىن ۇعىنار كەز الدەقاشان جەتكەن جوق پا؟!
– بالكىم، مەملەكەتكە سۇيەنبەي، بەلگىلى ادەبي بىرلەستىكتەر وسىنداي جۇمىستى وزدەرى قولعا العانى ءجون شىعار؟
– بىزدە ادەبي بىرلەستىكتەر كوپ. ەگەر شىنداپ قولعا الام دەسە، 30 تىلگە اۋدارماي-اق قويسىن، تىم قۇرىعاندا 7 تىلگە – اعىلشىن، ورىس، جۇڭگو، جاپون، كارىس، فرانسۋز، نەمىس تىلدەرىنە اۋدارماشى دايىنداۋعا بولادى. ءقازىر جاس تالانتتار، اقىن-جازۋشىلار كوپ. جۇمىس تاپپاي سەندەلىپ جۇرگەندەرى قانشاما؟ سولاردى ارنايى ەكى-ۇش جىل وقىتسا، «بولاشاق» سەكىلدى باعدارلامامەن شەتەلگە جىبەرۋگە كۇش سالسا، جانە ولاردىڭ ءبىلىمىن وڭدى پايدالانۋعا تالپىنسا، مەملەكەتتەن گرانت الۋعا، قارجىلاي كومەك سۇراۋعا بولادى. مىسالى، بەلگىلى ءبىر ۋنيۆەرسيتەت ادەبي اۋدارما جاسايتىن مامانداردى تاربيەلەسە، وعان جازۋعا قۋاتى بار جاستاردى قابىلداپ السا، ەش قيىندىق بولماس دەگەن ويدامىن. وسىنىڭ ءبارىن ۇيىمداستىراتىن ۇقىپتى جۇمىس كەرەك. بىلىكتى توپ كەرەك، مەنەدجەرلىك كەرەك. بىزدە "اۋدارما ءىسى" دەگەن ماماندىق بار. وندا وقيتىندار ءارتۇرلى شەتەر كومپانيالارىنا جۇمىسقا تۇرۋدى كوكسەيدى. كاسىبي ادەبي، فيلوسوفيالىق، ءارتۇرلى ماماندىقتار بويىنشا جۇيەلى اۋدارما جاسايتىندار جوقتىڭ قاسى.
– بۇگىنگى كورەي ادەبيەتى تۋرالى وزدەرى قالاي ويلايدى ەكەن؟
– كورەيلەردىڭ دراماتۋرگياسى، كينوسى، تەاترى ەرەكشە دامىعان. دەمەك، ادەبيەتى دە وسال ەمەس. ەگەر ادەبيەتى زاماناۋي ۇردىستەردىڭ بارىنە جاۋاپ بەرەتىندەي دەڭگەيدە بولماسا، باسقا ونەر سالاسى دا دامىماس ەدى. بىزدەگى سياقتى، ولار دا كىتاپ وقۋدىڭ سيرەپ بارا جاتقانىن ايتادى. ءبىراق، ءبارىبىر ولاردىڭ كىتاپتارى ون مىڭداعان تارالىممەن شىعادى ءارى ساتىلادى. كىتاپ ساۋداسى دامىعان. قالامگەرلەردىڭ ادەبي اگەنتتەرى بار.
– بۇدان بولەك قانداي جاڭالىقتار بولدى؟
– اۋدارما ينستيتۋتى باسشىلىعىمەن كەزدەسۋ كەزىندە ورتالىق ازيا ادەبيەتى تۋرالى جاقسى اڭگىمە وربىتتىك. ولاردىڭ قىزىعۋشىلىعى بار. قازاق ادەبيەتىن اۋدارۋعا ىنتالى. تەك سونىڭ كوزىن تاۋىپ، ءجونىن نۇسقار ارنايى مەكەمە ياكي بىرلەستىك كەرەك. قۇداي بۇيىرسا، اسىلىق بولماسىن، كەلەر جىلى مەنىڭ كىتابىمدى كارىس تىلىنە اۋدارۋعا ۋادە ەتتى. ونىڭ ءبارىن ۋاقىت كورسەتەدى.
