ەڭ الدىمەن، قالانىڭ بىرنەشە باعىتىنان كەلەتىن كىشى كانالدار كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىلىپ، قالاعا سۋ تارتىلدى. تۇركىستان اۋماعىندا جۇزدەگەن سۋ ارنالارى پايدا بولدى. رۋحاني-مادەني ورتالىق پەن اكىمشىلىك-ىسكەرلىك ورتالىقتا جانە ىرگەلەس جاتقان اۋماقتاعى كوشەلەردە سالىناتىن جولداردىڭ بويىنا جوبامەن 100 شاقىرىم ارىقشالار ورناتىلدى. بۇل – تۇركىستاننىڭ ەكولوگياسىن وڭالتىپ، كليماتىن جاقسارتۋ ءۇشىن جاسالاتىن وڭ قادامدار.
«تۇركىستان ماگيسترالدى كانالىن كۇردەلى جوندەۋ» جوباسى، «كەڭساي-قوسقورعان-2» سۋ قويماسىن سالۋ، «ماشينالىق ادىسپەن سۋ بەرۋ»، «جەتىكول كولدەر جۇيەسىن جاڭعىرتۋ» جۇمىستارى باستالدى. تۇركىستان قالاسى باس جوسپارىنىڭ جوباسىنا سايكەس، قالا اينالاسىنان 8 مىڭعا جۋىق گەكتار اۋماققا «جاسىل بەلدەۋ» قۇرۋ جوسپارى جىل سوڭىنا دەيىن تولىق جۇزەگە اسادى. بۇل جازى ىستىق تۇركىستاننىڭ جاسىل جەلەككە ورانۋىنا سەپ بولادى.
سۋلاندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ارقىلى قالا ىشىندەگى جانە اينالما جول بويىندا وتىرعىزىلعان اعاش كوشەتتەرى مەن جاسىل جەلەكتى سۋعارۋعا تولىق مۇمكىندىكتەر بولادى. وسى ارىقشالاردان كەلگەن سۋ كەسەنە اۋماعىندا ورنالاسقان تۇڭعىش پرەزيدەنت ساياباعىنداعى جاساندى كولگە كەلىپ قۇياتىن بولادى. تۇركىستان اۋەجايىنىڭ اۋماعىندا 140 مىڭ جاسىل جەلەك، 200 مىڭ قارا ورىك وتىرعىزىلدى. بۇل دا شاھاردىڭ جاسىل جەلەككە ورانۋىنا سەپ بولماق.
قالاداعى قۇرىلىس الاڭدارىن ارالعان ءومىرزاق ەستاي ۇلى جاڭادان بوي كوتەرگەن «دەندرو ساياباق» پەن ونداعى جاساندى كولدىڭ قۇرىلىس بارىسىمەن تانىستى. جاساندى سۋ ايدىنىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالۋعا جاقىن. جاقىن كۇندەرى مۇندا سۋ كەلەدى.
تۇركىستان ساۋلەتشىلەرى وبلىس اكىمىنىڭ تاپسىرماسىمەن جاڭا سۋ ارناسىنىڭ جوباسىن دايىندادى. جوبا جۇزەگە اسقان جاعدايدا، ۇزىندىعى 9 شاقىرىمدى قۇرايتىن جاڭا كانال پايدا بولادى. وسىلايشا «كەڭساي-قوسقورعان» سۋ قويماسىنان كەلەتىن اعىن سۋ
ياساۋي كەسەنەسىنىڭ اۋماعىنداعى تۇڭعىش پرەزيدەنت ساياباعى مەن قالا ىرگەسىندە ورنالاسقان اتتراكسيوندار پاركىنە دەيىن سوزىلادى.
ايتا كەتەيىك، تۇركىستان قالاسىن سۋمەن قامتاماسىز ەتۋدە جەر بەتى سۋلارىمەن قاتار، جەر استى سۋلارىنىڭ دا ماڭىزى زور. جارامسىز بولىپ قالعان 150 تىك ۇڭعىمالاردى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ارقىلى جىلىنا قوسىمشا 190 ملن تەكشە مەتر اعىن سۋ تاپشىلىعىن شەشۋگە قول جەتكىزىلەدى.
