جاڭا سالىق كودەكسىنىڭ جوباسىندا شەتەلدىك ماركەتپلەيستەرگە قاتىستى سالىق سالىمىن رەتتەيتىن نورمالار دا قاراستىرىلعان. مىسالى، ققس تولەۋشى رەتىندە تىركەلمەگەن نەمەسە كامەرالدىق باقىلاۋ ناتيجەلەرى بويىنشا انىقتالعان بۇزۋشىلىقتى جويماعان ماركەتپلەيستەردىڭ سايتى بۇعاتتالۋى مۇمكىن. بۇل تۋرالى پرەمەر-مينيستردىڭ ورىنباسارى – ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى سەرىك ءجۇمانعاريننىڭ دەپۋتاتتار جولداعان ساۋالعا بەرگەن جاۋابىندا ايتىلادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
2022 جىلى تاۋارلار جانە ونلاين-قىزمەتتەردىڭ ەلەكتروندى ساۋداسىمەن اينالىساتىن شەتەلدىك كومپانيالاردان الىناتىن قوسىمشا قۇن سالىعى (ققس) الىنا باستالعانىن ايتا كەتەلىك. ءقازىر قازاقستاندا وسىنداي 105 كومپانيا تىركەلگەن. ولاردىڭ اراسىندا Apple، Amazon، Alibaba، Aliexpress، Adobe، Ebay، Google، iHerb، Huawei، Meta، Netflix، Nintendo، Pinduoduo، TaoBao، TikTok، Temu، Samsung، Sony، Zoom دا بار.
"سالىق كودەكسىنىڭ 777-780-باپتارى بويىنشا شەتەلدىك ماركەتپلەيستەر تاۋارلاردى ساتۋ نەمەسە ەلەكتروندىق قىزمەتتەردى كورسەتۋ كەزىندە 12% مولشەرلەمە بويىنشا ققس اۋدارادى. قارجى مينيسترلىگى شەتەلدىك كومپانيالاردان 83،0 ملرد تەڭگەدەن استام سوماعا ققس بويىنشا ءتۇسىم تۇسكەنىن ناقتىلايدى: 2022 جىلى - 10،4 ملرد تەڭگە، 2023 جىلى - 24،3 ملرد تەڭگە، 2024 جىلى – 35،0 ملرد تەڭگە، 2025 جىلعى 1 ناۋرىزداعى جاعداي بويىنشا – 13،3 ملرد تەڭگە"، دەلىنگەن دەپۋتاتتىق ساۋالعا بەرىلگەن جاۋاپتا.
سەرىك جۇمانعارين ەلەكتروندىق ساۋدا سالاسىنداعى كومپانيالارعا مەملەكەت فيسكالدىق قولداۋ شارالارىن ۇسىناتىنىن ايتادى. سالىق كودەكسىندە كىرىستەرگە قاتىستى كورپوراتيۆتى جانە جەكە تابىس سالىعىن تولەۋدەن بوساتۋ قاراستىرىلعان. بۇل نورما 2023 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنا دەيىن ءوز كۇشىن ساقتادى.
"قازىرگى ۋاقىتتا ەلەكتروندى ساۋدا - بۇل قوسىمشا ىنتالاندىرۋدى قاجەت ەتپەيتىن قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان قىزمەت تۇرلەرىنىڭ ءبىرى. E-commerce سۋبەكتىلەرى ءۇشىن جانە ونىڭ قاتىسۋشىلارى ءۇشىن سالىق جەڭىلدىكتەرى تۇرىندەگى مەملەكەتتىك قولداۋ ماسەلەسى جاڭا سالىق كودەكسىنىڭ جوباسى شەڭبەرىندە دە قارالاتىن بولادى. ەلەكتروندىق كوممەرسيا ءۇشىن پارمەندى شارالار مىنالار بولۋى مۇمكىن: ينفراقۇرىلىم مەن اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردى جەتىلدىرۋ بويىنشا تاسىلدەردى پىسىقتاۋ"، - دەپ تۇسىندىرەدى سەرىك جۇمانعارين.
ول دەپۋتاتتاردىڭ شەتەلدىك ماركەتپلەيستەردىڭ قازاقستاندىق الاڭدارمەن جانە وندىرۋشىلەرمەن كوللابوراسياسىنا جونىندەگى سۇراعىنا دا جاۋاپ بەردى.
"شەتەلدىك ماركەتپلەيستەر تاۋارلاردى ساتادى جانە ءبىزدىڭ ەلدەن تىس جەرلەردە دە قىزمەت كورسەتەدى. ال ق ر زاڭناماسىنىڭ كۇشى قازاقستان اۋماعىندا عانا قولدانىلادى جانە ونىڭ اۋماعىنان تىس قاتىناستاردى رەتتەمەيدى. وسىلايشا، شەتەلدىك ماركەتپلەيستەردى قازاقستاندىق الاڭدارمەن جانە وندىرۋشىلەرمەن كوللابوراسياسى بويىنشا مىندەتتەمەلەر بەلگىلەۋ مۇمكىن ەمەس"، - دەپ اتاپ ءوتتى ول.
سەرىك جۇمانعارين باجسىز ساۋدا شەگىن تومەندەتۋ نەمەسە نولگە تەڭەستىرۋ ماسەلەسى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيانىڭ قاراۋىنا جاتاتىنىن ناقتىلايدى. ەەك كەڭەسىنىڭ 2017 جىلعى 20 جەلتوقسانداعى № 107 شەشىمىنە سايكەس، قۇنى 200 ەۆرودان اسپايتىن جانە سالماعى 31 كەلى بولاتىن تاۋارلار جەكە پايدالانۋعا ارنالعان تاۋارلارعا جاتادى دەپ سيپاتتالادى.
ايتا كەتەيىك، ءوز ساۋالىندا "اق جول" فراكسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى شەتەلدىك ماركەتپلەيستەردىڭ قازاقستاندا فيزيكالىق تۇردە بولماعاندىقتان، ق ر زاڭناماسىنا سايكەس سالىقتار مەن باجداردى تولەۋدەن جالتاراتىنىن اتاپ وتكەن. بۇل ولارعا قازاقستاندىق وندىرۋشىلەرگە قارسى ادىلەتسىز باسەكەلەستىك تۇرعىسىندا ارتىقشىلىقتارعا يە بولۋعا مۇمكىندىك بەرۋدە.
"2023 جىلى شەتەلدىك ماركەتپلەيستەر قازاقستانعا 505 ملرد تەڭگەنىڭ تاۋار جەتكىزدى، بۇل رەتتە بيۋدجەتكە 24 ملرد تەڭگە، ياعني اينالىمنىڭ 4،8%-ىن تولەندى، بۇل كەدەندىك باجداردان تولىقتاي بوساتىلۋىن جانە ققس-تى 2،5 ەسە از تولەگەندەرىن كورسەتەدى. ياعني، شەتەلدىك ماركەتپلەيستەردىڭ وپەراسيالارىنان ءبىر ققس-تان جالتارۋدان بيۋدجەت 2023 جىلى 60 ملرد تەڭگەدەن استام قاراجاتتان قاعىلعان. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، يمپورتتالاتىن تاۋارلار بويىنشا قازاقستاندىق ماركەتپلەيستەردىڭ فيسكالدىق جۇكتەمەسى 16،3% -دى قۇرايدى، ياعني ءتورت ەسە جوعارى"، - دەلىنگەن "اق جول" ساۋالىندا.
ايتا كەتەيىك، قازاقستاندا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت تاپشىلىعى ماسەلەسى وزەكتىلىك تانىتۋدا. مەملەكەتتىك قازىناعا تۇسەتىن تۇسىمدەردى تولىقتىرۋ ءۇشىن ۇكىمەت سالىق رەفورماسىن جۇرگىزۋگە جانە قوسىمشا قۇن سالىعى بويىنشا مولشەرلەمەنى كوتەرۋگە نيەتتى.
