الماتى وبلىسىنا 7 ايدا 420 ميلليارد تەڭگەدەن استام ينۆەستيسيا تارتىلدى،- دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
وڭىردە ينۆەستورلارمەن بەلسەندى جۇمىس ءوز جەمىسىن بەرۋدە، نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيانىڭ ءوسىمى 27،7%-دى قۇرادى. 2024 جىلدىڭ العاشقى جەتى ايىندا الماتى وبلىسىندا نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيا كولەمى 423،8 ملرد تەڭگەگە جەتىپ، وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 27،7 پايىزعا ءوستى. بۇل تۋرالى وبلىستىق كاسىپكەرلىك جانە يندۋستريالدى-يننوۆاسيالىق دامۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى قۋانىش باقىت ۇلى مالىمدەدى.
قول جەتكىزگەن وڭ ديناميكا، ءوڭىردىڭ ينۆەستيسيا تارتۋ جانە قولايلى بيزنەس كليماتىن قالىپتاستىرۋ ساياساتىنىڭ تيىمدىلىگىن كورسەتەدى. وڭىرلىك ۇيلەستىرۋ كەڭەسىنىڭ سوڭعى وتىرىسىندا ءتورت جوبا ينۆەستيسيالىق مارتەبەگە يە بولدى، بۇل بيزنەس تاراپىنان جوعارى قىزىعۋشىلىقتى كورسەتەدى.
«الماتى وبلىسىندا ينۆەستيسيالىق جوبالاردى تارتۋ جانە قولداۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە»، — دەدى قۋانىش باقىت ۇلى.
وبلىستا جالپىۇلتتىق پۋلعا جانە ۇلتتىق سيفرلىق ينۆەستيسيالىق پلاتفورماعا ەنگىزىلگەن 34 ينۆەستيسيالىق جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. سونىمەن قاتار، الماتى وبلىسىنىڭ ءبىرىڭعاي يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنا جالپى قۇنى 208،8 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 19 جوبا ەنگىزىلگەن.
شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ دا وبلىس ءۇشىن باسىم باعىت بولىپ تابىلادى. ەسەپتىك كەزەڭدە وبلىستىڭ 373 ەلدى مەكەنىندە 1266 جاڭا كاسىپكەرلىك نىسانى اشىلىپ، 32،2 ملرد تەڭگە ينۆەستيسيا تارتىلدى.
«ينۆەستيسيا تارتۋ مەن كاسىپكەرلىكتى قولداۋداعى تابىس – ءوڭىردى دامىتۋداعى ستراتەگيالىق كوزقاراستىڭ جەمىسى»، — دەپ تۇيىندەدى ءسوزىن قۋانىش باقىت ۇلى.
ينۆەستيسيالىق بەلسەندىلىك ايماقتىڭ تۇراقتى ەكونوميكالىق وسۋىنە، حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا جانە بيزنەستىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرىن قۇرۋعا ىقپال ەتەدى. الماتى وبلىسى بۇگىندە تابيعي رەسۋرستارىنىڭ بىرەگەي ۇيلەسىمىمەن، قولايلى كليماتىمەن جانە دامىعان ينفراقۇرىلىمىمەن شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ نازارىن اۋدارىپ وتىر. بۇل نەگىزگى فاكتورلار ءوڭىردى ەلدەگى ينۆەستيسيا ءۇشىن ەڭ تارتىمدى ايماقتاردىڭ بىرىنە اينالدىرا وتىرىپ، ءارتۇرلى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن تاماشا جاعداي جاسايدى.
ءوڭىردىڭ تابيعي بايلىعى ونىڭ كوركەم لاندشافتتارىندا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ماڭىزدى پايدالى قازبالار قورى مەن جەر رەسۋرستارىندا. بۇل رەسۋرستار تاۋ-كەن ونەركاسىبى، اگروبيزنەس جانە جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا جوبالارى ءۇشىن ايتارلىقتاي مۇمكىندىكتەر ۇسىنادى. قولايلى كليماتتىق جاعدايلار اۋىل شارۋاشىلىعى مەن وندىرىستىك قۋاتتاردى دامىتۋعا ىقپال ەتەدى، بۇل اسىرەسە تۇراقتى جانە بولجامدى جاعدايلاردى ىزدەيتىن ينۆەستورلار ءۇشىن ماڭىزدى.
الماتى وبلىسىنىڭ دامىعان ينفراقۇرىلىمى ونىڭ ينۆەستيسيالىق تارتىمدىلىعىندا شەشۋشى ءرول اتقارادى. زاماناۋي كولىكتىك كوممۋنيكاسيالار جەلىسى، لوگيستيكالىق ورتالىقتار جانە حالىقارالىق نارىقتارعا شىعۋ تابىستى بيزنەس پەن ءىرى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن جاعداي جاسايدى. بۇل اسپەكت جەتكىزۋ تىزبەگىن وڭتايلاندىرۋعا جانە وپەراسيالىق شىعىنداردى ازايتۋعا ۇمتىلاتىن كومپانيالار ءۇشىن ەرەكشە باعالى.
قازىرگى تاڭدا وبلىستىڭ ينۆەستيسيالىق قورجىنىندا جالپى قۇنى 6،1 تريلليون تەڭگەدەن اساتىن 211 جوبا بار. ونىڭ ىشىندە جالپى قۇنى 2 تريلليون تەڭگەدەن اساتىن 35 جوبا شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ قاتىسۋىمەن جۇزەگە اسىرىلۋدا. سونىمەن قاتار، 2024 جىلى جالپى قۇنى 329 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن تاعى 35 جوبا ىسكە اسىرۋ ساتىسىندا تۇر.
كوپتەگەن ءىرى حالىقارالىق كومپانيالار الماتى وبلىسىنىڭ الەۋەتىن باعالاپ ۇلگەردى. ءساتتى جوبالاردىڭ ىشىندە «PepsiCo Central Asia» ج ش س، «KT&G»، «جەتىسۋ ۆولفرام» ج ش س، «پريما قۇس» ج ش س، «تەحنونيكول – ورتالىق ازيا كورپوراسياسى»، «ستك سوكول» ج ش س، «شين لاين» ج ش س، «Focus Logistics» ج ش س، «SSA Fruits» ج ش س سياقتى الىپتاردىڭ جۇمىسىن اتاپ وتۋگە بولادى. «Semirechya Energy» ج ش س جانە «وي-قاراعاي لەسنايا سكازكا» ج ش س. بۇل كومپانيالار ايماقتىڭ جوعارى ينۆەستيسيالىق الەۋەتىن راستاپ قانا قويماي، ونىڭ جەتەكشى ەكونوميكالىق ورتالىققا اينالۋعا دەگەن ۇمتىلىسىن كورسەتەدى.
جوبالارىن اياقتاپ، تابىستى ءوندىرىستى باستاعان كومپانيالار ەرەكشە نازار اۋدارۋعا تۇرارلىق. مۇنداي كومپانيالاردىڭ مىسالدارى JTI Kazakhstan، Mareven Food Tien Shan، KNAUF، Henkel، Philip Morris Kazakhstan LLP، The Coca-Cola Company، Efes Kazakhstan. ولاردىڭ جەتىستىكتەرى الماتى وبلىسىندا ۇزاق مەرزىمدى جانە جەمىستى بيزنەس ءۇشىن تاماشا جاعداي جاسالعانىنىڭ ايقىن دالەلى.
وسىلايشا، تابيعي رەسۋرستاردىڭ، كليماتتىق ارتىقشىلىقتاردىڭ جانە دامىعان ينفراقۇرىلىمنىڭ ۇيلەسۋى الماتى وبلىسىن ينۆەستيسيا ءۇشىن تارتىمدى ەتەدى. حالىقارالىق كورپوراسيالار تاراپىنان ءوسىپ كەلە جاتقان قىزىعۋشىلىقتار، قازاقستاننىڭ ەڭ پەرسپەكتيۆالى جانە قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان ايماقتارىنىڭ ءبىرى رەتىندەگى مارتەبەسىن راستايدى.
