الەمدەگى وركەنيەتتى دامىعان ەلدەردىڭ بارلىعى قازىرگى تاڭدا اگرارلىق ىس-ارەكەتتەرىن گيدرومودۋلدىك ۇلگىلەۋدى جوبالاۋ ارقىلى ىسكە اسىرۋدى جاپپاي قولعا الۋدا. بۇل وندىرىستىك عىلىمنىڭ سالاسىن جان-جاقتى نەگىزدەپ، قازاقستاندا قالىپتاستىرۋ مۇمكىندىكتەرى مەن ەرەكشەلىكتەرىن انىقتاۋ ءۇشىن، ناقتىلى زەرتتەۋ جۇمىستارىن جوعارعى دەڭگەيدەگى اقيقاتتىق شىندىق دارەجەسىندە ورىنداۋ قاجەت.

اسىرەسە، سۋارمالى ەگىنشىلىك جۇيەسىندە گيدرومودۋلدىك جوبالاۋ پروسەسىندەگى ءبىرىنشى قادام بولىپ سانالاتىن «تەرريتوريالىق تالداۋعا» ارنالعان قۇرامدى بولىگىنىڭ زەرتتەۋ ادىستەرىن تياناقتىلىقپەن ورىنداپ، كۇمانسىز ناتيجەلەر الىنۋعا ءتيىس.

سوندىقتان زەرتتەلىپ وتىرعان وتىرعان جۇمىستا، قازاقستان اگرولاندشافتتاردى تانىپ، ءبىلىپ، اۋىل شارۋاشىلىق عىلىمى تۇرعىسىنان تالداۋ ماقساتىندا قازىرگى زاماناۋي گەواقپاراتتىق جۇيەنى بەيىمدەي پايدالانۋدىڭ وڭتايلى جولدارى ىزدەستىرىلۋدە.

زەرتتەلىپ وتىرعان جوبانىڭ وزەكتىلىگى مەملەكەت باسشىسى ق.ك. توقايەۆتىڭتىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋىنداعى «ءقازىر اۋىل شارۋاشىلىعىنا ارنالعان جەر تۋرالى تولىققاندى اقپارات جوق.

جەردىڭ قۇنارى، سۋ رەسۋرسى مەن سۋارۋ جۇيەسى جانە ونىڭ جولدارى جايلى مالىمەتتەر جان-جاقتا شاشىراپ جاتىر. سيفرلىق پلاتفورما وسىنىڭ ءبارىن ءبىر جەرگە جيناقتايدى» – دەگەن سوزىنە تولىق سايكەس كەلەدى. ونىڭ ىشىندە ناقتىلى ەكى ماسەلەنى قامتيدى. ونىڭ ءبىرىنشىسى اۋماقتاعى اگرولاندشافتتاردىڭ جۇيەسىن زەرتتەۋ بارىسىندا فيزيكالىق-گەوگرافيالىق تۇرعىدا كارتوگرافيالىق تالداۋ جاساۋدىڭ ماڭىزى زور.

بۇل پروسەس، نەگىزىنەن، سۋارمالى ەگىنشىلىك جۇيەسىنىڭ گيدرومودۋلدىك جوباسىن جاساۋداعى بەس كەزەڭىمەن بايلانىستى: زەرتتەلەتىن نىسانداردى تەرريتوريالىق تۇرعىدا تالداۋ جاساۋ؛ ولاردىڭ ەكولوگيالىق باعاسىن بەرۋ؛ ءاربىر انىقتالعان اگرولاندشافتتاردىڭ مورفولوگيالىق بىرلىكتەرىن جەر ىڭعايلارىنا قاراي توپتاستىرۋ؛ توپتاستىرىلعان اگرولاندشافتتارعا ارنالعان كەشەندى اگروتەحنولوگيالىق شارالاردى انىقتاۋ؛ ءاربىر اگرولاندشافتتىڭ ءتولقۇجاتتارى مەن سەرتيفيكاتتارىن دايىنداۋ. وسىلاردىڭ باستاماسى جانە ءبىرىنشىسى بولىپ ەسەپتەلىنەتىن «زەرتتەلەتىن نىسانداردى تەرريتوريالىق تالداۋىنىڭ» ءوزى دە بىرنەشە كەزەڭدى قامتيدى: تەرريتوريانىڭ توپىراقتىق-گەومورفولوگيالىق، جەر بەتىنىڭ سۋلارى مەن يرريگاسيالىق جۇيەسىنىڭ جانە سۋارمالى ەگىنشىلىكتىڭ گيدرومودۋلدىك كارتاسىن جاساۋ ماقساتىنا نەگىزدەگەن.
ەكىنشىسى سۋارمالى ەگىنشىلىك جۇيەسىنىڭ گيدرومودۋلدىك جوبالاۋداعى جاسالاتىن اگرولاندشافتتىق كارتالاردىڭ اقيقاتتىق شىندىققا جاۋاپ بەرەتىن دارەجەلەرىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە بولۋى.

بۇل وزەكتى ماسەلە قازىرگى زاماناۋي گەواقپاراتتىق جۇيەدەن (گاج) تۇراتىن تەحنولوگيانى تىكەلەي پايدالانۋ نەمەسە ولاردى ىزدەنىستەردىڭ ماقساتتارىنا قاراي جاڭارتۋ بەيىمدەۋلەرىن ساۋاتتىلىقپەن جۇرگىزۋ بولىپ تابىلادى.

گەواقپاراتتىق جۇيەدە تالداۋ جۇمىستارىنداعى بۇل ەكى وزەكتى عىلىمي-زەرتتەۋ ماسەلەنىڭ ۇيلەسىمدىلىگىن، اسىرەسە، سۋارمالى ەگىنشىلىك جۇيەسىنىڭ گيدرومودۋلدىك جوبالاۋ سياقتى پراكتيكالىق ماڭىزى وتە زور جوبالاردى قالىپتاستىرۋدا شەشۋشى رول اتقارادى.

ەڭ باستىسى، زەرتتەۋدەگى جوبامىزدىڭ ماقساتى مەن الىنعان عىلىمي ناتيجەلەرى «قازاقستان – 2050» ستراتەگياسىنداعى ۇستانىمداردىڭ تالاپتارىنا جاۋاپ بەرىپ، پرەزيدەنتىمىزدىڭ ساياساتىنداعى جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتى ىسكە اسىرۋدا ءوز ۇلەسىن قوساتىنى. وسىلاردىڭ اۋقىمىندا جوباداعى زەرتتەۋ جۇمىس – عىلىمدى دامىتۋداعى باسىم باعىتقا يە جانە رەسپۋبليكامىزداعى مەملەكەتتىك باعدارلامالارعا تولىق سايكەس كەلەتىنىنە كۇمانىمىز جوق.

كاكيمجانوۆ ەركىن حاميت ۇلى
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى