تۇركىستانداعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى مۇراجايىندا 13 مىڭ تاريحي قۇجات بار

Dalanews 05 جەل. 2018 10:58 1168

تۇركىستانداعى ساياسي قۋعىن سۇرگىن قۇرباندارى مۇراجايىنىڭ قورىندا ون ءۇش مىڭداي تاريحي قۇجات بار.

كوبىسى «حالىق جاۋى» اتانىپ، اتىلعاندارعا تيەسىلى. بۇل ءتىزىم جىلىنا 10-15 ادامعا تولىعىپ جاتىر.
مۋزەي قىزمەتكەرلەرىنىڭ وقو ىىد-ىنە تىكەلەي شىعىپ، دەرەك سۇراتا الار قۇزىرەتى بار. سول ارقىلى تالاي ادام تابىلىپتى. مۋزەي قورى ءالى دە تولىعاتىن ءتۇرى بار. ويتكەنى كەزىندە «حالىق جاۋىنىڭ ۇرپاقتارى» دەگەن سوزدەن قورقىپ، ۇرەيمەن كۇن كەشكەندەر بۇگىندە اتا-بالالارى تۋرالى دەرەكتەردى سۇراتۋدا ەكەن.

مۋزەي ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى گۇلميرا سەرىكبايەۆانىڭ ايتۋىنشا، ابايدىڭ ۇلى تۇراعۇل شىمكەنتكە كەلىپ كوز جۇمعان. تۇراعۇلدىڭ سۇيەگى قازىرگى قورعاسىن زاۋىتىنىڭ استىندا قالعان.


سول تۇراعۇلدىڭ جالعىزى گۇلباداننىڭ تۋعان قىزى ايگۇل ءمۇشتار قىزى شىمكەنت قالاسىندا تۇرادى ەكەن. 

"بۇل – ءبىر پاراعى اشىلعانىمەن دە مىڭ پاراعى اشىلماعان تاريح قوي. قازاقستان بويىنشا 1937-38 جىلدارى 120 مىڭ ادام قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان. 113 مىڭى ەش كىناسى بولماسا دا سوتتالعان. سونىڭ ىشىندە «25 مىڭ ادام اتىلدى» دەگەن دەرەك بار. ال «وقو بويىنشا 2 500 ادام اتىلدى» دەلىنگەنىمەن، ناقتى ەمەس. وبلىستىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنەن الىنعان مالىمەت بويىنشا 4001 ادام اتىلعان. سۇراۋ سالىپ ءجۇرىپ، انىقتالعان ناقتى مالىمەت وسى. بۇل دەرەك ەش جەردە ايتىلمايدى. كوبىنەسە «2500 ادام اتىلدى» دەگەن ءاۋ باستاعى مالىمەت ايتىلىپ ءجۇر. تاريحىمىزعا قۇرمەتپەن قارايتىندار مۇنى دا ەسكەرسە ەكەن»، – دەيدى ول. 

ۇلت ءۇشىن جانىن قيعان بوزداقتارىمىز تۋرالى بىلەر جۇرت از. تاريحشىلار مەن مۋزەيدەگىلەر بىلمەسە قالىڭ بۇقارا ءمان-جايىنان حابارسىز. ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ ەلەۋسىز قالىپ قوياتىنى كوڭىلگە قاياۋ تۇسىرەدى. مەكتەپ وقۋلىقتارىندا دا قالقىپ قانا وتەدى. تەرەڭدەتىپ وقىتپايدى. «قازاق تاريحىندا ويىپ ورىن الاتىن الاش ارداقتىلارىنا لايىق قۇرمەت كورسەتىلسە» دەگەن قالاۋىمىز عانا بار.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار