ونلاين ءدارىستى اشقان اباي اتىنداعى قازۇپۋ ستراتەگيالىق دامۋ جانە ينتەرناسيونالداندىرۋ جونىندەگى پرورەكتورى، فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، ق ر ۇعا كوررەسپوندەنت-مۇشەسى اقتولقىن تۇرلىحان قىزى قۇلسارييەۆا ءوز كەزىندە «ۇستازداردىڭ ۇستازى» اتانعان داڭقتى پەداگوگتىڭ رەسپۋبليكامىزدا ورتا ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ، مەكتەپتەردى وقۋ-ادىستەمەلىك قۇرالدارمەن قامتاماسىز ەتۋ، ساباق ۇدەرىسىندە وزات تاجىريبەنى، جاڭا تەحنولوگيانى كەڭىنەن ەنگىزۋ ارقىلى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا قوسقان ۇلەسى، قازاقستان مەكتەپتەرىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋ جونىندەگى ەڭبەگى تۋرالى باياندادى.
رافيقا بەكەن قىزى نۇرتازينا 1921 جىلعى ناۋرىزدا پاۆلودار وبلىسى، پاۆلودار اۋدانى، اقشي اۋىلىندا دۇنيەگەن كەلگەن. س.م.كيروۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى مەن قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىن قازاق جانە ورىس فيلولوگياسى ماماندىعى بويىنشا بىتىرگەن. 1974 جىلى پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى عىلىمي دارەجەسىن قورعاعان.
رافيقا بەكەن قىزى نۇرتازينانىڭ مۇعالىم-ادىستەمەشى جانە قوعام قايراتكەرى رەتىندە قالىپتاسۋى جانە پەداگوگتىك تاجىريبەسى الماتى قالاسىنداعى №12 قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ ومىرىمەن تىعىز بايلانىستى. ءمۇعالىم، كەيىن ديرەكتور لاۋازىمىن اتقارا ءجۇرىپ، ر. ب. نۇرتازينا 1972 جىلى اعىلشىن ءتىلىن تەرەڭدەتىپ وقىتاتىن العاشقى قازاق مەكتەبىنە اينالعان وسى وقۋ ورنىنىڭ دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوستى. بۇل ءبىلىم ورداسىنىڭ رەسپۋبليكاداعى ەڭ ۇزدىك مەكتەپ رەتىندە ابىرويى اسقاقتادى.
ر. ب. نۇرتازينانى قازاق ورتا مەكتەبىن دامىتۋ ماسەلەلەرى تولعاندىردى جانە ول ءوزىنىڭ جەكە جۇمىس تاجىريبەسىن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ارىپتەستەرى مەن شەتەلدىك پەداگوگتەردىڭ جەتىستىكتەرىن جيناقتاپ، جاڭا تەحنولوگيالارعا تاجىريبە جاساپ، ولاردى ەنگىزە وتىرىپ وقۋ ۇدەرىسىن ۇنەمى جەتىلدىرۋگە ەرەكشە كوڭىل ءبولدى، زاماناۋي وقۋلىقتار مەن وقۋ قۇرالدارىن جازدى.
نۇرتازينا رافيقا 340-تان استام عىلىمي جانە وقۋ-ادىستەمەلىك ەڭبەكتىڭ، ونىڭ ىشىندە ورتا مەكتەپكە ارنالعان 15 وقۋلىقتىڭ جانە وقۋ قۇرالدارىنىڭ، مەكتەپ جاسىنا دەيىنگى بالالارعا ارنالعان 10 كىتاپتىڭ اۆتورى.
تەليەۆيزيا جانە راديوحابارلارى جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتتىڭ تاپسىرىسى بويىنشا ر. ب. نۇرتازينا 1989 – 1991 جىلدارى قازاق تىلىندە سويلەۋدى ۇيرەنۋگە ىنتا بىلدىرگەن ادامدارعا ارنالعان «راديوۋروكي دليا تاني ي بۋلاتا» دەگەن راديوساباقتار جۇرگىزدى. كۇن سايىن تاڭەرتەڭ جانە كەشكىلىك ۋاقىتتا جۇرگىزىلگەن راديوساباقتار ءوزىنىڭ تىڭدارماندارىن تاپتى.
راديوساباقتاردىڭ ناتيجەسى بويىنشا ر. ب. نۇرتازينا 12 اۋديوكاسسەتادان تۇراتىن «گوۆوريم پو-كازاحسكيي» دەگەن اتپەن قازاقستانداعى ءبىرىنشى قازاق ءتىلىنىڭ وقۋلىعىن جارىققا شىعاردى. 101 ساباقتان تۇراتىن وقۋلىق قۇرىلىمدىق ۇلگىلەردى، ستاندارتتى سويلەۋ مودەلدەرىن، فورمۋلالاردى، كليشەلەردى قولدانۋ ارقىلى ناقتى ۇيىمداستىرىلعان جانە قۇراستىرىلعان، ولار بىرنەشە رەت قايتالانادى، بۇل تەك تىلدىك فورمالاردى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ولاردىڭ ينتوناسياسىن دا ەستە ساقتاۋعا جانە ايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
90-شى جىلدارى ەلىمىزدە قازاق تىلىندەگى كىتاپتاردىڭ جەتىسپەيتىنى بەلگىلى بولدى. وسىلايشا مەكتەپكە دەيىنگى جانە باستاۋىش سىنىپ جاسىنداعى بالالارعا ارنالعان «ميراستىڭ كىتابى» دۇنيەگە كەلدى. ل. اسقارمەن بىرلەسە وتىرىپ جازعان كىتابى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ «كازاحسكيي يازىك دليا گوۆورياششيح نا درۋگيح يازىكاح» بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى.
