Mádenıet jáne óner uıymdary qanatyn keńge jaıyp, dúıim jurtty «pah shirkin» dep ózderine qaratyp aq keledi.
Óńirde jalpy sany 359 ıaǵnı onyń ishinde 169 klýbtyq mekeme, 170 kitaphana, 6 murajaı, 1 teatr jumys istep keledi.
Al sońǵy úsh jylda Shyǵys Qazaqstan oblysynda 1 mlrd. 802 mln. teńge somasyna 4 jańa mádenıet nysandary boı kóterdi jáne 3,7 mlrd. teńge somasyna 56 mádenıet orny jóndeýden ótti.
Shyǵys Qazaqstan oblysynyń ákimi Danıal Kenjetaıuly arheologıa salasyna erekshe kóńil bólýde. Nátıjesinde óńirde arheologıa salasyndaǵy ǵylymı-zertteý jumystarynyń baǵdarlamasyn iske asyrý jalǵasyn tabýda.
"SHQO-da arheologıa salasyndaǵy ǵylymı-zertteý jumystaryn damytýdyń 2016-2022 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlamasy" nátıjeli túrde iske asyrylyp jatyr.
Sońǵy jyldary Shyǵys Qazaqstan oblysynda ataýly Memlekettik baǵdarlamalar aıasynda bir mezgilde birneshe aýdanda qazba jumystary júrgizilýde.
Aımaqtaǵy Arheologıa órleý kezeńin bastan ótkerýde. Saq patshalary jáı tapqan Berel qorymy Shyǵys Qazaqstan oblysy Katonqaraǵaı aýdany Buqtyrma ózeniniń on jaǵalaýynda ornalasqan.
Myńjyldyqtar tarıhyn arqalaǵan Berel qorymy – Qazaqstannyń jalpyulttyq kıeli oryndary qataryna engen qasıetti meken.
Qundy jádigerler men obalar tarıh qoınaýynan syr shertip, arheologıalar zertteýlerdiń aınymas ortalyǵyna aınaldy.
Oblystyń arheologıa eskertkishterin júıeli túrde zertteý Qazaqstannyń jetekshi arheologtary Zeınolla Samashev pen Ábdesh Tóleýbaevtyń basshylyǵymen júrgizilip keledi.
Oblysta arheologıa eskertkishterinde júrgizilgen jumystardyń qorytyndysy boıynsha úsh jyl ishinde 20 000 nan astam artefakt tabylyp, óńirdegi mýzeı qorlaryn tolyqtyryp, biregeı jádigerler kelýshilerdi tań qaldyrýda.
2021 jyly «Uly dala altyny» Ulybrıtanıa jurtshylyǵynyń nazaryna usynyldy. Oǵan Shyǵys Qazaqstan oblysyndaǵy ejelgi saq qorǵandarynan tabylǵan altyn artefaktiler qoıyldy. Ulybrıtanıa jurtshylyǵy bizdiń dáýirimizge deıingi VIII-III ǵasyrlarda Ortalyq Azıada, atap aıtqanda Qazaqstannyń Altaı taý júıesinde ústemdik etken skıf órkenıetiniń jádigerleri, saq qorǵandarynan tabylǵan qundy dúnıelerin tamashalaý múmkindigine ıe boldy.
Kórmede Berel, Shilikti jáne Eleke Sazy sıaqty úsh túrli qorymnan shyqqan júzge jýyq arheologıalyq olja talǵampaz eýropalyqtardy tań qaldyrdy.
Ekspozısıa ejelgi saqtardyń kóshpeli mal sharýashylyǵy, taý-ken óndirisi jáne metalýrgıa salalarynda biregeı mádenıeti men tereń bilimi bolǵanyn kórsetken kórmede paı-paılap, tańqalǵan Kembrıdj ýnıversıteti janyndaǵy Fısýılám murajaıynyń dırektory Lúk Saıson bylaı dep edi.
«Ulybrıtanıaǵa jáne álbette búkil álemge Qazaqstannyń ejelgi mádenıetin tanytýǵa arnalǵan erekshe múmkindik. Menińshe, bul jahan tarıhyn qaıta jazatyndaı tarıhı jaǵdaı. İshine talaı syrdy búkken arheologıalyq qazbalardy zertteı otyryp, biz talaı ǵylymı jańalyqtardy birge ashamyz degen oıdamyn»-, dep erekshe áser alǵanyn jetkizgen bolatyn.
Tarıhty túgendep júrgen shyǵysta qalamgerler qaýymyna da kóńil bólinip keledi. Oblysta 2018 jyldan beri qolǵa alynǵan ıgi bastamanyń biri, Shyǵys Qazaqstannyń ádebı murasyn nasıhattaýǵa baǵyttalǵan «Abaı álemi» kitaptar serıasymen ádebı joba júzege asyrylýda.
Maqsaty – óńirdegi aqyn-jazýshylardyń baı murasyn keńinen nasıhattaý. Kóptegen dúnıe buryn esh jerde jaryq kórmegen. Abaı, Shákárim, Muhtar Áýezovtiń shyǵarmalary keńinen dáriptelýde.
Sonymen qatar jas aqyn-jazýshylardyń eńbekteri de jaryqqa shyǵýda. 2018-2022 jyldar aralyǵynda taralymy 53 myń danaǵa jýyq, 69 kitap shyqty. Aǵymdaǵy jyly 6,5 myń dana taratylymmen 13 kitap oqyrmanǵa jol tartpaq. Dushpanyn kúıindirip,erligimen jahanǵa jar bolǵan, bahadúr batyrlar men temirdi balqytyp, tastan túıin túıgen babalardyń sheberligin búginde keıingi urpaqtyń sanasyna sińirip, dáriptep, óner men mádenıetke, rýhanıatqa kóńil bólinip, kıeli shyǵys osylaı óz asyldary men jaýharlaryn pash etýde.
