Катар Қашағандағы екі газ өңдеу зауытының құрылысына шамамен 33,5 млрд инвестиция салуға ниетті, деп хабарлайды Dalanews.kz.
Qazaqgaz ұлттық компаниясының катарлық UCC Holding компаниясы арасындағы келісімге сәйкес жобаларды 2026 және 2029 жылдары пайдалануға беру жоспарлануда. Қазіргі уақытта 1 млрд текше метрге бірінші ГӨЗ салынуда, ал екіншісі — 2,5 млрд текше метрге — 2029 жылға қарай іске қосу жоспарлануда.
Қашағанда ГӨЗ салу мерзімі бірнеше рет ауыстырылды. 2022 жылдың шілдесінде Премьер-министр қызметін атқарған Әлихан Смайылов қуаттылығы 1,1 млрд текше метр газды құрайтын ГӨЗ құрылысының басталғаны туралы хабарлады. Энергетика министрлігі оны 2024 жылы іске қосуды жоспарлады. Бірақ 2023 жылдың ақпанында Үкімет 2025 жылы аяқталатынын мәлімдеді. Ұлттық газ компаниясының Басқарма төрағасы Санжар Жаркешов журналистерге атап өткендей, бұл жоба "жеке қолда" болып, инвестор бастапқыда мерзімдерін бұзды. Нәтижесінде экономиканы монополиясыздандыру жөніндегі комиссия шеңберінде ГӨЗ мемлекет меншігіне қайтарылды.
Ақылға қонымды сұрақ туындайды: жаңа инвестор бірден екі жобаны жүзеге асыра ала ма? Естеріңізге сала кетейік, Катар табиғи газ бен мұнайдың орасан зор қорының арқасында әлемдік энергетикалық нарықта жетекші ойыншы ретінде берік орнықты. Қазақстан үшін осындай маңызды газ өңдеу зауыттарына қандай катарлық компаниялар қатыса алады? Олардың ішіндегі ең маңыздыларын қарастырайық.
Qatar Petroleum (QP), мемлекеттік мұнай және газ корпорациясы, Катардың энергетикалық секторының негізі болып табылады. Өзінің күш-жігерін көмірсутектерді барлауға, өндіруге, өңдеуге және сатуға бағыттай отырып, QP жаһандық энергетикалық тепе-теңдікті қамтамасыз етуде орталық рөл атқарады. Компанияда 14 мыңға жуық қызметкер жұмыс істейді. Компанияның негізгі активтерінің бірі — Солтүстік өріс кен орны-Катар Иранмен бөлісетін әлемдегі ең ірі табиғи газ кен орны. Осы кен орнынан газ өндіру Катарға сұйытылған табиғи газдың (СТГ) ірі экспорттаушысы болуға мүмкіндік берді.
Газды, оның ішінде электр станциялары мен су тазарту құрылыстарын ішкі тұтынуды қамтамасыз етуге бағытталған Barzan Gas Project те маңызды жоба болып табылады. Бұған қоса, 2027 жылға қарай СТГ өндірісін жылына 126 миллион тоннаға дейін арттыратын North Field кеңейту жобасы QP-нің тұрақты дамуға стратегиялық бағыттылығын көрсетеді.
UCC Holding
UCC Holding, Катардың жетекші конгломераттарының бірі, мұнай-газ инфрақұрылымын қоса алғанда, құрылыс және инженерлік жобаларға маманданған. Компанияның 26 мыңнан астам қызметкері әртүрлі көлемдегі және күрделіліктегі жобаларды іске асыра отырып, бүкіл әлем бойынша жұмыс істейді. UCC Holding өзінің құзыретін растай отырып, энергетика және құрылыс саласындағы жобаларымен танымал.
Мұнай-газ саласындағы негізгі жобалар:
• North Field Expansion: Жаңа газ өңдеу және сұйылту қондырғыларын салуды қамтитын әлемдегі ең ірі табиғи газ кен орнын кеңейту жобасы.
• Barzan Gas Project: Ішкі тұтыну және экспорт үшін газды қамтамасыз ететін Барзан кен орнында табиғи газды қайта өңдеу объектілерін салуға қатысу.
• Ras Laffan Industrial City: СТГ өндіру және қайта өңдеу бойынша әлемдегі ең ірі өнеркәсіптік кешендердің бірін дамытуға қосқан үлесі.
• Qatar Petroleum District: Кеңселерді, оқу орталықтарын және технологиялық инфрақұрылымды қамтитын Дохадағы Qatar Petroleum үшін ғимараттар кешенін салу.
Qatargas, әлемдегі ең ірі СТГ компаниясы, энергетика саласындағы катарлық құзыреттіліктің жарқын мысалы болып табылады. Өзінің күш-жігерін СТГ өндіруге, сатуға және экспорттауға жұмылдыра отырып, компания бірқатар ірі жобаларды жүзеге асырады. Компанияда 5 мыңға жуық қызметкер жұмыс істейді. 2023 жылы Qatargas кірісі шамамен 30 миллиард АҚШ долларын құрады.
Qatargas өз портфелінде Total, ExxonMobil және Shell сияқты халықаралық алыптармен бірлескен кәсіпорындарға ие, бұл Катар сараптамасының жаһандық маңыздылығы мен халықаралық танылуын көрсетеді.
АҚШ-тағы Golden Pass LNG жобасы ерекше назар аударуға тұрарлық, ол ExxonMobil-мен бірлескен кәсіпорын болып табылады және СТГ экспорттау терминалын қамтиды. Бұл жоба Qatargas-тың жаһандық әртараптандыру және кеңейту жоспарындағы стратегиялық көзқарасын көрсетеді.
Nakilat
NAKILAT, әлемдегі ең ірі СТГ тасымалдау компаниясы. Газ тасымалдаушылардың ең ірі флоттарының біріне иелік ету және басқару арқылы Nakilat катарлық СТГ-ны әлемдік нарықтарға үздіксіз жеткізуді қамтамасыз етеді. Компанияда 2 мыңнан астам қызметкер жұмыс істейді, ал жылдық кірісі шамамен 1 миллиард АҚШ долларын құрайды. Халықаралық жүк тасымалдау компанияларымен бірлескен кәсіпорындар оның жаһандық логистикалық тізбектегі позициясын нығайтуға ықпал етеді.
Gulf Drilling International (GDI)
Мұнай-газ компаниялары үшін бұрғылау қызметтерін ұсынуға маманданған Gulf Drilling International Катардың мұнай сервисі индустриясында маңызды орын алады. Құрлықта да, теңізде де бұрғылау қызметін ұсына отырып, GDI Катардың көмірсутек ресурстарын дамытуда және одан тыс жерлерде шешуші рөл атқарады. Компанияда 1 мыңға жуық қызметкер жұмыс істейді.
Qatar Gas Transport Company Ltd. (QGTC)
Qatar Gas Transport Company Ltd. (Nakilat) - бұл стратегиялық маңызды ресурсты Катардан Еуропаға, Азияға және Америкаға жеткізуді қамтамасыз ететін әлемдегі ең ірі СТГ тасымалдау компаниясы. Шамамен 1 миллиард доллар кіріс пен 69 кемеден тұратын флотпен Nakilat жаһандық энергетикалық инфрақұрылымда шешуші рөл атқарады.
Көріп отырғаныңыздай, айтарлықтай ресурстар мен тәжірибеге ие катарлық Мұнай және газ компаниялары әлемдік энергетикалық нарықта маңызды орын алады. Олардың газ өңдеу зауыттарын салу сияқты ірі халықаралық жобаларға қатысуы олардың жоғары құзыреттілігі мен сараптамасын растайды. Катардың серіктес, инвестор және мердігер ретіндегі сенімділігі мен тұрақтылығы Таяу Шығыс пен Батыс елдеріндегі көптеген нысандардың табысты дамуының кепілі болып табылады. Қазақстандағы катарлық компаниялардың белсенділігінің артуы халықаралық қатынастарды нығайтуға және екі елдің жаһандық аренада орналасуына ықпал етеді. Компаниялардың технологиялық мүмкіндіктері мен катарлық мамандардың дағдылары олардың құзыреттілігі мен сенімділігіне күмәнданбай, мұнай мен газдың жетекші өндірушілерінің қатарында берік орын алады.