Cونداي-اق وتباسى ورتاسىندا وقۋعا ارنالعان قازاق تىلىندەگى كىتاپتار توپتاماسىن تولىقتىرعان شاعىن «بالاقايعا بازارلىق. پوداروك مالىشۋ» اتتى كىتاپ دايىندادى. وسى اۆتورلار ۇجىمى قازاق ءتىلىن ەندى عانا ۇيرەنىپ كەلە جاتقان 3-4 جاستاعى بالالارعا ارنالعان تاعى ءبىر «ءتىل اشار» وقۋ قۇرالىن جاسادى.
رافيقا بەكەن قىزى ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتى وقىتۋشىلارى قاۋىمداستىعىنىڭ (ماپريال) بەرليندە، ماسكەۋدە، كيشينيەۆتە، تاشكەنتتە، بۋداپەشتتە وتكەن كونگرەستەرىندە قازاق مەكتەپتەرىندە ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىن وقىتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى تۋرالى باياندامالار جاساپ، قازاق ۇستازدارىنىڭ ءبىلىم دەڭگەيىنىڭ بيىكتىگىن كورسەتتى.
لەنين وردەنىمەن جانە «وراق پەن بالعا» التىن مەدالىمەن (1968)، ەكى مارتە «قۇرمەت بەلگىسى» وردەنىمەن (1960، 1963)، «قۇرمەت» وردەنىمەن (2010) جانە باسقا دا كوپتەگەن مەدالدارمەن ماراپاتتالعان.
باتىر ۇستاز ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا ۇزاق جىل تاباندى ەڭبەك ەتۋمەن بىرگە قوعامدىق جۇمىستارمەن اينالىسۋعا دا ۋاقىت تابا ءبىلدى. ءتورت دۇركىن الماتى قالالىق كەڭەسىنە دەپۋتات بولىپ سايلاندى. كسرو كاسىپوداقتارىنىڭ XIV-XV سەزدەرىنە، قازاقستان كومپارتياسىنىڭ ءحىىى سەزىنە، قازاقستان مۇعالىمدەرىنىڭ ءى، ءىى، ءىىى، IV-V سەزدەرىنە دەلەگات بولىپ قاتىستى. قازاقستان پەداگوگيكالىق قوعامى رەسپۋبليكالىق كەڭەسى پرەزيديۋمىنىڭ ءتورايىمى، كسرو حالىق اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ عىلىمي-ادىستەمەلىك كەڭەسىنىڭ مۇشەسى جانە ت.ب. قوعامدىق جۇمىستاردى بەلسەنە اتقاردى.
تانىمدىق دارىستە اباي اتىنداعى قازۇپۋ پەداگوگيكا جانە پسيحولوگيا ينستيتۋتىنىڭ پروفەسسورى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى مارفۋعا ابساتوۆا «پەداگوگتىڭ يننوۆاسيالىق ىس-ارەكەتىنىڭ كەيبىر ەرەكشەلىكتەرى»، ر. نۇرتازينانىڭ شاكىرتى، ارىپتەسى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى راحيما بولەكباي قىزى ساكەنوۆا «ر.ب.نۇرتازينانىڭ دانالىق مەكتەبى»، اباي اتىنداعى قازۇپۋ پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى مانات شاياحمەت قىزى مۇساتايەۆا «ر.ب.نۋرتازينانىڭ قازاقستان پەداگوگيكاسى تاريحىنداعى لينگۆوديداكتيكالىق پەرسونالى»، اباي اتىنداعى قازۇپۋ دوكتورانتى، №12 گيمنازياداعى ر.ب. نۇرتازينا اتىنداعى ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتى كابينەتىنىڭ جەتەكشىسى ايجان نۇسىپبەكوۆا «№12 گيمنازياداعى ر.ب. نۇرتازينا اتىنداعى مامانداندىرىلعان ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتى كابينەتىنىڭ جۇمىسى تۋرالى» تاقىرىپتارىندا باياندامالار جاسادى.
دارىستە داڭقتى پەداگوگ رافيحا نۇرتازينا تۋرالى دەرەكتى فيلم كورسەتىلدى. ءدارىستى اباي اتىنداعى قازۇپۋ ستراتەگيالىق دامۋ جانە ينتەرناسيونالداندىرۋ جونىندەگى پرورەكتورى، فيلوسوفيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، ق ر ۇعا كوررەسپوندەنت-مۇشەسى اقتولقىن تۇرلىحان قىزى قۇلسارييەۆا قورىتىندىلادى.
مىرزاحان احمەتوۆ، اباي اتىنداعى قازۇپۋ قوعاممەن بايلانىس ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى
