بىلتىر تۇركياعا 52 ملن تۋريست بارىپتى. ونىڭ دەنى البەتتە سۇلۋ دا سىرعا تولى ستامبۋلعا اعىلعان. مۇندا ءبىر كەلۋمەن شەكتەلۋگە استە بولماس. سەبەبى سان عاسىرلىق تاريحتىڭ كۋاگەرى تۋريستەردى باۋراي بەرەدى. ونى زەرتتەۋگە تىرىساسىڭ. وتكەنىنەن بولەك، بۇل قالانىڭ بۇگىنى دە قىزىق. وسىناۋ ايرىقشا مەكەنگە ءبىز دە تابان تىرەدىك.
ستامبۋلداعى ەڭ الىپ ورتالىق
قاڭتاردىڭ ورتاسىن ەڭسەردىك. استانادا سارىشۇناق اياز. ءبىراق، بىزدەن اناعۇرلىم جىلى ولكەگە اتتانىپ بارا جاتقانىمىزدى ەسكەرىپ، جۇقا پالتونى كيىپ الدىم. 6 ساعاتتىق اۋە ساپارىنان كەيىن تۇسكە قاراي، ستامبۋلداعى ايگىلى قوناق ۇيلەردىڭ بىرىنە ورنالاستىق. ۇيىمداستىرۋشىلار بىزگە جەرگىلىكتى مادەنيەت پەن شوپپينگ سالتىن تانىستىرۋدى ماقسات تۇتقان. ءبىز دەگەنىم مەن، 24.kz ارناسىنىڭ وپەراتورى باعدات قايىركەن جانە El.kz سايتىنىڭ ءتىلشىسى مادينا اسىلبەكوۆا. پرەسس-تۋرعا وزبەكستاندىق جانە ازەربايجاننان كەلگەن ارىپتەستەرىمىز دە ارنايى شاقىرىلىپتى. قوناقجاي تۇرىكتەر سوناۋ اۋەجايدان كۇتىپ الىپ، ساپار بويى جانىمىزدان تابىلدى. وسىلايشا جۇمىسىمىزدىڭ العاشقى كۇنىندە كۇللى الەم ساياحاتشىلارىنا ءمالىم Zorlu Center-گە اتتاندىق. بۇل جۇمىس ەمەس ەكەن عوي. دەمالىسىمىزدىڭ ءبىرىنشى كۇنى ءبىر بويىنا 5 رەزيدەنسيانى سىيدىرعان ورتالىقتا ءوتتى. مۇندا بيزنەس جۇرگىزىلەدى. قوناق ءۇي دە بار. بارلىق برەند اتاۋلى شوعىرلانعان ساۋدا ءۇيىن كورەسىز. ونىڭ اۋماعى 72 مىڭ شارشى مەتردى قامتيدى. مادەنيەت پەن ونەر ورداسىن دا تابۋعا بولادى. ستامبۋلدىڭ ءدال ورتالىعىندا ورنالاسقان الىپ نىساننىڭ نەگىزگى مەيماندارى قالتالى ازاماتتار. جەرگىلىكتى حالىق پەن تۋريستەرگە ساپالى قىزمەت جانە الۋان ءتۇرلى اس ءمازىرىن ۇسىنىپ وتىرعان مەيرامحانالاردى اتاپ وتپەۋگە بولمايدى. ءدامى ءتىل ۇيىرەر كەشكى اس بىزگە دە بۇيىردى.
وتكەننەن ونەگە الاتىن ەل...
ستامبۋلعا كەلگەندە تۋريستەر مىندەتتى تۇردە بەت بۇراتىن ورىن – اييا سوفيا مەشىتى. دەمالىسىمىزدىڭ ەكىنشى كۇنى قاسيەتتى ورىننان باستاۋ الدى. نەگىزى 324 جىلى قالانعان كونە عيماراتتىڭ قازىرگى كەيپى 537 جىلى قالىپتاسا باستاعان. ودان كەيىن مۇناراسى ءبۇلىنىپ، قايتا سالىندى. مەشىت رەتىندەگى العاشقى قۇلشىلىقتار 1453 جىلى ورىندالدى. ال 1935 جىلى عيبادات ورنى مۋزەيگە اينالدى. وسىدان 4 جىل بۇرىن مۇندا قايتادان ازان شاقىرىلا باستاعان. مەشىتكە مۇسىلماندار عانا ەمەس، باسقا دىندەردىڭ وكىلدەرى دە اعىلادى. كەزەك كوپ. سول سەبەپتى جەرگىلىكتى بيلىك جەكە مۋزەي اشۋعا بەل بۋعان. بىرنەشە قاباتتى قامتيتىن بۇل عيماراتتىڭ كىرە بەرىسىنەن باستاپ، اييا سوفيانىڭ تاريحىنا بويلاۋعا بولادى. ءتۇرلى تىلدە سويلەيتىن ارنايى اۋديو گيد پەن ءساتتى بەينە كورىنىستەر، اسەرلى مۋزىكا ماعان سول زاماتتاعى كۇيدى كەشۋگە، سەزىنۋگە مۇمكىندىك بەردى. العان اسەردى جەتكىزە المايمىن. بۇل 1700 جىلعا سوزىلعان مەزەت.
تامشىلار. بازيليك سيستەرناسى
ساپار بارىسىندا بىزبەن بولعان بەركان تاشان بەيدىڭ ەڭبەگىن ەلەۋسىز قالدىرۋ مۇمكىن ەمەس. 25 جىلىن گيدتىك قىزمەتكە ارناپتى. قۇددى تۋعان ولكەسىنىڭ ءار تاسىمەن تانىس سياقتى. از ۋاقىتتا ءبىزدى دە قانىق قىلدى. قالاداعى يۋنەسكو تىزىمىنە ەنگەن جارتىلاي تۇبەك كوپتى ءتانتى ەتەرى حاق. بايىرعى شىعىس ريم مەن وسمان يمپەرياسىنىڭ الەۋمەتتىك جانە ساياسي ورتىلىعى ءالى دە قۇندىلىعىن جوعالتپاپتى. ارحيتەكتۋرالىق عيماراتتار عانا ەمەس، اۋاننىڭ ءوزى وتكەننەن ەلەس بەرىپ تۇرعانداي. بەركان بەي ءبىزدى سونداي اۋماققا اپاردى. بازيليك سيستەرناسى جايلى ەستۋىڭىز بار ما؟ بۇل دا ىستامبۇلدىڭ بىرەگەي نىسانى. اييا سوفيا مەشىتىمەن «قۇرداس» سيستەرنا سالىنعانعا دەيىن بۇل عيماراتتىڭ ورنىندا ءۇشىنشى جانە ءتورتىنشى عاسىرعا جاتاتىن ۇلى بازيليك ورنالاسقان. كەيىن ول وتقا ورانادى. 542 جىلى يمپەراتور يۋستينيان I سيستەرنا سالدىرادى. وندا 2 ملن توننا تازا سۋ ساقتالىپتى. ءقازىر بۇل جەردە مۋزەي جۇمىس ىستەيدى. بايقاعانىمىزداي، نىساننىڭ تاريحى مەن تاعدىرى تۋريستەر ءۇشىن وتە قىزىق. بەكەر ەمەس، مۇنداعى تامشىلارعا دەيىن وتكەننەن بەلگى بەرىپ تۇرعانداي.
الەمدەگى ەڭ ۇلكەن بازار
الەمنىڭ شوپپينگ سۇيەرقاۋىمى ەرەكشە باعالايتىن گراند بازاردى ءبىز دە كوردىك. جاھانداعى ەڭ ءىرى ساۋدا الاڭىنىڭ اۋماعى 30 مىڭ شارشى مەتردەن اسادى، 64 كوشەنى قامتيتىن اۋماقتا 4000 دۇكەنگە ورىن بار. ارينە، تۇرىك مادەنيەتىنە قىزىعاتىن كوپشىلىك ول جەرلەردەن وسمان داۋىرەنەن سىر شەرتەتىن كىلەم، كەراميكا بۇيىمدارىن الا الادى. جەرگىلىكتى حالىققا ءتان شاي مەن تاتتىلەردى دە تابۋعا بولادى. ءبىز دە ەلگە اپارار سارقىتتى وسى جەردەن الدىق.
ءار تاسى شابىت بەرەدى...
تۇركيانىڭ قاي ءوڭىرى دە كوزتارتار كوركىمەن، تەرەڭ تاريحىمەن، جاۋھار مادەنيەتىمەن، ەڭ باستىسى اسحاناسىمەن ەرەك. حالىقتىڭ دا قانىنا سىڭگەن قاسيەت بولار. ءبىز بۇل ساپارىمىزدا الەمگە داڭقى شىققان سيەۆان بيچاكچي، بەگيۋم كحان سىندى زەرگەرلەرمەن تانىستىق. كيىمدەرىن امەريكا، اراب الەمى، ەۋروپادا كيىپ جۇرگەن ديزاينەر مەحتاپ ەلايديدىڭ شوۋرىمىندا بولدىق. اس ءمازىرى دەمەكشى، ءتىل ۇيىرەر تۇرىك تاعامدارىن ايتقاندا تانىمال شەف اسپاز نەدجاتي يىلمازدى ەسكە الاتىندار كوپ. ءبىز بارعاندا ول دا قازاقستانداعى جۇمىس ساپارىنان ورالىپ جاتىر ەكەن. ورتا ازيا تىلشىلەرىنىڭ قوناق بولىپ جاتقانىن ەستىگەن اسپاز بىردەن ءوز قولىمەن دەسەرت ازىرلەپ بەردى.
تىلشىلەردىڭ باسىن قوستى
ورايى كەلگەندە، پرەسس-تۋر جايلى ايتا كەتەيىن. ءىس-شارانى تۇركيانىڭ مادەنيەت جانە تۋريزم مينيسترلىگى مەن تۇركيا تۋريزم تانىتۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگى ۇيىمداستىرعان. ماقساتى – تۇركىتىلدەس ەلدەردىڭ تىلشىلەرىنە تۇركيا، سونىڭ ىشىندە ىستامبۇل تىنىسىن تانىستىرۋ. ءبىزدىڭ ەستەن كەتپەس ساپارىمىزعا تۇركىتىلدەس جۋرناليستەر قورى مۇرىندىق بولدى.
مەرەي مۇراتحان قىزى،
24.kz ارناسىنىڭ ارنايى ءتىلشىسى
